Finansowani przez UE naukowcy wykorzystują sztuczną inteligencję, aby ułatwić przepływ w europejskich miastach, czyniąc środowiska miejskie zarówno bezpieczniejszymi, jak i bardziej ekologicznymi.

Autor: Tom Cassauwers

 

Na stacji kolejowej Las Matas w mieście Las Rozas, na północ od stolicy Hiszpanii, Madrytu, życie toczy się jak zwykle. W tle słychać dźwięk autostrady, gdy wjeżdża pociąg. Na rondzie przed stacją sprzedawca churros sprzedaje swoje towary, podczas gdy piesi poruszają się po ruchliwym skrzyżowaniu. Wszystko to wydaje się być zwyczajną sceną w podmiejskiej Hiszpanii.

Jednak niezauważone przez przechodniów, inteligentne kamery po cichu obserwują i analizują przepływ pieszych i ruchu ulicznego, aby zrozumieć, w jaki sposób przestrzeń jest wykorzystywana – i jak można ją lepiej wykorzystać. Na tym zwykłym miejskim rondzie rysuje się przyszłość urbanistyki.

Planowanie miasta przyjazne dla użytkownika

Las Rozas jest jednym z poligonów doświadczalnych dla badaczy finansowanej przez UE inicjatywy o nazwie AMIGOS, która wykorzystuje nowe technologie, takie jak sztuczna inteligencja (AI) i analiza danych, aby poprawić jakość życia w zatłoczonych miastach.

Jest ona ściśle powiązana z unijną misją Cities Mission, która ma na celu wsparcie 112 europejskich miast w osiągnięciu neutralności klimatycznej i inteligentnego rozwoju do 2030 r., służąc jako centra innowacji na rzecz zrównoważonej transformacji miast.

Kamery używane przez zespół AMIGOS zostały zaprojektowane przez Austriacki Instytut Technologii i opierają się na sztucznej inteligencji. Pozwala im to na szybkie przetwarzanie wielomiesięcznych nagrań z kamer i tworzenie dokładnego obrazu tego, jak wykorzystywane są przestrzenie miejskie. Zebrane informacje mogą pomóc urbanistom w przeprojektowaniu przestrzeni publicznych z myślą o prawdziwych ludziach.

„Ten projekt dotyczy naprawdę podstawowych pytań, które zadaje sobie każdy obywatel. Pytania takie jak „czy mogę pozwolić moim dzieciom bezpiecznie chodzić do szkoły na własną rękę”” – powiedział Martin Krekeler, który współpracuje z Kancelarią Senatu miasta Hamburg w Niemczech i koordynuje zespół AMIGOS.

Poligon doświadczalny

Pierwszym krokiem naukowców jest poprawa bezpieczeństwa i komfortu mieszkańców miasta w dzielnicy Las Matas, gdzie autostrada do Madrytu zbiega się ze stacją kolejową, parkingiem i różnymi mniejszymi drogami.

„Nasze miasto stoi przed kilkoma wyzwaniami” – powiedziała Nuria Blanco Caballero, która pracuje dla Las Rozas Innova, miejskiej agencji innowacji. Las Rozas jest bardzo rozproszone. Przez miasto przebiegają trzy autostrady, a ruch drogowy do i z Madrytu jest bardzo duży.

„Jest tu wiele interakcji między samochodami i pieszymi” – powiedział Blanco Caballero. „To powoduje ryzyko”.

Na porządku dziennym jest całkowita renowacja obszaru wokół stacji kolejowej Las Matas, która obejmie poprawę bezpieczeństwa, miejsca parkingowe dla rowerów i hulajnóg elektrycznych, stacje ładowania elektrycznego i przestrzeń do wspólnego korzystania z samochodów.

Informacje zebrane przez kamerę badaczy zostały połączone z opiniami otrzymanymi za pośrednictwem lokalnych ankiet użytkowników w celu opracowania projektów renowacji.

„Jedną z rzeczy, które odkryliśmy, było to, że ludzie nie zawsze korzystali na przykład z oficjalnych przejść” – powiedział Blanco Caballero. „To oczywiście może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji”.

Las Rozas jest obecnie zajęty przeprojektowywaniem tego obszaru, z betonowymi barierami bezpieczeństwa, nowymi chodnikami i lepszym oznakowaniem dróg. Jest to dobry przykład tego, jak nowe technologie mogą pomóc miastom w podejmowaniu mądrzejszych decyzji, które są dostosowane do potrzeb ludzi.

