Europa chce budować znacznie więcej odnawialnych źródeł energii, aby wzmocnić swoje bezpieczeństwo energetyczne i konkurencyjność przemysłową. Sytuacja geopolityczna stawia nowe pytania dotyczące bezpieczeństwa tych aktywów. Podczas dorocznego okrągłego stołu w sprawie bezpieczeństwa energetycznego, NATO potwierdziło swoją determinację w zakresie ochrony krytycznej infrastruktury energetycznej.

Wojna na Ukrainie radykalnie zmieniła krajobraz zagrożeń w całej Europie, w szczególności na Morzu Bałtyckim i Morzu Arktycznym. W tym tygodniu NATO zorganizowało doroczny okrągły stół na temat bezpieczeństwa energetycznego w siedzibie NATO w Brukseli. Dyrektor generalny WindEurope, Giles Dickson, wziął udział w dyskusji panelowej na temat krytycznej infrastruktury energetycznej na morzu i szerszych zagrożeń dla bezpieczeństwa energetycznego.

Ochrona turbin i sieci przed wrogimi aktami sabotażu i cyberwojny

Panel NATO koncentrował się na bieżących zagrożeniach fizycznych i cybernetycznych dla morskich farm wiatrowych i kabli podmorskich. Stwierdzono, że ataki hybrydowe i sabotaż pozostają najpilniejszymi zagrożeniami dla krytycznej infrastruktury podmorskiej w Europie. Dickson podkreślił również kluczowe znaczenie bezpieczeństwa danych.

„Europa musi wzmocnić swoje wysiłki na rzecz ochrony rosnącej infrastruktury morskiej energetyki wiatrowej przed atakami fizycznymi i sabotażem. Jednocześnie nie możemy lekceważyć zagrożeń cybernetycznych i związanych z bezpieczeństwem danych. Nowoczesna turbina wiatrowa wyposażona jest w 300 czujników. Dane z tych czujników powinny być przechowywane i analizowane wyłącznie w Europie i krajach zaprzyjaźnionych” – powiedział Dickson.

Ministrowie spraw zagranicznych NATO ostrzegają przed wrogimi działaniami Rosji i Chin

Wydarzenie to miało miejsce tydzień po tym, jak ministrowie spraw zagranicznych NATO spotkali się w Brukseli, aby zająć się eskalacją wrogich działań w krajach NATO. Przedstawiając wyniki tego spotkania, sekretarz generalny NATO Mark Rutte powiedział, że „zarówno Rosja, jak i Chiny próbowały zdestabilizować nasze kraje i podzielić nasze społeczeństwa za pomocą aktów sabotażu, cyberataków i szantażu energetycznego”.

Ministrowie spraw zagranicznych NATO wskazali również na gwałtowny wzrost takich ataków. „W tym roku w Europie doszło do 500 podejrzanych incydentów. Do 100 z nich można przypisać rosyjskim atakom hybrydowym, szpiegostwu i handlu wpływami”, powiedział czeski minister spraw zagranicznych Jan Lipavsky.

Na szczycie w Wilnie w 2023 r. NATO zgodziło się ustanowić Morskie Centrum Bezpieczeństwa Krytycznej Infrastruktury Podwodnej (CUI) w ramach Sojuszniczego Dowództwa Sił Morskich NATO (MARCOM). Komórka koordynująca CUI rozpoczęła działalność w 2023 roku. Koncentruje się ona na odstraszaniu i obronie przed wymuszonym użyciem energii i innymi działaniami hybrydowymi. Obejmuje również nadzór satelitarny nad wrogimi statkami, które mogą ingerować w infrastrukturę energetyczną. Na spotkaniu ministrów spraw zagranicznych NATO omówiono zwiększoną wymianę informacji, wspólne ćwiczenia, lepszą ochronę infrastruktury krytycznej i cyberobronę.

Wiatr zwiększa bezpieczeństwo energetyczne

Energia wiatrowa stanowi obecnie 20% całej energii elektrycznej zużywanej w Europie. Ma ona kluczowe znaczenie dla wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Europy. Nie tylko dlatego, że jest wytwarzana w kraju i zmniejsza zapotrzebowanie na import paliw kopalnych. Energia wiatrowa wyprodukowana w tym roku pozwoliła Europie zaoszczędzić równowartość 100 mld m3 importowanego gazu.

Zdecentralizowany charakter energii wiatrowej – w całej Europie znajduje się 107 000 turbin wiatrowych – sprawia również, że jest ona mniej podatna na sabotaż i obcą ingerencję niż wiele innych form energii. Niemiecka armia doradza obecnie niemieckim firmom, aby obsługiwały własne turbiny wiatrowe.

Ale aktywa wiatrowe i sieciowe również wymagają ochrony

Fizyczne zagrożenia dla europejskiej infrastruktury wiatrowej, sieciowej i innej morskiej infrastruktury energetycznej są realne. Podobnie jak zagrożenia cybernetyczne i związane z danymi dla infrastruktury energetyki wiatrowej, zarówno lądowej, jak i morskiej.

Nowoczesne turbiny wiatrowe wyposażone są w nawet 300 czujników monitorujących działanie różnych komponentów. Czujniki te generują ogromne ilości danych i dają możliwość kontrolowania działania odpowiednich komponentów, a tym samym turbin. Niezbędne jest złagodzenie nieodłącznego ryzyka i zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa danych europejskich farm wiatrowych. I chronić je przed cyberatakami. Wymaga to narzędzi szyfrujących, bezpiecznych systemów SCADA i opartych na UE rozwiązań do zarządzania danymi.

Unijna ustawa o cyberodporności, dyrektywa „NIS2” (unijne prawo dotyczące cyberbezpieczeństwa) i unijny kodeks sieci dotyczący cyberbezpieczeństwa są tutaj kluczowymi narzędziami. Unijna ustawa Net Zero Industry Act wymaga również kryteriów wstępnej kwalifikacji w aukcjach energii wiatrowej w zakresie bezpieczeństwa cybernetycznego i danych.

Źródło: WindEurope