Rok 2022 obfitował w wydarzenia które na trwałe zmieniają warunki funkcjonowania branży morskiej energetyki wiatrowej. W ramach podsumowania zapytaliśmy liderów sektora oraz kluczowych decydentów o ocenę tego co udało się osiągnąć w minionym roku oraz jakie są prognozy na 2023 rok. W pierwszym wywiadzie z cyklu „Baltic Sea Offshore Wind – 2022 Summary & 2023 Outlook” prezentujemy opinie szefa WindEurope Gilesa Dicksona.

Podsumowanie 2022

1) Z mojej perspektywy najważniejszym wydarzeniem dla branży morskiej energetyki wiatrowej w 2022 roku było potwierdzenie przez Unię Europejską, że szybka ekspansja morskiej energetyki wiatrowej jest kluczowa dla bezpieczeństwa energetycznego Europy. Wojna w Ukrainie i rosyjski szantaż energetyczny pokazały, jak ważne dla europejskich firm i gospodarstw domowych są konkurencyjne i rodzime źródła energii. UE chce obecnie, aby do 2030 r. morska energia wiatrowa miała moc 110 GW, w porównaniu z zaledwie 15 GW obecnie. Szefowie państw podwoili ambitniejsze krajowe cele w zakresie morskiej energii wiatrowej w deklaracji z Esbjerg (na Morzu Północnym) i deklaracji z Marienborg (na Morzu Bałtyckim). Pomimo obecnego kryzysu energetycznego i kryzysu bezpieczeństwa, szefowie państw i przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zebrali się na cały dzień, aby podpisać te deklaracje. Podkreśla to wartość, jaką UE i rządy krajowe wspólnie widzą w morskiej energii wiatrowej. Dzięki nowej platformie Clean Tech Europe, UE rozwija również bardziej strategiczne podejście do zabezpieczenia swojej bazy przemysłowej w zakresie czystej energii i rozszerzenia zdolności produkcyjnych morskiej energii wiatrowej.  

2) Nasze główne osiągnięcia w 2022 roku dowodzą, że branża jest gotowa do dostarczania ogromnych ilości morskiej energii wiatrowej, przy jednoczesnym ciągłym doskonaleniu technologii. W tym roku włączono do sieci największą farmę wiatrową na świecie: Hornsea Two, 90 km od wybrzeża Yorkshire w Wielkiej Brytanii, posiada 165 turbin o mocy 8 MW każda, co daje łączną moc 1,3 GW. Dostarczy ona energię do ponad 1,4 mln brytyjskich domów. 

Tymczasem morskie turbiny wiatrowe wciąż ewoluują. Europejscy producenci sprzętu OEM Siemens Gamesa, GE i Vestas testują obecnie prototypowe turbiny o mocy do 15 MW. Technologia staje się również coraz bardziej inteligentna i zrównoważona. Siemens Gamesa zainstalował nową konstrukcję łopat, która pozwoli na większy stopień ich odzysku. Jest to związane z wezwaniem WindEurope do wprowadzenia zakazu składowania łopat turbin wiatrowych na wysypiskach do 2025 roku. Wielu innych producentów sprzętu OEM i dostawców usług ogłosiło swoje własne cele w zakresie zrównoważonego rozwoju i recyklingu. 

W ramach Offshore Coalition for Energy and Nature (OCEaN) przemysł wiatrowy, operatorzy systemów przesyłowych i organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska pokazały, jak ekspansja morskiej energetyki wiatrowej i ochrona bioróżnorodności mogą iść w parze. Podczas wspólnego wydarzenia w Brukseli w październiku byłem pod wrażeniem już istniejących najlepszych praktyk i nowych koncepcji, takich jak plan Ørsted, aby zainstalować wydrukowane w technologii 3D sztuczne rafy u podnóża morskiej turbiny wiatrowej. Wraz z World Wildlife Fund (WWF) Ørsted ogłosił również cel budowy morskich turbin wiatrowych, które mają pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną.  

