Ministrowie spraw zagranicznych państw regionu Morza Bałtyckiego spotkali się 25 maja 2022 roku w Norwegii na pierwszej od dziewięciu lat sesji ministerialnej Rady Państw Morza Bałtyckiego (CBSS). Przedstawiciele regionu Morza Bałtyckiego potwierdzili obowiązywanie II Deklaracji Wileńskiej oraz podpisali nową – Deklarację z Kristiansand. Niemcy, którzy obejmą prezydenturę w CBSS w lipcu, zapowiedzieli działania na rzecz współpracy regionalnej w obszarze morskiej energetyki wiatrowej.

W tym roku CBSS obchodzi swoje 30-lecie. Od momentu powstania w 1992 roku rada stanowi pomost między państwami członkowskimi UE i krajami spoza UE oraz siłę napędową wielostronnej współpracy w regionie Morza Bałtyckiego, wdrażając cele zrównoważonego rozwoju ONZ oraz wspierając pozostałe działania w regionie.

Przedstawiciele krajów regionu Morza Bałtyckiego spotkali się wczoraj w Kristiansand w Norwegii podczas już 19. sesji ministerialnej CBSS. Była to pierwsza od dziewięciu lat sesja ministerialna CBSS, tym razem bez udziału Rosji, która została zawieszona w marcu, a 17 maja wycofała się z organizacji. Obecnie prezydencję w CBSS sprawuje Norwegia. Na jej zaproszenie wzięli udział delegaci z Dani, Estonii, Finlandii, Niemiec, Islandii, Łotwy, Litwy, Norwegii, Polski i Szwecji oraz Unii Europejskiej.

CBSS omówiła skutki wojny na Ukrainie, współpracę z Ukrainą jako państwem obserwatorem CBSS, wystąpienie Rosji z CBSS oraz przyszłą współpracę regionalną. W porządku obrad znalazła się również potrzeba przyspieszenia zielonej transformacji, promowania współpracy młodzieży oraz zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom regionu.

CBSS potwierdziła ważność II Deklaracji Wileńskiej, która została przyjęta 1 czerwca 2021 roku. Dokument zawiera wizję regionu Morza Bałtyckiego, która ma zostać zrealizowana do 2030 roku, koncentrując się przede wszystkim na dobrym zarządzaniu, młodzieży i środowisku. Poruszono w niej również kwestie zmiany klimatu, zielonej i niebieskiej gospodarki oraz ochrony ludności, w tym ochrony dzieci i innych słabszych grup społecznych. CBSS koncentruje się obecnie na budowaniu bardziej odpornych społeczeństw, tak aby były one lepiej przygotowane do stawienia czoła współczesnym wyzwaniom.

Deklarację z Kristiansand

Członkowie CBSS podpisali tzw. Deklarację z Kristiansand. Dokument „wyraża stałe wsparcie dla Ukrainy i uznanie dla wysiłków tego kraju w obronie jego niepodległości i wolności oraz wspólnych wartości, za którymi opowiada się Europa”. W deklaracji poruszono także kwestie związane z neutralnością klimatyczną.

– Neutralność klimatyczna najpóźniej do 2050 r. to nasz wspólny cel. Będziemy intensyfikować działania mające na celu zapewnienie ekologicznej transformacji gospodarki światowej, w tym przyspieszenie rozwoju zielonej energii oraz dekarbonizację przemysłu ciężkiego, transportu i budownictwa. Dążymy do ograniczenia emisji z rolnictwa i zapewnienia zdrowego środowiska morskiego w Morzu Bałtyckim i innych obszarach oceanicznych. Zacieśnimy współpracę w zakresie gospodarki cyrkulacyjnej i energii odnawialnych, zdywersyfikujemy nasze dostawy energii i szybko zmniejszymy zależność od paliw kopalnych – czytamy w deklaracji z Kristiansand

– Zacieśnimy współpracę w celu jak najszybszego wycofania się z rosyjskiego gazu, ropy i węgla. Europejski Zielony Ład i RePowerEU zapewnią tempo i kierunek działań. Będziemy kontynuować ścisłą współpracę w tych i innych priorytetowych kwestiach w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego – czytamy w dokumencie.

Niemiecka prezydencja postawi na offshore wind

Od 1 lipca 2022 roku Niemcy przejmą przewodnictwo w CBSS. Minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock podkreśliła w oświadczeniu, że region ma ogromny potencjał dla bezpieczeństwa i dla przyszłych dostaw energii.

– Chcemy wykorzystać naszą prezydencję do zdecydowanego kontynuowania współpracy w zakresie morskiej energetyki wiatrowej. Wytwarzając energię elektryczną z wiatru i innych źródeł odnawialnych, nie tylko uwalniamy się od importu energii z Rosji, ale także walczymy z globalnym ociepleniem. Odchodzenie od energii ze źródeł kopalnych jest zatem koniecznością nie tylko z punktu widzenia polityki klimatycznej, ale także polityki bezpieczeństwa – powiedziała.

Zauważyła, że w regionie Morza Bałtyckiego, nastąpił przełom w polityce bezpieczeństwa. Nigdy nie planowano, że Szwecja i Finlandia przystąpią teraz do NATO – ale Rosja nie pozostawiła im innego wyboru.