Sytuacja w Morzu Bałtyckim, jednym z pięciu najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie, nie poprawiła się w ostatnich latach, ale wysiłki różnych grup społecznych, władz publicznych i przedsiębiorstw mogą przynieść rezultaty. Morska farma wiatrowa Curonian Nord, obecnie rozwijana przez międzynarodową firmę zajmującą się zieloną energią, Ignitis Renewables, może również przynieść korzyści Morzu Bałtyckiemu i z pewnością mieć pozytywny wpływ na ekosystemy Morza Bałtyckiego w perspektywie długoterminowej.

Dyskusja na temat tego, jakie działania powinny zostać podjęte przez wszystkie zainteresowane strony, aby odwrócić negatywne procesy zachodzące w Morzu Bałtyckim, odbyła się podczas konferencji o nazwie Przyszłość ekologii w Morzu Bałtyckim, zainicjowanej przez Ignitis Renewables podczas festiwalu Sveika, Neringa.

Virginijus Sinkevičius, były komisarz europejski i poseł do Parlamentu Europejskiego, zauważył w swojej prezentacji, że dzisiejsze trendy w Morzu Bałtyckim budzą bardzo poważne obawy, a zanieczyszczenie tego akwenu osiągnęło poziom krytyczny – około 93% jego terytorium cierpi na eutrofizację spowodowaną nadmiarem składników odżywczych (głównie azotu i fosforu), czyli zmianami w ekosystemie.

„Morze Bałtyckie jest jak zlew dla całego regionu. Nasze ryby mają nawet pozytywne wyniki testów na obecność substancji z sektora farmaceutycznego, mimo że ryby nie potrzebują ibuprofenu na bóle głowy! Największym bólem głowy jest działalność człowieka, której wpływ jest dodatkowo potęgowany przez zamknięty charakter Morza Bałtyckiego i zmiany klimatu” – mówi V. Sinkevičius.

Stwierdził jednak, że z pewnością mamy sposoby na zmianę sytuacji w Morzu Bałtyckim, ale wymaga to zjednoczenia się i podjęcia konkretnych działań.

Wszystkie środki zostały już znalezione

Simonas Gentvilas, minister środowiska, powiedział na konferencji, że społeczeństwo może podjąć działania mające na celu ochronę Morza Bałtyckiego przed zanieczyszczeniem, ale oznacza to, że różne jego grupy będą musiały pójść na pewne kompromisy.

„Duża część populacji miejskiej nadal nie osiągnęła 100% podłączenia do sieci kanalizacyjnych, a sieci te nie wychwytują wszystkich zanieczyszczeń. Oznacza to, że szampony, fosfor, potas i inne zanieczyszczenia dostają się do rzek przez sieci kanalizacyjne i gromadzą się w Zalewie Kurońskim” – powiedział S. Gentvilas.

Podczas konferencji zauważono, że morze, które obmywa brzegi Litwy, będzie musiało przejść transformację nie tylko ze względu na potrzebę dbania o jego czystość, ale także dlatego, że ten zbiornik wodny wkrótce stanie się bardzo ważną częścią ekosystemu energetycznego.

Darius Maikštėnas, dyrektor generalny Ignitis Group, firmy rozwijającej pierwszą morską farmę wiatrową w krajach bałtyckich, Curonian Nord, powiedział, że projekt ten będzie musiał zostać zrealizowany przy zapewnieniu maksymalnego bezpieczeństwa i ochrony środowiska. „Musimy pomyśleć o sposobach zminimalizowania wpływu na środowisko podczas budowy i rozwoju farmy wiatrowej, w tym o sposobach maksymalizacji jej korzyści” – zauważył D. Maikštėnas.

Według niego sektor morskiej energetyki wiatrowej jest już wystarczająco dojrzały i ma za sobą dziesięciolecia rozwoju, z wieloma technologiami, które radzą sobie z różnymi wyzwaniami środowiskowymi – wszystko, co musisz zrobić, to zainwestować w te rozwiązania.

Turbiny wiatrowe zamiast tankowców

Minister S. Gentvilas również poparł to podejście, zauważając, że obawy opinii publicznej dotyczące potencjalnego wpływu morskiej farmy wiatrowej na środowisko są zrozumiałe, ale istnieją środki mające na celu zminimalizowanie tego wpływu. Jeśli chodzi o sektor energetyczny, konieczne jest spojrzenie na szerszy obraz, którego ocena pokazuje, że projekty morskiej energetyki wiatrowej są nieuniknione.

„Każdego roku, kiedy kupujemy gaz, ropę i energię elektryczną, wysyłamy 6,5 miliarda euro za granicę. Statystycznie jest to 2.000 EUR wyjęte z kieszeni każdego Litwina. Dzięki odpowiedniemu projektowi farmy wiatrowej mamy możliwość faktycznej poprawy sytuacji na Morzu Bałtyckim. Zamiast tankowców powinniśmy więc zobaczyć turbiny wiatrowe, które wywoływałyby skojarzenia z czystym morzem” – powiedział.

Vytautas Grubliauskas, były burmistrz Kłajpedy, który również wziął udział w konferencji, przypomniał, że były dyskusje na temat projektu budowy terminalu skroplonego gazu ziemnego, ale dziś nikt nie wątpi w jego korzyści i znaczenie w zakresie niezależności energetycznej i bezpieczeństwa narodowego.

Potencjalne korzyści dla ekosystemów

Prof. Artūras Razinkovas-Baziukas z Instytutu Badań Morskich Uniwersytetu w Kłajpedzie, który również wygłosił prezentację na konferencji, poinformował, że naukowcy prowadzą obecnie kilka bardzo dużych europejskich badań dotyczących środowiska Morza Bałtyckiego, które ujawniają, że sytuacja nie jest dobra.

Profesor zauważył jednak, że istnieją środki, które mogą przyczynić się do lepszego zarządzania zasobami morskimi, przywrócenia różnorodności biologicznej i poprawy jakości środowiska. Projekt morskiej energetyki wiatrowej również może się do tego przyczynić.

„Projekty morskiej energetyki wiatrowej mają wpływ na ekosystemy podczas budowy turbin wiatrowych. Kiedy farma wiatrowa zacznie działać, może nawet przynieść korzyści, zwłaszcza na Morzu Bałtyckim. Na przykład małże praktycznie zniknęły w naszych wodach. Mamy nadzieję, że po wybudowaniu turbin wiatrowych ich fundamenty staną się siedliskami małży” – wyjaśniła A. Razinkovas-Baziukas.

Naukowiec podkreślił również, że na terenie morskiej farmy wiatrowej nie będzie dozwolone rybołówstwo; ryby nie będą niepokojone i będą miały obszary do bezpiecznego tarła, dzięki czemu obecnie uszczuplone zasoby ryb zaczną ponownie rosnąć.

Ignitis Renewables rozwija pierwszą morską farmę wiatrową w krajach bałtyckich, Curonian Nord. Projekt, o mocy do 700 megawatów (MW), będzie generował około 3 terawatogodzin (TWh) zielonej energii elektrycznej rocznie, co zaspokoiłoby około jednej czwartej obecnego zapotrzebowania Litwy na energię elektryczną. Rozpoczęcie działalności farmy wiatrowej planowane jest na około 2030 rok.

Więcej informacji na temat projektu można znaleźć na stronie curoniannord.com.

Źródło: Ignitis Renewables