Bliźniacze kryzysy, jakimi są zmiany klimatu i bioróżnorodność, zarówno na lądzie, jak i na morzu, należy rozwiązywać wspólnie, ponieważ są one ze sobą nierozerwalnie związane: utrata różnorodności biologicznej i degradacja ekosystemów przyspieszają zmiany klimatu, a zmiany klimatu zwiększają obciążenie systemów naturalnych i różnorodności biologicznej.
Europejskie morza należą do najbardziej nadmiernie eksploatowanych na świecie, a ich ekosystemy są w złym stanie. Szkodliwa działalność człowieka, taka jak wiercenia naftowe, transport morski, zanieczyszczenie, pogłębianie, rozwój wybrzeża i niezrównoważone praktyki połowowe, przyczyniły się do utraty większości bogatej różnorodności biologicznej dna morskiego i szelfu kontynentalnego. Ponadto wpływ wysokiego stężenia CO2 w atmosferze oraz zmiany klimatu (zakwaszenie, ocieplenie klimatu morskiego, odtlenienie) już teraz pogłębiają ten spadek liczebności ekosystemów.
Strona Strategia UE 2030 na rzecz różnorodności biologicznej stanowi kluczową szansę na powstrzymanie i odwrócenie procesu utraty bioróżnorodności w morzu poprzez (1) zwiększenie zasięgu morskich obszarów chronionych (MPA) w UE do co najmniej 30%, z czego co najmniej 10% będzie podlegać ścisłej ochronie, oraz (2) zapewnienie skutecznej ochrony, zarządzania i egzekwowania przepisów na wszystkich obszarach chronionych.
Biorąc pod uwagę obecny, zdegradowany stan środowiska morskiego, ochronę pozostałych ekosystemów należy uzupełnić o bardziej zdecydowane działania mające na celu poprawę ich zdrowia, odporności i zdolności do świadczenia usług ekosystemowych. W związku z tym przygotowywana ustawa o odbudowie przyrody musi w trybie pilnym zapewnić konkretne cele w zakresie odbudowy ekosystemów morskich w Unii Europejskiej. Musi to obejmować wiążący cel odtworzenia co najmniej 15% europejskich basenów morskich za pomocą pasywnych i aktywnych środków odbudowy. Odtwarzanie bierne dotyczy obszarów, na których nie ma presji człowieka – są to często obszary ściśle chronione, takie jak “strefy zakazu połowów”. Tymczasem aktywne działania na rzecz bioróżnoodności polegają na bezpośredniej interwencji człowieka w celu wsparcia odbudowy ekosystemu. Taki cel odtworzenia przyczyni się do osiągnięcia 30% MPA do roku 2030, a także do osiągnięcia dobrego stanu środowiska w europejskich morzach.
Restytucja przyrody i transformacja energetyczna muszą być planowane i wdrażane równolegle, tak aby mogły się wzajemnie wspierać w realizacji celów UE w zakresie klimatu i energii. Oznacza to, że wyznaczanie MPA i miejsc wytwarzania energii powinno odbywać się jednocześnie, aby zapobiec negatywnemu wpływowi jednego na drugie. Skoordynowane wyznaczenie tych obszarów przyczyni się do rozwiązania wspólnego kryzysu związanego z klimatem i różnorodnością biologiczną, a jednocześnie zapewni tempo i skalę niezbędne do rozwoju odnawialnych źródeł energii i sieci elektrycznych.
Obecna sytuacja geopolityczna dodatkowo pogłębia i tak już dramatyczny kryzys klimatyczny, zwiększając pilną potrzebę szybkiego przejścia na odnawialne źródła energii. Potrzebną skalę i tempo rozwoju morskiej energetyki wiatrowej oraz przyłączenia do sieci elektroenergetycznych można osiągnąć jedynie poprzez zastosowanie podejścia ekosystemowego, które szanuje przyrodę i ogranicza skumulowaną presję. Takie zintegrowane podejście pozwoli przyrodzie rozwijać się, a jednocześnie ograniczy opóźnienia w realizacji projektów i ryzyko finansowe.
Źródło: Ocean
