W stale zmieniającym się krajobrazie transformacji energetycznej, Europa Środkowo-Wschodnia stała się obiecującym obszarem rozwoju energii odnawialnej. Niedawny raport think tanku Ember rzuca światło na postępy i potencjał regionu, podkreślając zarówno postępy, jak i kwestie wymagające poprawy.

Podczas gdy udział odnawialnych źródeł energii rośnie, a rządy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej wykazują zwiększone ambicje w sektorze energetycznym, krajowe strategie wciąż pozostają w tyle za tym, co można osiągnąć i co może przynieść korzyści. Raport Ember podkreśla tę rozbieżność, podkreślając znaczny niewykorzystany potencjał, który pozostaje w zasięgu tych krajów.

Według poprzedniej analizy Ember, kraje w regionie Inicjatywy Trójmorza (3SI) mogą wspólnie wdrożyć imponujące 200 GW mocy słonecznej, 60 GW mocy wiatru na lądzie i 23 GW mocy wiatru na morzu do 2030 roku. Liczby te stanowią znaczną nadwyżkę 110 GW w porównaniu z obecnymi oczekiwaniami określonymi w najnowszych projektach krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu (NECP). Jeśli ten niewykorzystany potencjał zostanie zrealizowany, udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej może wzrosnąć do 67% do końca dekady, przekraczając cel 60% określony w aktualizacjach NECP. Co więcej, taki skok naprzód prawdopodobnie przyczyniłby się do dalszego spadku cen energii elektrycznej, zapewniając jednocześnie wystarczającą moc do elektryfikacji wielu sektorów, w tym przemysłu, budynków i transportu.

Przepaść między ambicjami rządów a potencjałem jest najbardziej widoczna w przypadku morskiej energetyki wiatrowej. Cele dotyczące morskiej energetyki wiatrowej w krajach nadbałtyckich, takich jak Polska, Estonia i Łotwa, są znacznie niższe od obecnych projektów o prawie 50%. Podczas gdy oficjalny cel został ustalony na 9 GW morskiej energii wiatrowej do 2030 r., istniejące projekty, które mają zostać zrealizowane na początku 2030 r., mają łączną moc 16 GW. Ta rozbieżność budzi obawy co do skuteczności wytycznych politycznych, ponieważ konserwatywne prognozy mogą mieć poważne konsekwencje dla kluczowych elementów, takich jak łańcuchy dostaw, infrastruktura portowa i rozbudowa sieci. Bez realistycznych celów w zakresie planowania, istnieje ryzyko, że te kluczowe elementy nie otrzymają odpowiednich inwestycji, co może zahamować postęp w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w regionie.

W miarę jak Europa Środkowo-Wschodnia radzi sobie ze złożonością transformacji energetycznej, zajęcie się tą luką między ambicjami a rzeczywistością ma kluczowe znaczenie. Dostosowując cele rządowe do rzeczywistego potencjału morskiej energetyki wiatrowej, region może odblokować znaczące możliwości zrównoważonego rozwoju energetycznego, zapewniając jednocześnie terminowe wdrożenie niezbędnej infrastruktury. Dzięki strategicznemu planowaniu i odważnym inicjatywom, Europa Środkowo-Wschodnia może wykorzystać pełną moc morskiej energetyki wiatrowej, aby przyspieszyć transformację w kierunku czystej energii.

Niedawno, 11 kwietnia, ministrowie energii 8 krajów bałtyckich – Litwy, Danii, Estonii, Finlandii, Niemiec, Łotwy, Polski i Szwecji – uzgodnili Deklarację Wileńską, zobowiązując się do ściślejszej współpracy w celu zabezpieczenia krytycznej infrastruktury energetycznej na morzu w regionie Morza Bałtyckiego. Deklaracja ta jest odpowiedzią na nowe obawy dotyczące bezpieczeństwa po rosyjskiej inwazji na Ukrainę i aktach sabotażu infrastruktury energetycznej na Morzu Bałtyckim. Sygnatariusze zobowiązują się do powstrzymywania możliwych złośliwych działań przeciwko morskiej i podwodnej infrastrukturze w ramach NATO i UE, potwierdzając swoją determinację do szybkiego wdrożenia działań mających na celu odblokowanie ogromnych zasobów morskiej energii wiatrowej na Morzu Bałtyckim i dekarbonizację ich systemów energetycznych. Kraje nadbałtyckie rozpoczęły dziś szybką ekspansję morskiej energetyki wiatrowej i zdolności przesyłowych, zobowiązując się do zwiększenia morskiej energetyki wiatrowej na Morzu Bałtyckim z 3,1 GW obecnie do 19,6 GW do 2030 roku.

Przeczytaj pełny raport Ember tutaj.

Źródło: EMBER