Dokładnie rok temu Ursula von der Leyen rozpoczęła swoją drugą kadencję jako przewodnicząca Komisji Europejskiej, a jej nowy zespół, kolegium komisarzy, objął swoje stanowiska.

W sektorze energetycznym, dysponując silnym mandatem do działania, Komisja kontynuuje prace nad przyspieszeniem przejścia na czystą energię i zwiększeniem konkurencyjności Europy pod kierownictwem komisarza ds. energii i mieszkalnictwa Dana Jørgensena.

Poniżej przedstawiono chronologiczny wybór najważniejszych wydarzeń z zakresu polityki energetycznej z pierwszego roku kadencji.

1 – Synchronizacja krajów bałtyckich

Dzięki wsparciu UE Estonia, Łotwa i Litwa zakończyły integrację z wewnętrznym rynkiem energii UE, łącząc się 9 lutego 2025 r. z europejską siecią kontynentalną poprzez Polskę. Posunięcie to oznacza koniec ich zależności od rosyjskich i białoruskich systemów elektroenergetycznych.

Synchronizacja pozwala państwom bałtyckim na funkcjonowanie ich systemów energetycznych zgodnie ze wspólnymi, przejrzystymi zasadami UE. Zmiana ta nie tylko przyczynia się do bezpieczeństwa dostaw w całej Unii, ale także wspiera integrację energii odnawialnej w systemie, co ostatecznie pozwala konsumentom korzystać z niższych kosztów energii.

2 – Plan działania na rzecz przystępnej energii

W dniu 26 lutego, w ramach porozumienia w sprawie czystego przemysłu, Komisja przedstawiła plan działania na rzecz przystępnej energii. Inicjatywa ta ma na celu obniżenie kosztów energii dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, przyspieszenie realizacji unii energetycznej UE, pobudzenie inwestycji oraz wzmocnienie gotowości UE na przyszłe kryzysy energetyczne.

3 – Środki regulacyjne dotyczące magazynowania gazu w celu przygotowania się na zimę

W świetle utrzymującej się niestabilności i niepewności na światowym rynku energii, w marcu Komisja zaproponowała przedłużenie o kolejne 2 lata, do końca 2027 r., wymogu utrzymywania przez kraje UE wystarczających rezerw gazu przed sezonem zimowym.

Po uzyskaniu zgody Parlamentu i Rady, przyjęte rozporządzenie UE/2025/1733 zostało opublikowane 10 września.

4 – 8. program ilustracyjny w dziedzinie energii jądrowej – PINC

W dniu 13 czerwca Komisja opublikowała 8. program ilustracyjny w dziedzinie energii jądrowej (PINC), szczegółowe sprawozdanie dotyczące trendów rozwoju energetyki jądrowej i potrzeb inwestycyjnych, ostatnio opublikowane w 2017 r.

Wynika z niego, że energia jądrowa będzie wymagała znacznych inwestycji, rzędu 241 mld euro do 2050 r., zarówno w przedłużenie okresu eksploatacji istniejących reaktorów, jak i budowę nowych reaktorów na dużą skalę. Dodatkowe inwestycje są potrzebne w przypadku małych reaktorów modułowych, zaawansowanych reaktorów modułowych i mikroreaktorów oraz w dziedzinie syntezy jądrowej w dalszej perspektywie czasowej.

5 – Grupa zadaniowa ds. unii energetycznej

W dniu 16 czerwca Komisja Europejska i polska prezydencja Rady uruchomiły grupę zadaniową ds. unii energetycznej. Grupa ta, składająca się z wysokich rangą przedstawicieli Komisji i państw członkowskich UE, będzie wzmacniać współpracę w zakresie kluczowych polityk energetycznych.

Jej priorytety obejmują poprawę wykorzystania infrastruktury energetycznej, przyspieszenie tworzenia połączeń międzysieciowych, poprawę koordynacji planowania sieci oraz wspieranie państw członkowskich UE we wdrażaniu planu działania UE na rzecz przystępnej cenowo energii, a także omawianie obszarów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania związanych z wdrażaniem unijnego prawodawstwa w dziedzinie energii.

6 – Propozycja planu działania REPowerEU

W dniu 17 czerwca Komisja przyjęła wniosek ustawodawczy dotyczący stopniowego wycofania całego importu rosyjskiego gazu i ropy do końca 2027 r. Plan działania RePowerEU określa stopniowy i skoordynowany plan wyeliminowania rosyjskiej ropy, gazu i energii jądrowej z rynków UE.

Parlament Europejski i Rada pracują nad osiągnięciem porozumienia politycznego jeszcze przed końcem 2025 r.

7 – Wytyczne dotyczące poprawy charakterystyki energetycznej budynków

Aby wesprzeć kraje UE we wdrażaniu dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, Komisja opublikowała 30 czerwca pakiet dokumentów zawierających wytyczne.

Oczekuje się, że skuteczne wdrożenie tych wytycznych wzmocni niezależność energetyczną, obniży rachunki i zmniejszy potrzeby inwestycyjne w zakresie sieci energetycznej. Pomoże to również UE osiągnąć cel na 2030 r. polegający na zmniejszeniu zużycia energii o 11,7 % w porównaniu z prognozami na 2030 r. z 2020 r., zwiększyć wykorzystanie energii odnawialnej w budynkach oraz stworzyć bardziej stabilne środowisko inwestycyjne dla europejskiego sektora budowlanego i sektora czystych technologii.

8 – Platforma energetyczna i surowcowa

Wysiłki UE na rzecz konkurencyjności, dekarbonizacji i bezpieczeństwa dostaw opierają się na potrzebie bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w towary, produkty i materiały.

Aby wesprzeć te wysiłki, Komisja uruchomiła 2 lipca platformę energetyczną i surowcową UE, aby umożliwić europejskim przedsiębiorstwom skuteczne zaopatrywanie się w produkty i surowce związane z energią. Będzie ona obejmowała mechanizmy pozyskiwania różnych produktów (wodór, surowce, gaz ziemny i biometan). W ramach części inicjatywy dotyczącej wodoru już gromadzone są oferty dostaw, natomiast mechanizm dotyczący surowców został otwarty dla rejestracji w listopadzie 2025 r.

9 – Inicjatywa na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej w MŚP o 17,5 mld EUR

We wrześniu uruchomiono inicjatywę na rzecz efektywności energetycznej małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), prowadzoną przez Grupę Europejskiego Banku Inwestycyjnego i wspieraną przez Komisję Europejską. Ma ona na celu pomóc MŚP w obniżeniu rachunków za energię i zwiększeniu ich odporności i konkurencyjności dzięki zastosowaniu sprawdzonych technologii energooszczędnych.

Dzięki tej inicjatywie ponad 350 000 przedsiębiorstw w całej Europie ma osiągnąć korzyści w zakresie efektywności energetycznej.

10 – Lista PCI/PMI

W dniu dzisiejszym Komisja opublikowała drugą unijną listę projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania i projektów będących przedmiotem wzajemnego zainteresowania (PCI i PMI).

PCI i PMI to ważne projekty infrastruktury energetycznej, które mają znaczący wpływ na rynki energii i integrację rynków w co najmniej dwóch państwach członkowskich UE. Są one wybierane co dwa lata, wraz z przyjęciem nowej listy, i mają kilka zalet, w tym szybsze planowanie i zatwierdzanie pozwoleń oraz większą widoczność dla inwestorów.

Źródło: Komisja Europejska