W obliczu globalnych wyzwań klimatycznych i zmieniających się krajobrazów geopolitycznych, Litwa pozycjonuje się jako lider energii odnawialnej w regionie Morza Bałtyckiego. Dzięki strategicznym inwestycjom w morską i lądową energetykę wiatrową, kraj ten pokazuje, w jaki sposób zielona transformacja może zaspokoić zarówno bezpośrednie potrzeby energetyczne, jak i długoterminowe cele gospodarcze. Niniejszy przegląd opiera się na informacjach dostarczonych przez Invest Lithuania, krajową Agencję Promocji Inwestycji, która podsumowuje kluczowe inwestycje w morską i lądową energetykę wiatrową.

Litwa czyni znaczące postępy w morskiej energetyce wiatrowej, planując budowę dwóch dużych farm wiatrowych na Morzu Bałtyckim. Projekty te, które mają zostać uruchomione do 2028 r., stanowią inwestycję o wartości 3 mld euro i oczekuje się, że wygenerują 1,4 GW energii elektrycznej – wystarczającej do pokrycia prawie połowy obecnego zużycia energii na Litwie.

W celu stymulowania rozwoju w tym sektorze, Litwa ponownie uruchomiła drugą aukcję morskiej energii wiatrowej, której wyniki spodziewane są w 2025 roku. Aukcja przydzieli 700 MW mocy o łącznym budżecie 193 mln euro w ramach dwustronnego kontraktu różnicowego (CfD) na okres 15 lat. Warto zauważyć, że aukcja zostanie uznana za udaną, jeśli wpłynie tylko jedna oferta, co odzwierciedla ostrożne podejście regionu do morskiej energetyki wiatrowej.

Warunki aukcji przewidują, że deweloper będzie odpowiedzialny za koszt podłączenia morskiej farmy wiatrowej do sieci, co nakłada znaczną odpowiedzialność finansową na każdego potencjalnego dewelopera projektu. Aegir Insights podkreśla, że deweloperzy mogą być zmuszeni do zaakceptowania stosunkowo niskiej wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) na poziomie ≤8,3% po opodatkowaniu nominalnym, co wynika ze stosunkowo niskiego budżetu dotacji.

Co ciekawe, w raporcie zauważono, że wyższa cena wykonania może w rzeczywistości skutkować lepszym zwrotem dla deweloperów poprzez szybkie wyczerpanie budżetu dotacji, w przeciwieństwie do niższej ceny wykonania, która rozłożyłaby budżet dotacji na 15-letni okres. To spostrzeżenie pokazuje, że ograniczony budżet wsparcia w połączeniu ze stosunkowo wysokimi cenami energii elektrycznej, wartość bieżąca netto ma wpływ na ekonomikę projektu.

Ta ambitna inicjatywa nie tylko odnosi się do celów niezależności energetycznej kraju, ale także jest zgodna z szerszymi celami Unii Europejskiej w zakresie przyjęcia energii odnawialnej. Wykorzystując ogromny potencjał Morza Bałtyckiego, Litwa staje się znaczącym uczestnikiem transformacji energetycznej w regionie.

Lądowa energetyka wiatrowa: projekty na dużą skalę kształtujące przyszłość

Zaangażowanie Litwy w energetykę wiatrową wykracza poza projekty morskie. Kilka dużych farm wiatrowych na lądzie jest w fazie rozwoju, co dodatkowo dywersyfikuje portfolio energii odnawialnej w kraju:

– Farma wiatrowa Kelmė: Po ukończeniu w 2025 r. będzie to największa farma wiatrowa w krajach bałtyckich o mocy 300 MW. Oczekuje się, że projekt o wartości 550 mln euro zapewni czystą energię dla 250 000 gospodarstw domowych, podkreślając jego rolę w zaspokajaniu krajowych potrzeb energetycznych.

– Farma wiatrowa Pagėgiai: Planowany do otwarcia w 2026 r. obiekt o mocy 264 MW wykroczy poza wytwarzanie energii elektrycznej. Będzie zasilać ekologiczną fabrykę nawozów, zapobiegając emisji ponad 200 000 ton CO2 rocznie. Ta integracja energii wiatrowej z procesami przemysłowymi podkreśla innowacyjne podejście Litwy do dekarbonizacji.

Niezależność energetyczna i wpływ na gospodarkę

Rozwój energetyki wiatrowej na Litwie następuje w krytycznym momencie, gdy Europa stara się zmniejszyć zależność od paliw kopalnych i zdywersyfikować źródła energii w następstwie napięć geopolitycznych. Energia odnawialna jest nie tylko narzędziem zrównoważonego rozwoju, ale także kamieniem węgielnym strategii gospodarczej Litwy.

Projekty te przyciągają znaczące inwestycje zagraniczne, tworzą miejsca pracy i napędzają rozwój lokalnych łańcuchów dostaw. Pozycjonują one również Litwę jako coraz bardziej atrakcyjne miejsce docelowe dla branż, które priorytetowo traktują zieloną energię, w tym produkcji, logistyki i technologii.

Źródło: Invest Lithuania & Aegir Insights