Gdy upamiętniamy Międzynarodowy Dzień Pracy 1 maja, istotne jest zastanowienie się nad ewoluującym krajobrazem zatrudnienia, szczególnie w sektorze energetycznym. W czasach dynamicznych zmian i automatyzacji wielu sektorów, pojawienie się energii wiatrowej na morzu stanowi promyk nadziei dla poszukujących pracy w Europie, zwłaszcza w regionie Morza Bałtyckiego.

Wyzwania tak samo jak możliwości

Trajektoria jest jasna: wiatry zmian są nie tylko symboliczne, ale również namacalne, jak pokazują prognozy. Do 2030 roku, liczba pracowników w sektorze energii wiatrowej w Europie ma wzrosnąć do imponujących 510 000 osób, co stanowi znaczny skok z obecnych 300 000. Po Europejskim Roku Umiejętności i wielu debatach na temat wyzwań stojących przed branżą, dużo mówi się o tempie rozwoju, potrzebnych zmianach i wyzwaniach w dostarczeniu wykwalifikowanych ludzi. Moje osobiste wnioski po uczestnictwie w wielu z tych wydarzeń są takie, że niestety wciąż mało mówi się o konkretnych rozwiązaniach problemu braku ludzi.

Branża energii odnawialnej chce się rozwijać, ale potrzebuje wykwalifikowanych pracowników, musimy odpowiedzieć edukacją, badaniami, a przede wszystkim udowodnieniem, że prace w sektorze transformacji są atrakcyjne i mają przyszłość z ogromnym potencjałem. – powiedziała Ebba Busch, minister energii, biznesu i przemysłu Szwecji podczas ceremonii otwarcia zeszłorocznego Tygodnia Zrównoważonej Energii w Europie.

Potencjał jest ogromny, tak samo jak konkurencja. Wykwalifikowani pracownicy są poszukiwani przez wszystkich – od branży energii słonecznej po wydobycie surowców mineralnych, ale także przez przemysł motoryzacyjny. Prognoza IMI (Instytutu Przemysłu Motoryzacyjnego) przewiduje, że tylko na rynku brytyjskim do 2035 roku będzie potrzebnych 184 960 techników do obsługi i utrzymania EV. Nawet z opcjami przekwalifikowania stworzy to lukę 29 767 pracowników, którzy nie będą w pełni wykwalifikowani.

Najnowsza prognoza Global Wind Workforce Outlook 2023-2027 wskazuje, że do 2027 roku będzie potrzebnych ponad 574 000 techników ds. C&I i O&M, ale aby nadążyć za tym wzrostem, prawie 43% z nich będzie nowych w branży, dołączając z edukacji i rekrutacji lub przenosząc się z innych sektorów, takich jak offshore naftowy i gazowy. Liczba nowych techników wiatrowych ma wzrosnąć średnio o 48 800 rocznie od 2023 do 2027 roku.

Global Wind Workforce Outlook GWO/GWEC pokazuje, ile osób będzie potrzebnych do prognozowanej instalacji i utrzymania światowej floty wiatrowej, ale podkreśla, ile z nich będzie nowych w sektorze. – powiedział Jakob Lau Holst, dyrektor generalny Global Wind Organisation.

Wcześniej w tym roku przeprowadziliśmy webinar z liderami branży, aby omówić wyzwania i możliwości związane z tą transformacją. Ivan Pineda, dyrektor ds. innowacji w WindEurope, wyjaśnił numeryczny imperatyw, podkreślając potrzebę ponad 170 000 nowych pracowników do 2030 roku, aby podtrzymać wzrost branży w Europie. To wezwanie do działania podkreśla strategiczne znaczenie wzmocnienia zatrudnienia w różnych sektorach, od planowania i produkcji po budowę i eksploatację.

Podczas tego samego webinaru Anu Eslas, reprezentująca Ignitis Renewables, podkreśliła regionalny potencjał energii wiatrowej na morzu, szczególnie w obszarach obecnie bez wiatraków. Dzięki otwarciu rynków wewnętrznych i inicjatywom edukacyjnym kraje takie jak Litwa, Estonia i Polska są gotowe wykorzystać swoje inżynieryjne możliwości i wyhodować wykwalifikowaną siłę roboczą gotową do wykorzystania możliwości, jakie przedstawia energia wiatrowa na morzu.

Wzrasta liczba inicjatyw branżowych

Na tegorocznym corocznym wydarzeniu WindEurope w Bilbao, Microsoft zaprezentował swoją nową e-książkę: „Jak AI wspiera pracowników branży wiatrowej, aby osiągnąć więcej”, aby pokazać, jak AI może pomóc przyciągnąć talenty, budować nowe umiejętności branżowe, wzmacniać ludzi i zwiększać produktywność. W rzeczywistości to właśnie AI i automatyzacja oferują największą nadzieję na stabilny wzrost dla branży.

