16 sierpnia Dyrektor Generalny WindEurope Giles Dickson przemawiał na spotkaniu inauguracyjnym projektu ELWIND, wspólnego projektu Estonii i Łotwy mającego na celu rozwój hybrydowej morskiej farmy wiatrowej w Zatoce Ryskiej. Dickson wygłosił wprowadzenie na temat rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Europie i podzielił się doświadczeniami z poprzednich i istniejących projektów.

Obecnie w Europie istnieje 26 GW morskiej energii wiatrowej, która zaspokaja 3% europejskiego zapotrzebowania na energię elektryczną. Większość istniejących morskich farm wiatrowych znajduje się na Morzu Północnym, ale obecnie planowane są projekty na wszystkich morzach Europy, w tym projekty pływających elektrowni wiatrowych na Atlantyku i Morzu Śródziemnym. Zarówno Międzynarodowa Agencja Energii, jak i Komisja Europejska uważają, że w ciągu najbliższej dekady wiatr stanie się głównym źródłem energii elektrycznej w Europie. UE chce, aby do 2050 r. morska energia wiatrowa miała łączną moc 300 GW, co oznacza 25-krotny wzrost w porównaniu z dniem dzisiejszym. Na Morzu Bałtyckim działa już 2,8 GW morskich elektrowni wiatrowych, a potencjał jest niewiarygodny. Do 2050 roku może tam powstać nawet 93 GW.

Morska energetyka wiatrowa już teraz przynosi krajom europejskim znaczące korzyści gospodarcze i społeczne. Przyczynia się ona do wzrostu PKB UE o 7,5 mld euro rocznie, a każda nowa morska turbina wiatrowa generuje zyski gospodarcze o wartości 15 mln euro. Obecnie w Europie jest 77 000 miejsc pracy w morskiej energetyce wiatrowej, a liczba ta powinna wzrosnąć do 200 000 do roku 2030, jeśli kraje europejskie wywiążą się z podjętych zobowiązań. Morska energetyka wiatrowa przynosi wiele korzyści lokalnym społecznościom w obszarach przybrzeżnych, ożywiając miasta takie jak Hull w Wielkiej Brytanii czy Gdynia w Polsce, przynosząc zatrudnienie i działalność związaną z otwieraniem nowych fabryk, ale także z obsługą i konserwacją farm wiatrowych.

Hybrydowe transgraniczne morskie farmy wiatrowe łączące dwa lub więcej krajów, takie jak ELWIND, będą stanowiły dużą część morskiej energetyki wiatrowej. Pozwolą one zaoszczędzić pieniądze i przestrzeń oraz usprawnić przepływ energii w całej Europie. Europejska branża energetyki wiatrowej uważa, że projekty hybrydowe powinny stanowić do jednej trzeciej całej europejskiej morskiej energetyki wiatrowej do 2050 roku. Projekt Kriegers Flak łączący Niemcy i Danię jest pierwszym projektem hybrydowym zainstalowanym w Europie. Operator TenneT planuje rozwój North Sea Power Hub jako klastra projektów hybrydowych. Z kolei Dania przewiduje projekty hybrydowe wokół dwóch wysp, jednej na Morzu Północnym i jednej na Bałtyku, które chce zrealizować do 2030 roku.

Rządy Łotwy i Estonii rozpoczęły rozmowy na temat wspólnej morskiej farmy wiatrowej w 2019 r., a w lipcu 2020 r. podpisały w tej sprawie protokół ustaleń (MoU). Wspólna aukcja odbędzie się w 2026 roku. Moc proponowanej morskiej farmy wiatrowej wynosi do 1000 MW, a projekt ma zostać oddany do użytku do 2030 roku.

Dickson pogratulował obu rządom wiodącej roli, jaką odgrywają w ich wspólnym projekcie. Będzie to model współpracy transgranicznej w zakresie rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w całej Europie.

“Kluczowym elementem rozwoju morskiej energetyki wiatrowej jest dobre morskie planowanie przestrzenne” – powiedział Dickson. “Niezwykle ważne jest uwzględnienie długoterminowej perspektywy energetycznej i klimatycznej oraz unikanie silosowego podejścia do planowania przestrzennego obszarów morskich. Musimy przyjąć podejście do przestrzeni morskiej oparte na wielu zastosowaniach i zachęcać do szczęśliwego współistnienia różnych zastosowań i działań na morzu, takich jak morska energia wiatrowa i rybołówstwo, akwakultura, działalność wojskowa, ochrona przyrody i turystyka.”

Morskie farmy wiatrowe mogą szczęśliwie współistnieć z innymi rodzajami działalności na morzu, takimi jak rybołówstwo i obronność. W pobliżu morskich farm wiatrowych mogą odbywać się połowy, pod warunkiem, że nie są to połowy włokami dennymi, a przemysł wiatrowy aktywnie współpracuje z sektorem rybołówstwa i władzami lokalnymi. W Holandii sektor energetyki wiatrowej i sektor rybołówstwa uzgodniły długoterminowy plan, który ma zapewnić poszanowanie interesów obu sektorów. To samo dotyczy sektora obronnego: w Belgii sektor morskiej energetyki wiatrowej i belgijska marynarka wojenna współpracują w zakresie udostępniania obrazów i danych.

“Rządy muszą zapewnić widoczność wolumenów i systemów dochodów, aby dać długoterminowe zaufanie do niezbędnych inwestycji” – dodał Dickson. “Kontrakty na różnice kursowe (CfD) to obecnie najpopularniejszy i najbardziej efektywny model projektowania aukcji w Europie.”

Model CfDs ma dwie główne zalety. Jest to stosunkowo tanie dla rządów, ponieważ otrzymują one zarówno zwrot, jak i wypłatę. I jest to znacznie tańsze dla całego społeczeństwa, konsumentów i podatników, ponieważ minimalizuje koszty finansowania projektów. Wyższe koszty finansowe związane z zerowym przetargiem zwiększają całkowity koszt farmy wiatrowej o 25%.

Następnie Dickson wspomniał o potrzebie zakrojonych na szeroką skalę inwestycji w porty, sieci i łańcuch dostaw oraz o znaczeniu współpracy regionalnej. We wrześniu 2020 r. osiem krajów nadbałtyckich – Polska, Niemcy, Dania, Szwecja, Finlandia, Litwa, Estonia i Łotwa – podpisało z Komisją wspólną deklarację w sprawie przyspieszenia budowy nowych elektrowni wiatrowych na morzu w tym regionie. Ujednolicenie zasad i certyfikatów bezpieczeństwa i higieny pracy w różnych krajach oraz innych zasad i przepisów technicznych może pomóc w obniżeniu kosztów. Ważna jest również koordynacja harmonogramów aukcji w różnych krajach.

Źródło: WindEurope