13 kwietnia rząd Litwy zatwierdził poprawki do przepisów opracowanych przez Ministerstwo Energii, które mają przyspieszyć rozwój OZE na Litwie. Nowe przepisy prawne usuwają biurokrację i nadmierne ograniczenia dla elektrowni fotowoltaicznych i wiatrowych oraz zachęcają do tworzenia wspólnot energetycznych – informuje resort.

Litewski minister energetyki Dainius Kreivys podkreśla, że jeśli Sejm zatwierdzi propozycje rządu, to w perspektywie do 2030 roku Litwa może osiągnąć pełną niezależność energetyczną. Oczekuje się, że w 2030 roku całkowita moc zainstalowana w zielonej energii na Litwie wyniesie 7 GW, z czego 1,4 GW pochodzić będzie z morskich elektrowni wiatrowych, 3,6 GW z lądowych elektrowni wiatrowych, a 2 GW z elektrowni słonecznych.

– 93 % potrzebnej nam energii elektrycznej będziemy produkować sami, a całość będzie pochodzić z OZE – powiedział Kreivys, minister energetyki.

Wówczas Litwa znalazłaby się wśród europejskich liderów w produkcji energii OZE. Minister podkreśla również, że wojna na Ukrainie i niepewność na światowych rynkach energii oznaczają, że szybki rozwój zielonej energii na Litwie jest jedynym trwałym sposobem zapewnienia niezależności i bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Zmniejszenie biurokracji i nadmiernych wymagań dla projektów OZE

Krótszy czas realizacji oraz jasne warunki i wymagania dla projektów są warunkiem wstępnym rozwoju OZE na Litwie. Ministerstwo zaproponowało, aby przy budowie elektrowni fotowoltaicznych wyraźnie zaznaczyć, że nie są wymagane procedury oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ). Umożliwiłoby to w niedalekiej przyszłości budowę wystarczającej liczby parków słonecznych, które zapewniłyby tańszą energię elektryczną mieszkańcom i wsparłyby grupy wrażliwe społecznie.

Poprawki wprowadzają wyraźne rozróżnienie między sytuacją, w której farma wiatrowa musi przejść pełną ocenę oddziaływania na środowisko, a sytuacją, w której musi przejść skróconą procedurę OOŚ. W przypadku rozwoju farm wiatrowych pełna ocena oddziaływania na środowisko będzie przeprowadzana tylko wtedy, gdy powstanie 7 lub więcej turbin wiatrowych i gdy przynajmniej jedna z nich będzie miała wysokość ponad 230 m.

Ustalono także bezpieczne odległości dla farm wiatrowych: instalacje nie powinna być budowana bez zgody w odległości mniejszej niż czterokrotność wysokości wiatraka od domu mieszkalnego.

W poprawkach proponuje się również umożliwienie budowy elektrowni wiatrowych i słonecznych na gruntach rolnych, przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości wykorzystania tych gruntów zgodnie z ich przeznaczeniem, tj. bez zmiany sposobu użytkowania gruntów – czytamy w komunikacie.

Zmiany wprowadzają również nową koncepcję elektrowni hybrydowej w celu uzyskania efektywnej przepustowości sieci. Umożliwi to podłączenie różnych elektrowni OZE (np. słonecznych i wiatrowych) oraz magazynów energii w jednym punkcie sieci, bez łączenia ich mocy, co pozwoli na najbardziej efektywne wykorzystanie sieci.

Deweloperzy OZE będą objęci premią produkcyjną, która byłaby wypłacana gmino w celu zapewnienia finansowania projektów wspólnotowych. Proponuje się, aby producenci OZE przekazywali społecznościom lokalnym około 3% swoich rocznych przychodów (1,3 euro/MW).

Ułatwianie rozwoju odbiorców wytwarzających energię elektryczną na własny użytek

Litwa dąży do tego, aby w 2030 roku co trzeci odbiorca wytwarzał własną energię elektryczną. Zdaniem Ministra Energii samo finansowanie nie wystarczy, konieczne jest także stworzenie atrakcyjnego otoczenia regulacyjnego. Proponuje się zniesienie pozwoleń na rozbudowę i produkcję (obecnie nie wymagają ich tylko elektrownie o mocy do 30 kW), zniesienie ograniczeń mocy zainstalowanej elektrowni dla odbiorców wytwarzających energię elektryczną (obecnie odbiorcy wytwarzający energię elektryczną mogą budować elektrownie o mocy do 1000 kW) oraz umożliwienie magazynowania energii elektrycznej w sieci przez okres 2 lat (od 1 kwietnia do 31 marca).

Społeczności energetyczne

Regulacje prawne dotycząca wspólnot energetycznych na Litwie weszły w życie w 2019 roku, ale ich potencjał nie został jeszcze wykorzystany – obecnie na Litwie nie ma ani jednej wspólnoty stworzonych wokół instalacji OZE. Rząd Litwy chcemy umożliwić gminom zakładanie banków energii OZE i finansowanie grup wrażliwych społecznie, takich jak rodziny wielodzietne i osoby o niskich dochodach.

Źródło: Ministerstwo Energetyki Litwy