AI służy jako wsparcie, a nie zastępstwo. Aby zapewnić dobrobyt naszych ekonomii i zapewnić ludziom stabilne, bezpieczne i pewne zatrudnienie, istotne jest, abyśmy uznali AI za kluczowy składnik. – powiedziała Mariana Batista, starszy doradca w WindEurope z okazji publikacji e-książki.

Jednak nawet przy wsparciu AI, potrzeba wykwalifikowanych osób do pracy będzie ogromna. Ważne jest zauważenie, że wpływ zatrudnienia w sektorze energii wiatrowej na morzu jest wielowymiarowy pod względem sektorów i geografii. Budowa farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim stanowi szansę dla rozwoju lokalnych społeczności w miejscach, gdzie będą zlokalizowane porty instalacyjne i serwisowe, ale także dla wielu uczestników skomplikowanego łańcucha dostaw.

Budowa i utrzymanie morskich farm wiatrowych tworzy znaczące miejsca pracy zarówno w fazach projektowania i budowy, jak i w utrzymaniu oraz serwisowaniu. Może to wspierać lokalną gospodarkę i tworzyć zrównoważone miejsca pracy w pobliskich morskich farmach wiatrowych, dla których porty odgrywają ważną rolę, na przykład. (…) Istnieją także szanse na sukces w transporcie morskim i operacjach, konstrukcjach stalowych, elektryfikacji, automatyzacji oraz przesyłu i magazynowania energii elektrycznej. – ostatnio napisał Pekka Pokela, starszy doradca i dyrektor w Gaia Consulting Oy

Przykładem godnej uwagi inicjatywy skierowanej do lokalnej społeczności jest Green Skills Bootcamp dla techników turbin wiatrowych prowadzony przez Maersk Training. Trzytygodniowy kurs, bezpłatny dla osób spełniających podstawowe wymagania, dający młodym ludziom powyżej 19 roku życia możliwość zdobycia specyficznych umiejętności w sektorze i szybkiego przejścia do rozmowy kwalifikacyjnej z lokalnym pracodawcą w sektorze energii wiatrowej. Equinor i Polenergia prowadzą centrum informacyjne na temat farm wiatrowych na morzu w Łebie, Polska. Łeba będzie gościć bazę operacyjną i serwisową dla farm wiatrowych Bałtyk II i Bałtyk III. Długoterminowe zatrudnienie w bazie serwisowej będzie obejmować około 100 specjalistów.

Polska jest szczególnie gotowa stać się przemysłowym hubem w sektorze, jak wskazują ostatnie raporty. Wyniki Fundacji Wind Industry Hub ujawniają obiecujące perspektywy, z flagowymi inwestycjami w energię wiatrową, które mają generować ponad 11 000 nowych miejsc pracy.

Nowa fabryka wież i montażu wykorzysta doświadczenie i ekspertyzę Vestas, aby stworzyć setki bezpośrednich i tysiące pośrednich miejsc pracy w rejonie Szczecina. Energia wiatrowa zmierza ku szybkiemu wzrostowi, a Vestas zamierza przewodzić rozwojowi zrównoważonego łańcucha dostaw, który może dostarczyć potrzebną skalę – powiedział Tommy Rahbek Nielsen, dyrektor operacyjny Vestas, z okazji ogłoszenia nowej fabryki wież i montażu w Szczecinie.

Widzimy imponującą liczbę inicjatyw uruchamianych przez firmy i organizacje branżowe, aby zwiększyć zainteresowanie pracą w sektorze.

W 2023 roku uruchomiliśmy program „Wiatr – Kopalnia Możliwości”, który jest skierowany do górników opuszczających sektor górniczy. Chcemy dać im możliwość pracy w nowej, stabilnej branży, jaką jest energia wiatrowa. (…) Program zaplanowaliśmy na 3 lata, więc potrwa do 2026 roku. W tym czasie przeszkolimy około 60 osób. – powiedziała Alicja Chilińska-Zawadzka, dyrektor generalna EDF Renewables Poland, w naszym ostatnim wywiadzie na temat perspektyw rozwoju sektora energii wiatrowej na morzu.

Te inicjatywy są ważne, ale zdecydowanie jeszcze nie wystarczające, aby rozwiązać problem. Dlatego, gdy upamiętniamy Międzynarodowy Dzień Pracy, świętujmy nie tylko pracę, ale zastanówmy się nad wyzwaniami, które mogą prowadzić nas do bardziej zielonej, bardziej dostatniej przyszłości napędzanej energią wiatrową na morzu i oddanymi ludźmi, którzy napędzają tę transformację do przodu.