Rada osiągnęła porozumienie (podejście ogólne) co do ukierunkowanych poprawek do dyrektywy o energii ze źródeł odnawialnych. Poprawki zaproponowano w ramach planu REPowerEU. Państwa członkowskie opracują specjalne obszary docelowe z krótszymi i prostszymi procedurami wydawania zezwoleń w obszarach o niższym ryzyku środowiskowym.

Porozumienie stanowi ważny wkład w prace prowadzone obecnie nad dyrektywą o energii ze źródeł odnawialnych. Szybsze wydawanie zezwoleń w obszarach, w których można zapewnić najlepsze wyniki bez szkód dla środowiska, pozwoli nam sprawniej włączać energię ze źródeł odnawialnych do naszych sieci. Jest to najlepszy sposób na uniezależnienie się od energii z Rosji i pomoże nam też znacząco osiągać cele klimatyczne, powiedział Jozef SÍKELA, czeski minister przemysłu i handlu.

Rada potwierdziła cel, by w 2030 r. przynajmniej 40% końcowego zużycia energii brutto w Unii pochodziło ze źródeł odnawialnych. Cel ten określono w podejściu ogólnym w sprawie zmian do dyrektywy o energii ze źródeł odnawialnych, które przyjęto w czerwcu 2022 r. Wniosek Komisji w sprawie REPowerEU miał zwiększyć ten pułap do co najmniej 45% w 2030 r. Obecny cel zawarty w dyrektywie o energii ze źródeł odnawialnych z 2018 r. wynosi 32,5% w 2030 r.

Obszary docelowe

Rada uzgodniła, że w ciągu 18 miesięcy od wejścia w życie dyrektywy państwa członkowskie określą obszary niezbędne w kontekście krajowych wkładów w realizację celu dotyczącego energii ze źródeł odnawialnych na 2030 r.

W ciągu 30 miesięcy od wejścia w życie dyrektywy państwa członkowskie przyjmą plan – lub plany – wyodrębniające obszary docelowe energii odnawialnej.

Obszary docelowe energii odnawialnej obejmowałyby obszary lądowe, morza lub wody śródlądowe, które są szczególnie odpowiednie do celów instalacji konkretnych technologii energii odnawialnej, a zagrożenia dla środowiska związane z ich wykorzystaniem są mniejsze. Należy na przykład unikać obszarów chronionych.

Wyodrębniając obszary docelowe w swoich planach, państwa członkowskie określałyby też środki łagodzące, które mogłyby przeciwdziałać potencjalnym szkodliwym skutkom dla środowiska wynikającym z realizacji projektów w danym obszarze. Plany byłyby następnie poddawane w całości uproszczonej ocenie oddziaływania na środowisko – w przeciwieństwie do zazwyczaj stosowanej oceny w odniesieniu do poszczególnych projektów.

W odniesieniu do obszarów docelowych energii odnawialnej stosowano by także ograniczenia, jeśli chodzi o wnoszenie sprzeciwów prawnych wobec nowych instalacji, zakładając, że obszary te wyznacza się w nadrzędnym interesie publicznym.

Rada porozumiała się co do krótszego, sześciomiesięcznego terminu dla obszarów, które już wyznaczono jako odpowiednie do celów przyspieszonego rozwijania energii odnawialnej, jeśli nie są one m.in. obszarami Natura 2000 i przeszły ocenę oddziaływania na środowisko.

Państwa członkowskie uzgodniły, że z procesu wyznaczania obszarów docelowych mogłyby wyłączać obiekty energetycznego spalania biomasy i elektrownie wodne ze względu na ich swoisty charakter.

Szybsze wydawanie zezwoleń

Rada uzgodniła, że w odniesieniu do obszarów docelowych energii odnawialnej wydawanie zezwoleń nie powinno przekraczać jednego roku, jeśli chodzi o projekty związane z energią odnawialną, a jeśli chodzi o projekty wykorzystujące energię z morskich źródeł odnawialnych – dwóch lat. W należycie uzasadnionych nadzwyczajnych przypadkach ten okres może zostać przedłużony o maksymalnie sześć miesięcy.

