17 czerwca Rada UE formalnie przyjęła pierwsze w swoim rodzaju rozporządzenie w sprawie przywracania przyrody. Ustawa ta ma na celu wprowadzenie środków zmierzających do przywrócenia co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich UE do 2030 r. oraz wszystkich ekosystemów wymagających odbudowy do 2050 r.

Określa ona konkretne, prawnie wiążące cele i zobowiązania w zakresie odbudowy przyrody w każdym z wymienionych ekosystemów – od lądowych po morskie, słodkowodne i miejskie. Rozporządzenie ma na celu złagodzenie zmian klimatu i skutków klęsk żywiołowych. Pomoże to UE w wypełnieniu międzynarodowych zobowiązań środowiskowych i przywróceniu europejskiej przyrody.

“Cieszę się z pozytywnego wyniku głosowania w sprawie ustawy o odbudowie przyrody, która została uzgodniona przez Parlament Europejski i Radę prawie rok temu. To wynik ciężkiej pracy, która się opłaciła. Nie ma czasu na przerwę w ochronie naszego środowiska. Dziś Rada UE decyduje się przywrócić przyrodę w Europie, chroniąc w ten sposób jej różnorodność biologiczną i środowisko życia europejskich obywateli. Naszym obowiązkiem jest zareagowanie na pilne załamanie różnorodności biologicznej w Europie, ale także umożliwienie Unii Europejskiej wypełnienia jej międzynarodowych zobowiązań. Delegacja europejska będzie mogła udać się na kolejny COP z podniesioną głową” – powiedział Alain Maron, minister ds. transformacji klimatycznej, środowiska, energii i demokracji uczestniczącej w rządzie Regionu Stołecznego Brukseli

Przywracanie ekosystemów lądowych i morskich

Nowe przepisy pomogą przywrócić zdegradowane ekosystemy w siedliskach lądowych i morskich państw członkowskich, osiągnąć nadrzędne cele UE w zakresie łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej oraz zwiększyć bezpieczeństwo żywnościowe.

Rozporządzenie wymaga, aby państwa członkowskie ustanowiły i wdrożyły środki w celu wspólnego przywrócenia, jako celu UE, co najmniej 20% obszarów lądowych i morskich UE do 2030 roku.

Rozporządzenie obejmuje szereg ekosystemów lądowych, przybrzeżnych i słodkowodnych, leśnych, rolniczych i miejskich, w tym mokradła, użytki zielone, lasy, rzeki i jeziora, a także ekosystemy morskie, w tym trawę morską, gąbki i koralowce.

Do 2030 r. państwa członkowskie będą priorytetowo traktować obszary Natura 2000 przy wdrażaniu środków odbudowy.

W przypadku siedlisk uznanych za będące w złym stanie, wymienionych w rozporządzeniu, państwa członkowskie podejmą środki w celu ich przywrócenia:

  • co najmniej 30% do 2030 r.
  • co najmniej 60% do 2040 r.
  • co najmniej 90% do 2050 r.

Wysiłki na rzecz niepogarszania stanu

Państwa członkowskie dołożą starań, aby zapobiec znacznemu pogorszeniu stanu obszarów, które:

  • osiągnęły dobry stan dzięki renowacji
  • są siedliskami lądowymi i morskimi wymienionymi w rozporządzeniu

Ochrona zapylaczy

W ostatnich dziesięcioleciach liczebność i różnorodność dzikich owadów zapylających w Europie dramatycznie spadła. Aby temu zaradzić, rozporządzenie wprowadza szczegółowe wymogi dotyczące środków mających na celu odwrócenie spadku populacji owadów zapylających najpóźniej do 2030 roku.

Środki specyficzne dla ekosystemu

Rozporządzenie określa szczegółowe wymogi dla różnych rodzajów ekosystemów, w tym gruntów rolnych, lasów i ekosystemów miejskich.

Państwa członkowskie wprowadzą środki mające na celu zwiększenie dwóch z tych trzech wskaźników: populacji motyli łąkowych, zasobów węgla organicznego w glebach mineralnych gruntów uprawnych oraz udziału gruntów rolnych o cechach krajobrazu o wysokiej różnorodności. Zwiększenie populacji ptaków leśnych i upewnienie się, że do końca 2030 r. nie nastąpi utrata netto miejskich terenów zielonych i zadrzewienia, są również kluczowymi środkami tej nowej ustawy.

Państwa członkowskie wprowadzą środki mające na celu przywrócenie osuszonych torfowisk i pomogą zasadzić co najmniej trzy miliardy dodatkowych drzew do 2030 r. na poziomie UE. W celu przekształcenia co najmniej 25 000 km rzek w rzeki o swobodnym przepływie do 2030 r., państwa członkowskie podejmą działania mające na celu usunięcie przeszkód spowodowanych przez człowieka w łączności wód powierzchniowych.

Krajowe plany odbudowy

Zgodnie z nowymi przepisami państwa członkowskie muszą planować z wyprzedzeniem i przedkładać Komisji krajowe plany odbudowy, pokazujące, w jaki sposób zrealizują cele. Muszą również monitorować i raportować swoje postępy w oparciu o ogólnounijne wskaźniki różnorodności biologicznej.

Następne kroki

Rozporządzenie zostanie teraz opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie. Będzie ono bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Do 2033 r. Komisja dokona przeglądu stosowania rozporządzenia i jego wpływu na sektory rolnictwa, rybołówstwa i leśnictwa, a także jego szerszych skutków społeczno-gospodarczych.

Źródło: Rada UE