Komisja Europejska opublikowała sprawozdanie z postępów w realizacji działań w dziedzinie klimatu w 2024 r., w którym wykazała, że emisje netto gazów cieplarnianych (GHG) w UE spadły o 8,3% w 2023 r. w porównaniu z rokiem poprzednim. Jest to największy roczny spadek od dziesięcioleci, z wyjątkiem 2020 r., kiedy COVID-19 doprowadził do redukcji emisji o 9,8%. Emisje netto gazów cieplarnianych są obecnie o 37% niższe od poziomów z 1990 r., podczas gdy PKB wzrósł o 68% w tym samym okresie, co pokazuje ciągłe oddzielanie emisji od wzrostu gospodarczego. UE pozostaje na dobrej drodze do realizacji swojego zobowiązania do ograniczenia emisji o co najmniej 55% do 2030 roku.
- Emisje z instalacji energetycznych i przemysłowych objętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (ETS) odnotowały rekordowy spadek o 16,5% w 2023 roku. Emisje z sektora ETS są obecnie o około 47,6% niższe od poziomów z 2005 r. i są na dobrej drodze do osiągnięcia celu na 2030 r., wynoszącego -62%.
- W ramach EU ETS emisje z produkcji energii elektrycznej i ogrzewania zmniejszyły się o 24% w porównaniu z 2022 r., napędzane wzrostem odnawialnych źródeł energii, w szczególności energii wiatrowej i słonecznej, oraz odejściem od węgla. Emisje z lotnictwa wzrosły o 9,5%, kontynuując trend po pandemii COVID-19.
- Unijny system handlu uprawnieniami do emisji wygenerował w 2023 r. przychody w wysokości 43,6 mld eurona inwestycje w działania w dziedzinie klimatu. 7,4 mld euro przeznaczono na fundusz innowacyjny i fundusz modernizacyjny, a reszta pieniędzy trafiła bezpośrednio do państw członkowskich.
- Emisje z budynków, rolnictwa, transportu krajowego, małego przemysłu i odpadów (objęte rozporządzeniem w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego) spadły o około 2% w 2023 roku. Redukcje były napędzane przez sektor budynków, który zmniejszył się o około 5,5%. Emisje z rolnictwa spadły o 2%, podczas gdy emisje z transportu spadły o mniej niż 1%.
- Naturalny pochłaniacz dwutlenku węgla w UE wzrósł o 8,5% w 2023 r., odwracając tendencję spadkową z ostatniej dekady w sektorze użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa (LULUCF). Konieczne są jednak dalsze wysiłki, aby osiągnąć cele na 2030 rok.
Podczas gdy niniejszy raport zawiera zachęcające informacje na temat redukcji emisji w UE, w ostatnim roku odnotowano również więcej katastrofalnych zdarzeń oraz utratę życia i środków do życia, spowodowanych już zmieniającym się klimatem, a globalne emisje nie osiągnęły jeszcze szczytowego poziomu. Konieczne są dalsze działania, aby zapewnić, że UE osiągnie swoje cele na 2030 r. i wyznaczy sobie właściwą drogę do osiągnięcia przyszłego celu na 2040 r. oraz celu zerowej emisji netto do 2050 r. UE musi również kontynuować swoje międzynarodowe zaangażowanie, począwszy od COP29 w przyszłym miesiącu, aby zapewnić, że nasi międzynarodowi partnerzy również podejmą niezbędne działania.
Chociaż państwa członkowskie powoli poprawiają się w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i budowania odporności, dalsze działania mają kluczowe znaczenie. W 2023 r. Europa doświadczyła największych pożarów w historii, jednego z najbardziej mokrych lat w historii, poważnych morskich fal upałów, rozległych niszczycielskich powodzi i ciągłego wzrostu temperatur. Zarówno w komunikacie Komisji w sprawie zarządzania ryzykiem związanym z klimatem, jak i w europejskiej ocenie ryzyka klimatycznego podkreślono, że narażenie na skutki zmiany klimatu należy uwzględnić na wszystkich szczeblach zarządzania przy ustalaniu priorytetów politycznych oraz we wszystkich politykach sektorowych.
W minionym roku UE wraz ze swoimi międzynarodowymi partnerami zaangażowała się w działania na rzecz klimatu, w szczególności podczas COP28 w Dubaju. Podczas COP28 strony zakończyły pierwszy globalny przegląd w ramach porozumienia paryskiego, podejmując decyzje w sprawie przyspieszenia działań do 2030 r. i później, w tym odejścia od paliw kopalnych, potrojenia globalnej zdolności w zakresie energii odnawialnej i podwojenia globalnego średniego rocznego tempa poprawy efektywności energetycznej do 2030 r. . UE, jej państwa członkowskie i instytucje finansowe, wspólnie znane jako Drużyna Europy, pozostają wiodącym płatnikiem pomocy rozwojowej i największym na świecie płatnikiem finansowania klimatycznego, odpowiadając za około jedną trzecią globalnego publicznego finansowania klimatycznego.
Źródło: Komisja Europejska