Państwa członkowskie UE uzgodniły swoje stanowisko na zbliżające się negocjacje z Parlamentem Europejskim w sprawie ustawy o zerowym zużyciu energii w przemyśle. Parlament Europejski przyjął własne stanowisko w listopadzie. Zmierzając ku ostatecznym negocjacjom, które mają zostać zakończone do końca pierwszego kwartału 2024 roku, stanowiska Rady i Parlamentu nadal różnią się w krytycznych punktach. Konieczne jest, aby ustawa NZIA ostatecznie ustaliła jasne, zharmonizowane z UE, specyficzne dla technologii i mające natychmiastowe zastosowanie zmiany w projekcie aukcji energii wiatrowej. Tylko wtedy pomogą one rozszerzyć europejski łańcuch dostaw energii wiatrowej, aby spełnić europejskie cele w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i klimatu.

UE musi budować około 30 GW nowych turbin wiatrowych rocznie w okresie do 2030 r., aby zrealizować swoje cele w zakresie klimatu i bezpieczeństwa energetycznego. Światowej klasy łańcuch dostaw energii wiatrowej w UE będzie musiał pozostać odporny i rozwijać się, aby to zapewnić.

W tym celu Komisja Europejska przedstawiła w tym roku ustawę Net Zero Industry Act (NZIA). NZIA to unijna próba wzmocnienia i zwiększenia skali europejskiej produkcji czystych technologii. Jak powiedziała przewodnicząca Komisji Europejskiej von der Leyen w swoim przemówieniu o stanie Unii: “przyszłość naszego przemysłu czystych technologii musi być tworzona w Europie”.

Europa potrzebuje jasnych kryteriów wstępnej kwalifikacji i pozacenowych kryteriów przyznawania aukcji wiatrowych

Przyjęte dziś stanowisko Rady popiera zasadę kryteriów wstępnej kwalifikacji w aukcjach energii odnawialnej, co jest krokiem we właściwym kierunku. Kryteria wstępnej kwalifikacji są niezbędne do podniesienia poprzeczki i zapewnienia, że technologia instalowana w Europie spełnia minimalne wymagania, np. w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Stanowisko Rady pozostawia jednak możliwość posiadania 27 różnych zestawów kryteriów wstępnej kwalifikacji, co byłoby administracyjnym koszmarem dla uczestników rynku i prowadziłoby do niepotrzebnych kosztów.

Co istotne, stanowisko Rady obejmuje bardzo długi okres wprowadzania kryteriów prekwalifikacji i kryteriów pozacenowych. Miałyby one zastosowanie tylko do 20% wolumenu aukcji do 2029 r., stwarzając tym samym dwupoziomowy rynek. Jeden rynek, na którym projekty muszą spełniać minimalne wymagania odzwierciedlające wartość dodaną europejskiego łańcucha dostaw energii wiatrowej, i drugi, na którym wygrywa najtańszy projekt, przedłużając wyścig w dół, który poważnie zaszkodził europejskiej branży wiatrowej.

“Właściwe zaprojektowanie aukcji sprawi, że ustawa Net Zero Industry Act zostanie przyjęta lub odrzucona. To jedyna rzecz, która naprawdę ma znaczenie. Jeśli chodzi o energię wiatrową, Europa musi uzgodnić ograniczony zestaw kryteriów wstępnej kwalifikacji i kryteriów pozacenowych, które mają zastosowanie od samego początku. Musi to obejmować jasne kryterium odporności łańcucha dostaw odzwierciedlające wartość ‘made in Europe’. Niezastosowanie się do tego wymogu przedłużyłoby jedynie status quo: aukcje typu ‘wyścig na dno’, które szkodzą łańcuchowi dostaw energii wiatrowej, jak i naszej zdolności osiągnięcia celów w zakresie klimatu i bezpieczeństwa energetycznego”, mówi Pierre Tardieu, Chief Policy Officer w WindEurope.

Johan Hanssens, sekretarz generalny ds. gospodarki, nauki i innowacji we flamandzkim Ministerstwie Gospodarki, Innowacji, Pracy, Gospodarki Społecznej i Rolnictwa, dodał: “Innowacje transformacyjne w kierunku zrównoważonego rozwoju opierają się na ścisłej współpracy między decydentami, środowiskiem akademickim i przemysłem. Proponowany program badań i innowacji ETIPWind pomoże ujednolicić wizje podmiotów i opracować lepsze polityki”.

Trialog na NZIA rozpocznie się w tym miesiącu i potrwa do 1. kwartału 2024 roku. Aby mieć pozytywny wpływ na europejski łańcuch dostaw energii wiatrowej, kryteria jakościowe w ostatecznej umowie muszą być zgodne z 5 zasadami:

  1. Muszą być proste i łatwe do zastosowania. UE powinna w szczególności maksymalnie ograniczyć obowiązkowe kryteria kwalifikacji wstępnej dla aukcji energii wiatrowej na lądzie i morzu. Obejmuje to łatwe do wdrożenia zasady cyberbezpieczeństwa i przechowywania danych, które zagwarantują, że krytyczna infrastruktura energetyczna i sieciowa Europy nie będzie łatwym celem cyberataków.
  2. Muszą one być specyficzne dla danej technologii. Obecnie prawie wszystkie turbiny wiatrowe instalowane w Europie są produkowane w Europie. UE ma silny krajowy łańcuch dostaw energii wiatrowej. Nie dotyczy to wszystkich technologii odnawialnych. UE musi wziąć pod uwagę te fundamentalnie różne warunki wyjściowe. Kryteria prekwalifikacji i kryteria pozacenowe powinny być zatem specyficzne dla danej technologii.
  3. Muszą one mieć jednolite zastosowanie na poziomie UE. UE musi przyjąć zharmonizowane podejście do prekwalifikacji i pozacenowych kryteriów udzielania zamówień. Należy unikać mozaiki krajowych przepisów aukcyjnych.
  4. Muszą aplikować od samego początku. Kryteria wstępnej kwalifikacji oraz, w stosownych przypadkach, kryteria pozacenowe powinny mieć natychmiastowe zastosowanie do wszystkich aukcji energii wiatrowej. UE nie powinna decydować się na “podejście stopniowe”, w którym tylko 20% wolumenów aukcyjnych stosuje te kryteria, a reszta nie. Stopniowe wprowadzanie może mieć sens w przypadku innych technologii, ale nie jest to właściwe podejście w przypadku energii wiatrowej.
  5. Kryterium odporności łańcucha dostaw musi być dostosowane do celu. Właściwe podejście do odporności łańcucha dostaw w aukcjach energii odnawialnej jest podstawą ustawy Net Zero Industry Act. Kryteria odporności łańcucha dostaw muszą mieć zastosowanie do wszystkich aukcji wiatrowych od samego początku. Muszą też uznać wkład całego europejskiego łańcucha dostaw, w tym Wielkiej Brytanii, Norwegii i Turcji.

Błędne ustalenie kryteriów aukcji spowodowałoby niepotrzebną złożoność dla deweloperów projektów, opóźniłoby zamówienia w całym łańcuchu dostaw i ostatecznie spowolniłoby pilnie potrzebne wdrażanie energii wiatrowej.

Źródło: WindEurope