„Podjęta przez Rosję próba wykorzystania energii jako broni uwydatniła oczywistą prawdę, że zależność od paliw kopalnych czyni każdy kraj słabym, bezbronnym i zależnym” – mówi w podcaście BalticWind.EU, w pierwszą rocznicę rosyjskiej agresji na Ukrainę, Galyna Shmidt, członkini zarządu Ukraińskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, a także wiceprezeska Światowego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.

Rok po agresji rosyjskiej na Ukrainę gościem naszego podcastu była Galyna Shmidt, członkini zarządu Ukraińskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, a także wiceprezeska Światowego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. Rozmowa dotyczyła nie tylko o energetyki, ale także przyszłości Ukrainy, perspektywy członkostwa w Unii Europejskiej i zmianach, które muszą się dokonać, aby było to możliwe.

Ukraiński sektor energetyczny od początku wojny był na celowniku agresora. Rosyjskie pociski trafiały w elektrownie – „skutkiem wszystkich tych ataków było zniszczenie i uszkodzenie prawie 50% systemu elektroenergetycznego Ukrainy. Według oceny z grudnia 2022 roku łączna kwota udokumentowanych szkód w infrastrukturze Ukrainy szacowana jest na prawie 138 miliardów dolarów” – informuje Galyna Shmidt.

Galyna przyznaje także, że reakcja Unii Europejskiej, a także poszczególnych państw na rosyjską agresję była adekwatna: „Przede wszystkim chciałabym wyrazić moją najgłębszą i szczerą wdzięczność wszystkim Europejczykom, naszym przyjaciołom Polakom za Waszą siłę i nieustające wsparcie dla pozostania z nami od pierwszych dni tej strasznej i barbarzyńskiej inwazji”.



Niszczenie infrastruktury krytycznej na Ukrainie, przy ograniczeniach importu surowców energetycznych doprowadziło do kryzysu energetycznego, co Rosja wykorzystała, próbując szantażować Europę. Dlatego, jak przyznaje w rozmowie Galyna Shmidt, Ukraińskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, z zadowoleniem przyjęło unijny plan REPowerEU.


„Podjęta przez Rosję próba wykorzystania energii jako broni uwydatniła oczywistą prawdę, że zależność od paliw kopalnych czyni każdy kraj słabym, bezbronnym i zależnym.” – podkreśliła w rozmowie Galyna Shmidt.

Dodaje również, że doświadczenia rosyjskiej agresji wpłynęły na świadomość potrzeby dywersyfikacji dostaw energii także na Ukrainie, które zaowocowały projektem krajowego planu działania w zakresie energii odnawialnej do 2030 roku. Przewiduje on pozyskanie 27% całkowitego końcowego zużycia z OZE.

„Dziś przebudowa sektora energetycznego to pieśń przyszłości, ale trzeba o tym myśleć już teraz, przygotować legislację, plany i szukać inwestorów. Wojna wpłynęła na postrzeganie transformacji energetycznej Ukrainy, stała się jedną z pilnych i krytycznych kwestii. Dekarbonizacja całej ukraińskiej gospodarki powinna być jednym z głównych priorytetów w powojennej odbudowie” – deklaruje Galyna Shmidt.

Nasza rozmówczyni przyznaje też, że wśród tych wszystkich okropności wojny, przemocy warto dostrzegać pozytywy, a za takowe uznaje otwarcie nowego rozdziału Ukrainy w stosunkach z Unią Europejską, a perspektywa członkostwa wydaje się bliższa niż kiedykolwiek.

„Integracja Ukrainy z UE stanie się głównym czynnikiem determinującym kierunek powojennej odbudowy energetyki całego kraju. Stabilna polityka w zakresie energii odnawialnej i konkretne cele zapewnią rynkowi pewność potrzebną do przyciągania inwestycji do odbudowy po wojnie” – dodaje.

Ponadto, przedstawicielka Ukraińskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej zwróciła uwagę jak istotne jest w Ukrainie przyspieszenie wdrożenia energii ze źródeł odnawialnych i konieczność uchwalenia tak długo oczekiwanych, kluczowych dla tego procesu ustaw.

„Przede wszystkim projekt ustawy opracowany przez Ministra Energii i zarejestrowany już w naszym parlamencie jeszcze w listopadzie 2022 r. Ustawa stwarza warunki do zakończenia budowy projektów OZE i przewiduje przedłużenie o dwa lata prób rozruchu elektrowni i obowiązywania warunków technicznych przyłączenia do sieci w związku z agresją rosyjską” – relacjonuje.

Do tej pory, na Ukrainie, jako główna technologia, w opozycji do węgla, niezwykle popularna była energia jądrowa. Jednak jak podkreśla nasza rozmówczyni, produkcja energii elektrycznej w ukraińskich elektrowniach jądrowych wiąże się z szeregiem problemów, których nie da się szybko rozwiązać. Jednym z nich jest przedłużenie żywotności obecnych elektrowni jądrowych, innym „terroryzm nuklearny”.W rozmowie Galyna Shmidt porusza też kwestię, scentralizowanego charakteru systemu elektroenergetycznego Ukrainy.

„W dzisiejszych czasach dla naszych decydentów jest jasne, że ten system już nie działa. Dlatego powinniśmy zmienić nasz system zasilania. Powinniśmy go zdecentralizować, ponieważ taki system jest przede wszystkim mniej podatny na ataki rakietowe” – podkreśla i dodaje, że już dziś trzeba myśleć o przyszłości.

„Jeszcze raz chciałbym wyrazić wdzięczność Unii Europejskiej za utworzenie specjalnego funduszu wsparcia energetycznego Ukrainy w celu złagodzenia wpływu rosyjskich ataków na krytyczną infrastrukturę energetyczną. Środki te są wykorzystywane na finansowanie najpilniejszych potrzeb ukraińskich firm energetycznych, takich jak części zamienne do urządzeń oraz paliwa i usługi potrzebne do o naprawę infrastruktury i utrzymanie energii, co jest oczywiście bardzo, bardzo ważne dla kraju i dla naszych obywateli”.

Shmidt zwraca uwagę, że do odbudowy ukraińskiego systemu elektroenergetycznego niezbędne będzie z jednej strony partnerstwo technologiczne i przemysłowe z Unią Europejską oraz wszystkimi innymi sojusznikami i krajami na całym świecie, a z drugiej również ogromne inwestycje.