Rok 2022 obfitował w wydarzenia które na trwałe zmieniają warunki funkcjonowania branży morskiej energetyki wiatrowej. W ramach podsumowania zapytaliśmy liderów sektora oraz kluczowych decydentów o ocenę tego co udało się osiągnąć w minionym roku oraz jakie są prognozy na 2023 rok. W dzisiejszym wywiadzie z cyklu „Baltic Sea Offshore Wind – 2022 Summary & 2023 Outlook” prezentujemy opinię Lasmy Livzeniece, dyrektorki Łotewskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.
Najważniejsze wydarzenia i osiągnięcia branży morskiej energetyki wiatrowej w 2022 r.
Sektor morskiej energetyki wiatrowej na Łotwie jest na wczesnym etapie rozwoju. Jednak w tym roku wydarzyło się kilka rzeczy. Po pierwsze, Ministerstwo Gospodarki zidentyfikowało potrzebę stworzenia nowych ram prawnych dla przetargów na morską energetykę wiatrową. W okresie przedwyborczym, branża dostrzegła próbę szybkiego przeforsowania przez administrację niskiej jakości poprawek do istniejącego prawodawstwa dotyczącego morskiej energetyki wiatrowej. Zmartwiło nas to bardzo, ponieważ poprawki były dyskryminujące dla większości zagranicznych graczy offshore, a proponowany proces przetargowy nie był jasny. Dzięki wspólnym wysiłkom stowarzyszenia i łotewskiej Rady ds. Konkurencji, projekt poprawek został wstrzymany i odesłany do Ministerstwa Gospodarki w celu ponownego opracowania. Choć jest to dobra wiadomość dla branży wiatrowej, czujemy się zaniepokojeni faktem, że to samo ministerstwo kontynuuje prace nad ramami prawnymi dla przetargów morskich. Mamy nadzieję, że cała praca nad przygotowaniem legislacji offshore zostanie wkrótce przeniesiona do tworzonego właśnie nowego Ministerstwa Energii i Klimatu.
Równolegle do procesów na poziomie rządowym, Łotewskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej utworzyło grupę roboczą ds. offshore wraz ze swoimi członkami. Grupa spotkała się kilka razy, aby wypracować w drodze dyskusji model przetargowy, który jest odpowiedni dla Łotwy z perspektywy branży, ale także uwzględnia indywidualne cechy łotewskiej sceny offshore. Mamy nadzieję przedstawić go decydentom na początku 2023 roku.
Kolejnym ważnym momentem w sektorze offshore należy nazwać znaczny postęp w realizacji transgranicznego projektu offshore “ELWIND”. Zarządzanie po stronie łotewskiej zostało oficjalnie przeniesione z Ministerstwa Gospodarki do Łotewskiej Agencji Inwestycji i Rozwoju. Wreszcie projekt ma po naszej stronie wyraźnego koordynatora. Wraz z tą wiadomością przyszło również uruchomienie stron internetowych ELWIND. Łotewska część obszaru farmy wiatrowej ELWIND znajduje się w regionie Kurzeme, pomiędzy Liepaja i Ventspils, natomiast Estończycy przydzielili obszar tuż przy wybrzeżu wyspy Saaremaa.
Istotne wyzwanie dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w 2023 roku i obszar zainteresowania w 2023 roku
Oczywiste jest, że Łotwa potrzebuje ram prawnych, w których morskie lokalizacje mogą być przedmiotem przetargów. I my jako stowarzyszenie wraz z naszymi członkami zapewnimy pomoc ministerstwu odpowiedzialnemu za tę sprawę.
Jednak jeszcze ważniejszą kwestią jest sieć energetyczna. Morze Bałtyckie posiada ogromny potencjał morskiej energii wiatrowej – do 93 GW. To czyni region bałtycki strategicznie ważnym dla długoterminowej dekarbonizacji Europy i daje Łotwie i innym krajom bałtyckim możliwość odegrania znaczącej roli w przyspieszeniu zielonej transformacji europejskiego systemu energetycznego (REPowerEU). Sama Łotwa mogłaby mieć zainstalowane 14,5 GW do 2050 roku, pod warunkiem, że zostaną zbudowane nowe połączenia międzysystemowe. Bez nowych połączeń międzysystemowych wdrożenia morskiej energetyki wiatrowej jest ograniczone do 3-5 GW. Konieczne są ogromne inwestycje w budowę nowych połączeń międzysystemowych i modernizację istniejącego systemu przesyłu energii elektrycznej.
Wraz z nowymi połączeniami międzysystemowymi należy opracować strategię wodorową. Pierwszy krok został podjęty w listopadzie, kiedy podpisano protokół ustaleń między różnymi zainteresowanymi stronami a rządem, ustanawiający sojusz na rzecz technologii wodorowych, który będzie działał na rzecz umożliwienia rozwoju i wdrożenia technologii wodorowych. Będzie to z pewnością obszar, na którym skupi się również Łotewskie Stowarzyszenie Energii Wiatrowej i jego członkowie.
Aby skupić się na kwestiach związanych z siecią energetyczną i potrzebą stworzenia sieci wodorowej, Łotewskie Stowarzyszenie Energii Wiatrowej wraz z partnerami organizuje 19 kwietnia 2023 roku trzecią edycję konferencji WindWorks. Nadrzędnym tematem są wzajemne połączenia regionu Morza Bałtyckiego i jego integracja z Europą kontynentalną. Zaznaczcie w swoich agendach wizytę w Rydze, gdy nadejdzie wiosna!
