Wybuch wojny na Ukrainie dotknął też sektor energetyczny, w tym branżę wiatrową. Rosyjskie działania wojenne są nierzadko wycelowane w infrastrukturę krytyczną, w tym instalacje wiatrowe. Polska wspiera Ukrainę oraz tamtejszą branżę wiatrową. Niedawno zostało uruchomiona specjalna platforma Work4Wind, która ma pomóc ukraińskim pracownikom sektora wiatrowego znaleźć pracę poza granicami Ukrainy. O wsparciu płynącym po stronie polskiej branży pytamy Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (PSEW).
Artykuł pochodzi z BalticWind.EU Raportu Kwartalnego Q2 POLSKA 2022
Work4wind jest platformą wsparcia kariery, której celem jest łączenie osób poszukujących pracy z firmami z sektora energetycznego poszukującymi pracowników w Polsce. Branża wiatrowa pozostaje potężnym sektorem tworzenia miejsc pracy i będzie się nadal rozwijać, zwłaszcza jako ważny element budowania bezpieczeństwa energetycznego i uniezależnienia się od dostaw energii z Rosji.
Dlatego Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej i Ukraińskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej poprzez platformę wspólnie stymulują aktywność zawodową obywateli Ukrainy w Polsce. W ramach wspólnie utworzonej platformy, miejsca pracy mają być dostępne dla wielu specjalistów, w tym księgowych, inżynierów, ekonomistów, prawników, ekologów, kierowców, budowniczych i instalatorów, sekretarek i wielu innych potrzebnych w sektorze energetyki wiatrowej na różnych szczeblach.
Potrzebne nowe połączenia międzysystemowe z Ukrainą
W jaki jeszcze sposób PSEW chce wesprzeć ukraińską branżę? Małgorzata Żmijewska-Kukiełka, menadżer ds. komunikacji w PSEW zauważa, że w ostatnich latach Ukraina poczyniła znaczne postępy w zakresie energii odnawialnej.
Do końca 2021 roku udział OZE w krajowej produkcji energii elektrycznej wynosił ponad 8 proc. Łączna moc zainstalowana w energetyce wiatrowej osiągnęła prawie 1,7 GW. Zgodnie z prognozą Ukraińskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, sporządzoną pod koniec 2021 roku, w 2022 roku Ukraina zakładała co najmniej 1000 MW nowych mocy w energetyce wiatrowej. Ponadto około 4000 MW mocy zainstalowanej w energetyce wiatrowej otrzymało już pozwolenia na budowę. Obecnie wszystkie projekty, które były już w fazie rozwoju i budowy, zostały wstrzymane – wylicza Żmijewska-Kukiełka.
Dodaje, że rozwój OZE zależnych od warunków pogodowych będzie wymagał odpowiedniej elastyczności ukraińskiego systemu energetycznego, aby zapewnić stabilne działanie systemu. Jednym z narzędzi do osiągnięcia tego celu jest rozbudowa transgranicznych połączeń międzysystemowych. W marcu tego roku Ukraina wyszła z rosyjskiej sieci i system elektroenergetyczny został zsynchronizowany z Europą (przez ENTSO-E). W tym samym miesiącu Polska stała się pierwszym krajem, który wznowił import ukraińskiej energii elektrycznej.
Dalsza rozbudowa użytecznych mocy transgranicznych między oboma krajami przyniosłaby korzyści zarówno pod względem integracji zmiennych źródeł odnawialnych, zapewnienia przychodów ukraińskiemu systemowi energetycznemu, jak i pomocy w osiągnięciu celów Polski w zakresie jednoczesnego zmniejszenia emisji CO2 w sektorze energetycznym i zapewnienia przystępnych cenowo dostaw energii elektrycznej – dodaje.
Ponadto nawiązanie stosunków eksportowo-importowych między Ukrainą a Europą za pośrednictwem Polski z jednej strony przyniesie obu krajom bezpośrednie skutki gospodarcze rzędu miliarda dolarów rocznie, a z drugiej strony ukraińska energia elektryczna pomoże UE zastąpić część gazu importowanego z Rosji.
Innymi słowy, Ukraina jest dziś dla krajów UE realnym narzędziem uniezależnienia się od rosyjskiej energii, a Polska z kolei może pełnić rolę mediatora w tym procesie. Możemy też stać się pierwszym krajem europejskim, z którym Ukraina zbuduje obowiązujący model relacji handlowych na rynku energii elektrycznej. Rozwój zmiennych źródeł odnawialnych będzie wymagał znacznej elastyczności ukraińskiego systemu elektroenergetycznego w celu zapewnienia jego stabilnego działania. Jednym z narzędzi do osiągnięcia tego celu jest rozbudowa transgranicznych połączeń międzysystemowych. Silniejsze więzi między Ukrainą a UE zwiększą stabilność i bezpieczeństwo całego regionu oraz pomogą zmniejszyć zależność od importu rosyjskich paliw kopalnych – wyjaśnia PSEW.
