Według nowego raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) Europa stoi w obliczu bezprecedensowego kryzysu klimatycznego. Pierwszy w historii raport dotyczący europejskiej oceny ryzyka klimatycznego (EUCRA) przedstawia jasny obraz: ekstremalne upały, susze, pożary i powodzie, zjawiska, z którymi coraz częściej mieliśmy do czynienia w ostatnich latach, mogą się nasilić. Nie są to odległe zagrożenia, ale bezpośrednie wyzwania wpływające na nasze codzienne życie i źródła utrzymania. Nasze miasta i pola uprawne, nasze wybrzeża i lasy znajdują się na pierwszej linii frontu tej bitwy klimatycznej.

Nasz kontynent, obecnie uznawany za najszybciej ocieplający się na świecie, znajduje się w krytycznym momencie, a ryzyko klimatyczne zagraża nie tylko naturalnemu ekosystemowi, ale także samej strukturze społeczeństwa, w tym bezpieczeństwu energetycznemu i żywnościowemu, infrastrukturze, zasobom wodnym, stabilności finansowej i zdrowiu. Jednak, jak wyraźnie zauważa EEA, reakcja Europy na te rosnące zagrożenia jest żałośnie nieadekwatna.

Nasza polityka i działania pozostają w tyle, uwikłane w biurokratyczną inercję, która może nas drogo kosztować. Raport podkreśla kluczową kwestię: stopniowe środki adaptacyjne i opóźnione reakcje nie są już wystarczające. W przypadku wielu zagrożeń klimatycznych, z którymi mamy do czynienia, pilne działania są potrzebne już teraz – nawet w przypadku tych, które nie znajdują się jeszcze w punkcie krytycznym.

Nasza nowa analiza pokazuje, że Europa stoi w obliczu pilnych zagrożeń klimatycznych, które rosną szybciej niż nasza gotowość społeczna. Aby zapewnić odporność naszych społeczeństw, europejscy i krajowi decydenci polityczni muszą działać już teraz, aby zmniejszyć zagrożenia klimatyczne zarówno poprzez szybkie cięcia emisji, jak i zdecydowane polityki i działania adaptacyjne.

Jak stwierdziła Leena Ylä-Mononen, dyrektor wykonawczy EEA.

Europa Południowa jest szczególnie narażona na pożary oraz wpływ upałów i niedoboru wody na produkcję rolną, pracę na zewnątrz i zdrowie. Regiony przybrzeżne są zagrożone powodziami, erozją i wtargnięciem słonej wody, co zagraża gęsto zaludnionym miastom. EUCRA identyfikuje 36 głównych zagrożeń klimatycznych w pięciu klastrach: ekosystemy, żywność, zdrowie, infrastruktura oraz gospodarka i finanse. Ponad połowa z nich wymaga podjęcia działań już teraz, a osiem uznano za szczególnie pilne. Obejmują one ochronę ekosystemów, ochronę przed upałami, powodziami i pożarami oraz zapewnienie rentowności europejskich mechanizmów solidarności.

Raport sugeruje wieloaspektowe podejście do walki z tymi wyzwaniami, w tym szybkie cięcia emisji i silną politykę adaptacyjną. Wśród zalecanych działań znajduje się przejście na białka roślinne uprawiane w sposób zrównoważony, poprawa planowania urbanistycznego, standardów budowlanych i przepisów prawa pracy.

Raport podkreśla konieczność ścisłej współpracy na wszystkich szczeblach rządowych. Kryzys klimatyczny jest bowiem problemem zbiorowym, który wymaga wspólnego rozwiązania. Cała UE, państwa członkowskie i samorządy lokalne muszą przełamać silosy i współpracować w celu wdrożenia niezbędnych zmian.

Czy ten raport będzie sygnałem alarmowym, którego potrzebuje Europa? Miejmy nadzieję, że wiedza ta dotrze zarówno do polityków, jak i ich wyborców, którzy szczególnie w tym roku podejmą wiele ważnych decyzji na szczeblu europejskim, krajowym i lokalnym.

Co ważne, posiadamy wiedzę i zasoby niezbędne do złagodzenia tych zagrożeń. Kluczowym elementem, którego brakuje, jest zbiorowa siła woli i zdecydowane działanie.

Nasze dzisiejsze działania determinują dziedzictwo, jakie pozostawimy przyszłym pokoleniom. Nadszedł czas, abyśmy stanęli na wysokości zadania i przekształcili ten kryzys w szansę dla zrównoważonego, odpornego kontynentu.

Z każdym mijającym dniem zegar tyka coraz głośniej, a wyzwania rosną.