W odniesieniu do rozbudowy źródła energii w elektrowniach oraz w odniesieniu do nowych instalacji o mocy elektrycznej poniżej 150 kW, do położonych na tym samym terenie obiektów magazynowania energii oraz do ich podłączenia do sieci, proces wydawania zezwoleń nie mógłby trwać dłużej niż sześć miesięcy, ani dłużej niż rok w przypadku projektów morskiej energii wiatrowej. W należycie uzasadnionych nadzwyczajnych przypadkach, na przykład w związku z nadrzędnymi względami bezpieczeństwa, ten okres może zostać przedłużony o maksymalnie trzy miesiące.

W odniesieniu do obszarów położonych poza obszarami docelowymi proces wydawania zezwoleń nie powinien przekraczać dwóch lat, a dla projektów wykorzystujących energię z morskich źródeł – trzech lat. W należycie uzasadnionych nadzwyczajnych przypadkach ten okres może zostać przedłużony o maksymalnie sześć miesięcy.

W odniesieniu do rozbudowy źródła energii w elektrowniach oraz w odniesieniu do nowych instalacji o mocy elektrycznej poniżej 150 kW, do obiektów magazynowania energii położonych na tym samym terenie oraz do ich podłączenia do sieci, proces wydawania zezwoleń nie może trwać dłużej niż jeden rok, ani dłużej niż dwa lata w przypadku projektów morskiej energii wiatrowej. W należycie uzasadnionych nadzwyczajnych przypadkach ten okres może zostać przedłużony o maksymalnie trzy miesiące.

Rada uzgodniła, że czas potrzebny do budowy lub rozbudowy obiektów, ich podłączeń do sieci i niezbędnej infrastruktury sieciowej nie powinien się liczyć do ustalania terminów.

W odniesieniu do urządzeń wykorzystujących energię słoneczną państwa członkowskie uzgodniły, że proces wydawania zezwoleń nie mógłby trwać dłużej niż trzy miesiące.

Państwa członkowskie mogą postanowić, że brak odpowiedzi w ustalonym terminie będzie można uznać za milczącą zgodę na działania pośrednie, lecz wydanie zezwolenia wymagałoby jednoznacznej, ostatecznej decyzji w sprawie wyniku procedury.

Państwa członkowskie ustaliły także, że – aby ułatwić włączenie energii ze źródeł odnawialnych do sieci dystrybucyjnych i przesyłowych – kontrola lub ocena oddziaływania na środowisko w odniesieniu do wzmocnienia sieci powinna ograniczać się do potencjalnych skutków wynikających ze zmiany w infrastrukturze sieci.

Kontekst

18 maja 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła swój plan REPowerEU w odpowiedzi na trudności i zakłócenia na światowym rynku energii spowodowane napaścią Rosji na Ukrainę. Plan REPowerEU ma na celu zarówno uniezależnienie UE od rosyjskich paliw kopalnych, jak i umożliwienie dalszych postępów w realizacji unijnych celów klimatycznych.

W ramach planu REPowerEU Komisja przedstawiła szereg ukierunkowanych zmian do obowiązujących przepisów w dziedzinie energii, a mianowicie do dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii, do dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i do dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. Obecnie w ramach pakietu „Gotowi na 55”, który został przyjęty przez Komisję w 2021 r., trwa przegląd tych trzech dyrektyw. Elementy dotyczące efektywności energetycznej i charakterystyki energetycznej budynków zostały już uwzględnione w tym procesie, więc wniosek, o którym mowa, dotyczy jedynie energii odnawialnej.

Podejście ogólne jest dla Rady podstawą do negocjacji z Parlamentem Europejskim. Te dwie instytucje będą teraz mogły uwzględnić swoje stanowisko co do wniosku w sprawie REPowerEU w trwających negocjacjach nad dyrektywą o energii ze źródeł odnawialnych.

Źródło: Rada Europejska