Prognozy na 2023

3) Wiele wyzwań dla rozwoju morskiej energetyki wiatrowej pozostaje w 2023 roku. UE i rządy krajowe chcą obecnie, aby do 2030 r. morska energetyka wiatrowa miała 110 GW. Wymaga to ogromnych inwestycji w łańcuch dostaw morskiej energetyki wiatrowej. Dziś europejskie fabryki morskiej energii wiatrowej mogą produkować 7 GW rocznie turbin. Od 2026 roku będą musiały produkować 20 GW rocznie. Już teraz widzimy pierwsze wąskie gardła w produkcji fundamentów. 

Europa musi także podwoić swoje roczne inwestycje w sieci, nie tylko nowe sieci morskie, ale także wzmocnienie połączeń sieci lądowych. Musi wzmocnić swoją infrastrukturę portową poprzez inwestycje o wartości około 8,5 mld euro do 2030 roku. I musi zainwestować w nowe statki, jeśli chcemy uniknąć braku statków do obsługi morskiej energii wiatrowej do końca dekady. 

Potrzebujemy tych inwestycji – nie tylko dlatego, że nowe kraje włączają się do gry o morską energię wiatrową. Hiszpania i Irlandia mają przeprowadzić swoje pierwsze aukcje dotyczące morskiej energii wiatrowej w 2023 roku. Grecja, Portugalia i Włochy podejmują ważne kroki. Irlandia, Litwa i Norwegia ogłosiły swoje projekty aukcji morskiej energii wiatrowej. Kraje te powinny korzystać z doświadczeń innych państw, zwłaszcza w zakresie ram prawnych dla morskiej energetyki wiatrowej, planowania przestrzennego na morzu, wydawania pozwoleń i projektowania aukcji. W większości tych krajów morska energetyka wiatrowa będzie wyglądała zupełnie inaczej niż to, do czego jesteśmy przyzwyczajeni na Morzu Północnym i Morzu Bałtyckim. Będą to w dużej mierze pływające turbiny wiatrowe. Oznacza to, że Europa będzie musiała rozwinąć swój łańcuch dostaw morskiej energii wiatrowej, w tym zainwestować w nowe i wzmocnione fabryki i doki montażowe.  

4) W 2023 roku skupimy się w szczególności na przygotowaniu europejskiego sektora morskiej energii wiatrowej do czekającej nas wielkiej ekspansji. Obecnie morska energetyka wiatrowa zapewnia miejsca pracy dla 77 000 pracowników w Europie. Do 2030 roku liczba ta wzrośnie do 200 000. Oznacza to, że będziemy musieli przyciągnąć do branży więcej talentów. Skupimy się na przedstawieniu różnych profili zawodowych w morskiej energetyce, współpracy ze szkołami i uniwersytetami oraz zapewnieniu odpowiednich umiejętności i szkoleń dla nowych pracowników. Obejmuje to przekwalifikowanie i podniesienie kwalifikacji pracowników, którzy są obecnie zatrudnieni w innych sektorach lub są bezrobotni. 

Kolejną fundamentalną zmianą perspektywy na rok 2023 jest przejście na bardziej jakościowe kryteria w aukcjach morskiej energii wiatrowej. Projektowanie aukcji musi nagradzać korzyści płynące z energetyki wiatrowej dla integracji systemu, ochrony różnorodności biologicznej, tworzenia lokalnych miejsc pracy i wartości oraz zrównoważonego rozwoju. W Holandii, na przykład, RWE właśnie wygrało aukcję na 700 MW, która skupiała się na integracji systemowej. Poza turbinami wiatrowymi, RWE zobowiązało się do budowy elektrolizerów do produkcji wodoru z odnawialnych źródeł energii oraz innych elastycznych rozwiązań, takich jak elektryczne kotły i akumulatory. W innej holenderskiej aukcji na 700 MW poproszono deweloperów morskich farm wiatrowych o przedstawienie innowacyjnych rozwiązań w zakresie ochrony bioróżnorodności. Potrzebujemy więcej takich rozwiązań w 2023 roku. Będziemy współpracować z innymi krajami w celu zdefiniowania kryteriów aukcyjnych, które nagradzają szerszą wartość jaką przynosi energia wiatrowa.