“To dobry dzień dla Morza Bałtyckiego i jego środowiska morskiego” – mówi Rüdiger Strempel, sekretarz wykonawczy HELCOM, regionalnej organizacji morskiej, do której należą wszystkie kraje nadbałtyckie oraz UE. “Dzięki zaktualizowanemu Bałtyckiemu Planowi Działań mamy teraz jasno określoną mapę drogową dla poprawy ekologicznego stanu naszego morza w ciągu najbliższych dziesięciu lat”.
Pomimo znacznych postępów poczynionych w ostatnich dziesięcioleciach, Morze Bałtyckie jest nadal silnie zanieczyszczone i narażone na wpływy ludzkie. Najpilniejszą z nich pozostaje eutrofizacja, nadmierne stężenie składników odżywczych w morzu i główna przyczyna szkodliwych zakwitów glonów, prowadząca do wyczerpania tlenu w głębokich wodach i zaburzająca morską różnorodność biologiczną.
Zaktualizowany bałtycki plan działań HELCOM dotyczy różnorodności biologicznej, eutrofizacji, substancji niebezpiecznych oraz działalności związanej z morzem, takiej jak żegluga i rybołówstwo. Zawiera on około 200 konkretnych działań, które opracowano w celu sprostania presji, jakiej poddawany jest obecnie Bałtyk.
Ponadto w planie uwzględniono zmiany klimatu, odpady morskie, środki farmaceutyczne, podwodny hałas i zaburzenia dna morskiego. “Aktualizacja pozwoliła nam również na uwzględnienie pojawiających się i wcześniej niedostatecznie uwzględnionych presji” – zauważa Strempel.
Zaktualizowany BSAP jest również ściśle dostosowany do międzynarodowych i regionalnych celów ekologicznych, takich jak Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs), cele Konwencji o Różnorodności Biologicznej (CBD) lub, dla tych z naszych umawiających się stron, które są również członkami UE, dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej (MSFD).
Wszystkie działania w ramach zaktualizowanego BSAP mają zostać wdrożone najpóźniej do 2030 roku. “Pomyślne zakończenie BSAP jest warunkiem wstępnym do osiągnięcia ogólnego celu, jakim jest zdrowe Morze Bałtyckie” – podkreśla Strempel.
Plan, którego realizację rozpoczęto w 2007 r., został zmieniony, gdy stało się jasne, że cel “dobrego stanu środowiska” – czyste, zdrowe i wydajne Morze Bałtyckie, na które nie mają wpływu zanieczyszczenia ani inne presje ze strony człowieka – nie zostanie osiągnięty do 2021 r., jak wynika z najnowszej oceny Morza Bałtyckiego przeprowadzonej przez HELCOM.
“BSAP mimo wszystko spełnił swoje zadanie i pozostaje jednym z najskuteczniejszych narzędzi, jakimi dysponujemy, aby osiągnąć nasze cele środowiskowe” – mówi Strempel, dodając, że pierwotny plan przyczynił się do zmniejszenia ilości wprowadzanych substancji odżywczych i niebezpiecznych. Doprowadziła ona również do lepszej ochrony różnorodności biologicznej Morza Bałtyckiego oraz do czystszych i bezpieczniejszych praktyk żeglugowych. “Dlatego też umawiające się strony HELCOM postanowiły rozbudować i zaktualizować ten plan.”
Zainicjowana w 2017 r. aktualizacja zajęła około czterech lat, angażując setki krajowych decydentów, ekspertów i naukowców ze wszystkich krajów nadbałtyckich i UE, pracujących pod parasolem HELCOM w jego różnych organach. Zainteresowane strony ze społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych, przemysłu i sektora przedsiębiorstw były również ściśle zaangażowane w aktualizację.
“BSAP to nie tylko sukces środowiskowy, ale również polityczny, który po raz kolejny pokazuje naszą zdolność do współpracy regionalnej i międzysektorowej w obszarze Morza Bałtyckiego” – mówi Strempel, podkreślając, że przyjęcie planu było dużym osiągnięciem również dlatego, że miało miejsce w obliczu szczególnych wyzwań, jakie stawia pandemia COVID-19.
Zaktualizowany bałtycki plan działania jest publicznie dostępny na stronie internetowej HELCOM-u.
Źródło: HELCOM