Sztuczna inteligencja w mieście

Kamery wykorzystujące sztuczną inteligencję, podobne do tej używanej w Las Rozas, są wdrażane również w innych europejskich miastach w ramach innej finansowanej przez UE inicjatywy o nazwie ELABORATOR, koordynowanej przez dr Angelosa Amditisa, dyrektora ds. badań i rozwoju w Instytucie Komunikacyjnych Systemów Komputerowych na Narodowym Uniwersytecie Technicznym w Atenach.

Na przykład w Kopenhadze wykorzystuje się inteligentne kamery do analizowania przepływu ruchu i badania sytuacji, w których doszło do wypadku lub udało się go uniknąć.

Francuska dzielnica Issy-les-Moulineaux, na obrzeżach Paryża, zainstalowała w ramach inicjatywy system dynamicznych znaków drogowych. W oparciu o to, kto korzysta ze skrzyżowania i jak bardzo jest ono zatłoczone, tworzona jest większa przestrzeń dla rowerzystów, a kierowcy są ostrzegani o ich obecności. System wykorzystuje sztuczną inteligencję do automatycznego zarządzania.

„Sztuczna inteligencja jest niezbędna” – powiedział Amditis. „To jeden z jedynych sposobów przetwarzania ogromnych ilości danych w czasie rzeczywistym, co jest bardzo ważne dla szybko zmieniających się środowisk, takich jak miasta”.

Uczenie się na przykładach

W obu inicjatywach celem zespołów badawczych jest danie przykładu innym miastom. Zespół AMIGOS ściśle współpracuje obecnie z 10 miastami: Gabrowa (Bułgaria), Lappeenranta (Finlandia), Hamburg (Niemcy), Reykjavik (Islandia), Nazaret (Izrael), Bolonia (Włochy), Jurmala (Łotwa), Las Rozas (Hiszpania) oraz Ankara i Stambuł (Turcja).

Ponadto współpracują z pięcioma miastami partnerskimi, które będą próbowały powtórzyć wyniki osiągnięte w głównych miastach: Laval we Francji, Frankfurt i Wiesbaden w Niemczech, Um-al Fahm w Izraelu i Gozo na Malcie.

W przypadku zespołu badawczego ELABORATOR istnieje sześć miast, w których obecnie trwają prace nad poprawą komfortu i bezpieczeństwa życia w mieście. Są to Kopenhaga (Dania), Helsinki (Finlandia), Issey-les-Moulineaux (Francja), Trikala (Grecja), Mediolan (Włochy) i Saragossa (Hiszpania).

Kolejne sześć miast – Split (Chorwacja), Liberec (Czechy), Ioannina (Grecja), Kruševac (Serbia), Velenje (Słowenia) i Lund (Szwecja) – wyciągnie wnioski z pierwszej fazy.

Sztuczna inteligencja i przetwarzanie danych są cennym zasobem dla obu zespołów badawczych, które są świadome potencjalnych zagrożeń i zwracają szczególną uwagę na kwestie prywatności i potencjalne problemy.

Lokalni obywatele są na bieżąco informowani o podejmowanych działaniach. Jednocześnie celem jest zmniejszenie zależności miast od dużych firm technologicznych, od których obecnie zależą w zakresie technologii i danych.

„Miasta potrzebują danych” – powiedział Krekeler. „Jednak obecnie dane te są często własnością prywatnych firm, co oznacza, że miasta muszą je kupować”.

Głos ludzi

W centrum prowadzonych prac znajduje się chęć prowadzenia polityki w inny sposób, w sposób uwzględniający głosy ludzi. W tym zakresie są oni wspierani przez UE w dążeniu do przyspieszenia zielonych i cyfrowych transformacji w miastach w ramach Misji Miast i Europejskiego Zielonego Ładu.

„Nie możemy temu zaprzeczyć, ludzie są sfrustrowani” – powiedział Krekeler. „Dlatego tak ważne jest wykorzystanie technologii, aby zapytać ich o ich miasto i obserwować, jak z niego korzystają”.

W Las Rozas renowacja obszaru Las Matas jest prawie zakończona. Kolejnym krokiem będzie rozszerzenie podejścia na całe miasto. Celem tego drugiego etapu będzie poprawa przepływu osób do i ze szkół.

„Współtworzenie jest kluczowe” – powiedział Blanco Caballero. „Musimy dostosować nasze projekty do potrzeb prawdziwych ludzi. Technologia może nam w tym pomóc”.

Badania w tym artykule zostały sfinansowane z unijnego programu Horyzont. Poglądy rozmówców niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Komisji Europejskiej.

Więcej informacji

Ten artykuł został pierwotnie opublikowany w Horizon, unijnym magazynie poświęconym badaniom i innowacjom.

Źródło: EUSEW2025