Rozmowy podczas Polsko-Ukraińskiego Okrągłego Stołu
Polsko-Ukraiński Okrągły Stół, którego gospodarzem były PSEW oraz UWEA, był jednym z kluczowych wydarzeń pierwszego dnia konferencji. Małgorzata Żmijewska-Kukiełka wskazuje, że rozmawiano na nim o perspektywach powojennej odbudowy Ukrainy poprzez realizację wspólnych ukraińsko-polskich zielonych projektów. Omówiono także kluczowe wyzwania i korzyści płynące z relacji handlowych między dwoma krajami oraz rolę międzynarodowych instytucji finansowych w tworzeniu silnego klimatu biznesowego na Ukrainie.
Wśród prelegentów ukraińskich znaleźli się Wärtsilä Energy, KNESS, MCL Group, Greenville i Dentons, a polscy eksperci reprezentowali takie firmy i organizacje jak ONZ i Orlen, Politechnika Lubelska, Uniwersytet Jagielloński, Forum Energii oraz Polska Giełda Energii (TGE). Ich komentarze związane z transgranicznym obrotem energią elektryczną wzbudziły duże zainteresowanie uczestników.
Obrady Okrągłego Stołu moderowały Monika Morawiecka, starszy doradca w Regulatory Assistance Project (RAP), która mówiła o sposobach zapewnienia niezbędnej elastyczności i przebudowie systemu elektroenergetycznego poprzez obrót energią elektryczną oraz Kateryna Knysh, kierownik działu analitycznego UWEA, która przedstawiła perspektywy odbudowy powojennej ukraińskiej energetyki poprzez wdrożenie OZE.
Grzegorz Zieliński, dyrektor, szef Energy Europe, EBOR Polska, potwierdził, że EBOR zamierza finansować nie tylko powojenną odbudowę i rozwój sektora energii na Ukrainie, ale także przyszłe zielone projekty.
Komentując istniejący potencjał eksportowy zintegrowanego systemu elektroenergetycznego Ukrainy, dyrektor KPCh Ukrenergo Mykyta Vyshnevskyi zauważył, że „aby uwolnić pełny potencjał eksportowy Ukrainy, konieczne jest zapewnienie przejrzystej wymiany handlowej z krajami UE zgodnie z europejskimi zasadami. Przewidują one w szczególności niedyskryminacyjny dostęp wszystkich uczestników rynku do połączeń transgranicznych. Ścisłe trzymanie się zielonego kursu to jeden z priorytetów Ukrenergo jako operatora systemu przesyłowego Ukrainy”.
Powojenne odrodzenie Ukrainy musi być zgodne z planem REPowerEU, a energetyka wiatrowa powinna odgrywać w tym kluczową rolę – podkreśliła Małgosia Bartosik, wiceprezes WindEurope.
Przedstawiciele ukraińskich firm wiatrowych podkreślali gotowość współpracy z polskimi firmami przy realizacji wspólnych zielonych projektów. I tak Sergii Krawczuk z KNESS, pierwszej firmy na Ukrainie, która uruchomiła przemysłowy magazyn energii, podkreślił, że „wzrost udziału OZE w każdym razie logicznie wiąże się z koniecznością wykorzystania takich zdolności bilansujących, jak w szczególności magazyny energii? Tak więc ten obszar współpracy jest bardzo obiecujący dla przyszłej współpracy między naszymi krajami”.
Mykola Herasymenko, szef Grupy MCL skupił się na rozwoju projektów wodorowych i zaprosił do współpracy polski biznes: „Praktyczne doświadczenie w rozwoju przemysłowych obiektów OZE dało nam możliwość rozpoczęcia rozwoju projektu wiatr+wodór. Dziś nasz projekt przewiduje budowę wiatru o mocy 144 MW oraz elektrolizera o mocy 10 MW. Pierwsza faza projektu jest gotowa do budowy.”
Piotr Kosior, wiceprezes Greenville Polska, opowiedział o rozwoju „zielonych” projektów swojej firmy na Zachodniej Ukrainie, odnosząc się do wypowiedzi Mykity Wyszniewskiego na temat perspektywicznych regionów do realizacji wspólnych ukraińsko-polskich projektów.
Przedstawiciele polskiego biznesu podkreślali gotowość angażowania się w projekty inwestycyjne na Ukrainie w ramach powojennej odbudowy. Wskazywali przy tym, że konieczne jest wspieranie transparentnego obrotu, konkurencji i przejrzystości na ukraińskim rynku energii.
Wyniki modelowania Wärtsilä wskazują, że najtańszym sposobem na zwiększenie niezależności energetycznej Europy jest maksymalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. W badaniu Europe’s Energy Future Wärtsilä pokazała, że podwojenie produkcji energii odnawialnej zmniejszyłoby zużycie drogiego gazu o 47% i obniżyłoby koszty energii elektrycznej – podsumował dyskusję Igor Petryk Senior, Market Development Manager w Wärtsilä Energy.
