Europa zamierza zwiększyć swoją moc morskiej energii wiatrowej z obecnych 36,6 GW do 84 GW do 2030 r. Łańcuch dostaw morskich – w szczególności przemysł stoczniowy i infrastruktura portowa – odgrywa kluczową rolę we wspieraniu bezpieczeństwa energetycznego Europy. Jednak jednym z najpilniejszych wyzwań jest obecnie brak terminowych inwestycji w produkcję statków i infrastrukturę portową.

Obecnie Europa jest w stanie zainstalować i utrzymać około 10 GW morskiej energii wiatrowej rocznie. Aby Europa mogła osiągnąć swoje cele w zakresie bezpieczeństwa energetycznego na 2030 r., musi instalować co najmniej 10 GW morskiej energii wiatrowej rocznie. Po 2030 r. liczba ta będzie musiała wzrosnąć do 15 GW rocznie.

Solidna i odporna infrastruktura portowa oraz łańcuch dostaw mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia europejskich celów w zakresie morskiej energii wiatrowej. W ciągu ostatnich trzech lat w infrastrukturę portową i nowe statki w całej Europie zainwestowano 6,7 mld euro. Potrzebne jest jednak kolejne 6,4 mld euro. Komisja Europejska pracuje obecnie nad strategią portową dla całej UE.

Strategia portowa UE: dlaczego ma znaczenie?

Porty są podstawą europejskich ambicji w zakresie morskiej energii wiatrowej. Wszystkie urządzenia do morskiej energii wiatrowej są transportowane przez ich nabrzeża i miejsca postoju. Często służą one jako bazy dla działań operacyjnych i konserwacyjnych. Są siedzibą lokalnych łańcuchów dostaw energii wiatrowej. Oferują również jeden z najbardziej niezbędnych warunków dla morskiej energii wiatrowej: przestrzeń do przechowywania, manewrowania i – w przypadku pływających morskich elektrowni wiatrowych – montażu dużych elementów morskich elektrowni wiatrowych.

W ciągu ostatnich trzech lat w infrastrukturę portową zainwestowano 4,4 mld euro. Dzięki tym środkom Europa może zrealizować swoje cele w zakresie morskiej energii wiatrowej na 2030 r. Jednak biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie portów dla bezpieczeństwa energetycznego i konkurencyjnej energii odnawialnej, potrzebna byłaby dodatkowa inwestycja w wysokości 2,4 mld euro, aby Europa była na dobrej drodze do realizacji planów dotyczących morskiej energii wiatrowej po 2030 r.

W ramach nowej strategii portowej UE można podjąć trzy kluczowe działania w celu wsparcia portów w zakresie infrastruktury morskiej energii:

  1. Mobilizacja środków finansowych: UE musi zmobilizować dodatkowe instrumenty finansowe, aby wesprzeć rozbudowę infrastruktury portowej. Można to osiągnąć poprzez zwiększenie środków finansowych przeznaczonych na ten cel w ramach instrumentu „Łącząc Europę” (CEF) lub poprzez wzmocnienie roli Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) we wspieraniu inwestycji portowych.
  2. Usprawnienie procesu wydawania pozwoleń: Same pieniądze nie rozwiążą problemu. Proces wydawania pozwoleń jest zbyt powolny. Modernizacja portu może trwać nawet 10 lat. Strategia portowa UE musi to naprawić. Powinna również uwzględniać nadrzędny interes publiczny w przypadku inwestycji portowych związanych z energią i oznaczyć porty morskie jako „doliny przyspieszenia zerowej emisji netto”. Przyspieszyłoby to proces zatwierdzania i odblokowało inwestycje.
  3. Ustanowienie planowania na poziomie UE: Komisja Europejska powinna sporządzić mapę zdolności portowych i potrzeb w zakresie morskiej energii wiatrowej na poziomie UE. Pomoże to stworzyć synergię, zidentyfikować potrzeby inwestycyjne i zapewnić zrównoważony rozwój portów w różnych regionach.

Strategia przemysłowa UE dla sektora morskiego: w jaki sposób może ona stworzyć odpowiednie warunki inwestycyjne?

Strategia przemysłowa UE dla sektora morskiego ma na celu zwiększenie konkurencyjności, zrównoważonego rozwoju i odporności europejskiego sektora produkcji morskiej. Jednym z głównych obszarów zainteresowania tej strategii powinny być statki.

Obecnie europejski sektor morskiej energetyki wiatrowej wykorzystuje około 80 różnych statków, w tym statki specjalizujące się w instalacji turbin, fundamentów, podstacji, kabli, a także transportu załóg. W ciągu ostatnich 3 lat Europa zainwestowała co najmniej 2,3 mld euro w dodatkowe statki. Jednak biorąc pod uwagę innowacje w technologii turbin wiatrowych, Europa będzie musiała zainwestować dodatkowe 4 mld euro, aby obsłużyć nadchodzącą generację turbin o mocy ponad 15 MW.

Strategia przemysłowa UE w dziedzinie gospodarki morskiej powinna uzupełniać strategię portową UE. W szczególności poprzez zapewnienie jasnego planu inwestycyjnego dotyczącego rozbudowy portów i stoczni oraz usprawnienie procesów wydawania pozwoleń na modernizację i budowę nowych obiektów.

Co najważniejsze, strategia powinna umożliwić dekarbonizację działalności morskiej. Nadal odpowiada ona za nawet 20% emisji w całym cyklu życia morskiej energetyki wiatrowej. Strategia musi wspierać przejście na czyste paliwa, takie jak energia elektryczna, amoniak i wodór. Powinna pomóc w upowszechnieniu tych rozwiązań w całym łańcuchu dostaw. Powinna również zapewnić finansowanie modernizacji statków i budowy nowych statków o zerowej emisji.

Źródło: WindEurope