Aktualizacja przełomowej mapy drogowej Net Zero MAE pokazuje, że większe ambicje i wdrażanie, wspierane przez silniejszą współpracę międzynarodową, będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów klimatycznych.

Doprowadzenie emisji gazów cieplarnianych ze światowego sektora energetycznego do zerowej emisji netto i ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C pozostaje możliwe dzięki rekordowemu wzrostowi kluczowych technologii czystej energii, choć w wielu obszarach tempo musi szybko wzrosnąć, zgodnie z nową edycją przełomowej mapy drogowej Net Zero MAE.

Nowa mapa drogowa określa globalną ścieżkę utrzymania celu 1,5 °C w zasięgu ręki, zapewniając kompleksową aktualizację przełomowego oryginalnego raportu, który został opublikowany w 2021 i służył jako istotny punkt odniesienia dla decydentów, przemysłu, sektora finansowego i społeczeństwa obywatelskiego. Aktualizacja 2023 uwzględnia znaczące zmiany w krajobrazie energetycznym w ciągu ostatnich dwóch lat, w tym odbicie gospodarcze po pandemii i niezwykły wzrost niektórych technologii czystej energii – ale także zwiększone inwestycje w paliwa kopalne i uporczywie wysokie emisje.

Od 2021 r. rekordowy wzrost mocy w zakresie energii słonecznej i sprzedaży samochodów elektrycznych jest zgodny ze ścieżką prowadzącą do zerowej emisji netto na całym świecie do połowy stulecia, podobnie jak plany branżowe dotyczące wprowadzenia nowych zdolności produkcyjnych w tym zakresie. Jest to istotne, ponieważ tylko te dwie technologie zapewniają jedną trzecią redukcji emisji w okresie od dnia dzisiejszego do 2030 roku. Innowacje w zakresie czystej energii również dostarczają więcej opcji i obniżają koszty technologii. W pierwotnej mapie drogowej MAE z 2021 technologie, które nie były jeszcze dostępne na rynku, zapewniały prawie połowę redukcji emisji potrzebnych do osiągnięcia zerowego poziomu emisji netto w 2050. W tegorocznej aktualizacji liczba ta spadła do około 35%.

Jednak w tej dekadzie konieczne są odważniejsze działania. W tegorocznej zaktualizowanej ścieżce zerowej netto, globalna moc energii odnawialnej potroi się do 2030 roku. W międzyczasie roczne tempo poprawy efektywności energetycznej podwaja się, sprzedaż pojazdów elektrycznych i pomp ciepła gwałtownie rośnie, a emisje metanu w sektorze energetycznym spadają o 75%. Strategie te, oparte na sprawdzonych i często opłacalnych technologiach obniżania emisji, łącznie zapewniają ponad 80% redukcji potrzebnych do końca dekady.

“Utrzymanie celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C wymaga od świata szybkiego zjednoczenia. Dobrą wiadomością jest to, że wiemy, co musimy zrobić – i jak to zrobić. Nasza mapa drogowa 2023 Net Zero, oparta na najnowszych danych i analizach, wskazuje drogę naprzód” – powiedział dyrektor wykonawczy MAE Fatih Birol. “Ale mamy też bardzo jasne przesłanie: Kluczem do sukcesu jest silna współpraca międzynarodowa. Rządy muszą oddzielić klimat od geopolityki, biorąc pod uwagę skalę stojącego przed nami wyzwania”.

Mapa drogowa nakreśla drogę do zerowej emisji netto dla globalnego sektora energetycznego do 2050, ale uznaje znaczenie wspierania sprawiedliwej transformacji, która uwzględnia różne uwarunkowania krajowe. Na przykład zaawansowane gospodarki osiągają zerową emisję netto wcześniej, aby dać gospodarkom wschodzącym i rozwijającym się więcej czasu. Ścieżka zerowej emisji netto zapewnia wszystkim pełny dostęp do nowoczesnych form energii do 2030 dzięki rocznym inwestycjom w wysokości prawie 45 mld USD rocznie – nieco ponad 1% inwestycji w sektorze energetycznym.

Niemniej jednak, pozostanie na dobrej drodze oznacza, że prawie wszystkie kraje muszą przyspieszyć swoje docelowe daty osiągnięcia zerowego poziomu emisji netto. Zależy to również od zmobilizowania znacznego wzrostu inwestycji, zwłaszcza w gospodarkach wschodzących i rozwijających się. W nowej ścieżce zerowej globalne wydatki na czystą energię wzrosną z 1,8 bln USD w 2023 r. do 4,5 bln USD rocznie na początku lat 2030.

W zaktualizowanym scenariuszu zerowym netto, ogromny wzrost mocy czystej energii napędzany polityką powoduje spadek zapotrzebowania na paliwa kopalne o 25% do 2030, zmniejszając emisje o 35% w porównaniu z rekordowym poziomem odnotowanym w 2022. Do 2050 zapotrzebowanie na paliwa kopalne spadnie o 80%. W rezultacie nie są potrzebne żadne nowe projekty związane z wydobyciem ropy naftowej i gazu ziemnego. Nie są też potrzebne nowe kopalnie węgla, rozbudowy kopalń ani nowe elektrownie węglowe. Niemniej jednak wymagane są dalsze inwestycje w niektóre istniejące aktywa naftowe i gazowe oraz już zatwierdzone projekty. Sekwencjonowanie wzrostu inwestycji w czystą energię i spadku inwestycji w dostawy paliw kopalnych ma kluczowe znaczenie dla uniknięcia szkodliwych skoków cen lub niedoborów dostaw.

Według raportu, bardziej odporne i zróżnicowane łańcuchy dostaw technologii czystej energii i kluczowych minerałów potrzebnych do ich produkcji są kluczem do zbudowania sektora energetycznego o zerowej emisji netto. Jednak równie ważne jest, aby łańcuchy dostaw pozostały otwarte, biorąc pod uwagę wymagane tempo i zakres rozwoju czystej energii.

Raport podkreśla znaczenie silniejszej współpracy międzynarodowej dla ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C. Ostrzega, że brak wystarczającego zwiększenia ambicji i wdrożenia do 2030 stworzy dodatkowe zagrożenia dla klimatu i sprawi, że osiągnięcie celu 1,5 °C będzie zależało od masowego wdrożenia technologii usuwania dwutlenku węgla, które są drogie i niesprawdzone na dużą skalę. W analizowanym w raporcie przypadku opóźnionego działania, brak wystarczająco szybkiego rozwoju czystej energii do 2030 oznacza, że w drugiej połowie tego stulecia z atmosfery trzeba będzie usuwać prawie 5 miliardów ton dwutlenku węgla rocznie. Jeśli technologie usuwania dwutlenku węgla nie będą działać na taką skalę, przywrócenie temperatury do 1,5°C nie będzie możliwe.

“Usuwanie dwutlenku węgla z atmosfery jest bardzo kosztowne. Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby w ogóle przestać go tam umieszczać” – powiedział dr Birol. “Droga do 1,5°C zawęziła się w ciągu ostatnich dwóch lat, ale technologie czystej energii utrzymują ją otwartą. W sytuacji, gdy międzynarodowa dynamika rośnie w związku z kluczowymi globalnymi celami, takimi jak potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii i podwojenie efektywności energetycznej do 2030, co razem doprowadziłoby do silniejszego spadku popytu na paliwa kopalne w tej dekadzie, szczyt klimatyczny COP28 w Dubaju jest istotną okazją do zobowiązania się do zwiększenia ambicji i wdrożenia w pozostałych latach tej krytycznej dekady”.

Źródło: MAE