Cały sprzęt potrzebny do wdrażania morskiej energetyki wiatrowej jest przechowywany i transportowany przez porty. UE musi uznać kluczową rolę morskich portów wiatrowych w swojej polityce transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Z trwającym przeglądem UE chce, aby TEN-T lepiej wspierał przejście na czystszą, bardziej ekologiczną i inteligentną mobilność zgodnie z europejskim zielonym planem. Będzie to możliwe tylko wtedy, gdy kryteria kwalifikowalności do TEN-T nie będą penalizować morskich portów wiatrowych.

W ramach polityki dotyczącej transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T), Unia Europejska dąży do stworzenia wydajnej, multimodalnej i wysokiej jakości infrastruktury transportowej w całej UE, obejmującej drogi, koleje, drogi wodne i szlaki żeglugowe. UE chce wykorzystać trwający przegląd TEN-T, aby dostosować europejskie sieci transportowe do realizacji europejskiego zielonego ładu.

W ramach Zielonego Ładu Unia Europejska umieszcza morską energię wiatrową w centrum swojej transformacji energetycznej. Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. będzie wymagało 19-krotnego zwiększenia mocy morskiej energii wiatrowej z obecnych 16 GW. Tylko w ciągu najbliższych 7 lat ilość morskiej energii wiatrowej w UE musi wzrosnąć z 16 GW do 115 GW.

Wiąże się to ze specyficznymi potrzebami transportowymi, infrastrukturą i łącznością, co wymaga ogromnych inwestycji w infrastrukturę portową – nie tylko w większą przestrzeń. WindEurope szacuje, że tylko do 2030 roku Europa będzie musiała zainwestować 8,5 mld euro w swoją infrastrukturę portową. Będzie to wymagało wsparcia na poziomie europejskim, aby pomóc państwom i regionom morskim w koordynacji i generowaniu niezbędnych inwestycji.

WindEurope i Europejska Organizacja Portów Morskich (ESPO) wzywają Unię Europejską i państwa członkowskie do uznania kluczowej roli portów w osiągnięciu redukcji emisji dwutlenku węgla dzięki energii wiatrowej. W szczególności powinny one dopilnować, aby przegląd TEN-T obejmował metryki zgodne z celami Europy w zakresie dekarbonizacji. W obecnej sytuacji porty decydujące się na przejście z działalności związanej z węglowodorami na działalność związaną z energią odnawialną są karane, ponieważ prowadzi to do zmniejszenia obsługiwanego tonażu.

Sekretarz Generalny ESPO, Isabelle Ryckbost, mówi: “Rola, jaką niektóre porty w Europie odgrywają w rozwoju, dostawach i łańcuchu wartości morskiej energii wiatrowej jest ogromna, ale nie można jej zmierzyć w kategoriach ton – obecnie jedynego kryterium bycia portem TEN-T. To samo dotyczy innych nowych źródeł energii. ESPO uważa, że nadszedł czas, aby polityka TEN-T zrozumiała i odzwierciedliła fakt, że transformacja energetyczna ma istotny wpływ na łańcuchy dostaw, połączenia, środki transportu i infrastrukturę portową. Najwyższy czas dostosować politykę TEN-T do tych nowych realiów i uwzględnić porty, które odgrywają ważną rolę w energetycznym łańcuchu wartości. Bez tych portów dostawy energii odnawialnej będą utrudnione.”

Wielkość transportu nie powinna być jedynym czynnikiem decydującym. Porty już dawno odeszły od samodzielnego liczenia tonażu. Rada Europejska ma rację: porty mogą być częścią sieci kompleksowej, jeśli “ich całkowity roczny wolumen ładunków (masowych i niemasowych) przekracza 500 000 ton, a ich wkład w dywersyfikację dostaw energii do UE i przyspieszenie wprowadzania energii odnawialnych jest jedną z głównych działalności portu”. Parlament Europejski powinien zająć takie samo stanowisko podczas głosowania w komisji TRANS w tym tygodniu oraz podczas następującego po nim głosowania plenarnego.

Prezes WindEurope, Giles Dickson, mówi: “Porty są niezbędnymi węzłami logistycznymi dla morskiej energii wiatrowej. Nie możemy rozwijać morskiej energii wiatrowej bez rozbudowy i modernizacji europejskiej infrastruktury portowej. TEN-T musi to uznać. Podczas przechowywania, montażu i instalacji turbin wiatrowych w portach przemieszcza się wiele ton materiałów. Ale na tym nie koniec. Porty zapewniają również niezawodną i bezpieczną produkcję energii na morzu. Jednak te istotne działania operacyjne i konserwacyjne nie są objęte obecnymi kryteriami dostępu portów do sieci TEN-T. Posłowie muszą zająć się tą kwestią. TEN-T powinna zawierać metryki zgodne z celami Europy w zakresie dekarbonizacji.”

Stabilne przepisy i dedykowane finansowanie pozwolą portom na strategiczne planowanie rozbudowy lub adaptacji swoich obiektów w najbardziej efektywny sposób. Jednak polityka w zakresie rozwoju portów jest często ustalana na poziomie regionalnym, gdzie konkuruje z innymi działaniami przemysłu. Decydenci polityczni powinni uznać duże korzyści społeczne wynikające z inwestowania w porty przystosowane do eksploatacji na morzu – i powinni udostępnić odpowiednie instrumenty finansowe.

Znaczenie portów wykracza poza morską energię wiatrową: wspierają one również rozwój lądowej energii wiatrowej poprzez przechowywanie i mobilizację dużych elementów, które będą transportowane na ląd (porty importowe) lub do innych obszarów w celu przyszłej instalacji (porty eksportowe). W rzeczywistości, producenci turbin wiatrowych coraz częściej szukają europejskich zakładów portowych do produkcji gondoli, łopat i wież.

Źródło: WindEurope