Morska energetyka wiatrowa jest jednym z ważnych filarów wdrażanego Europejskiego Zielonego Ładu w UE. Strategia KE dotycząca morskich OZE przewiduje włączenie 300 GW mocy w morskiej energetyce wiatrowej do 2050 roku. Rodzi to wiele wyzwań, w szczególności w zakresie rozwoju sieci, budowy nowych połączeń przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa energetycznego. – Zamiast wymyślać koło na nowo, powinniśmy oprzeć się na sprawdzonych rozwiązaniach i dostosować je do rynków offshore, rozwoju systemu i operacji systemowych – komentuje dla BalticWind.EU Iris Baldursdottir, niezależna konsultantka i starszy doradca w ENTSO-E, Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych.

Rozwój morskiej energetyki wiatrowej przyniesie Unii Europejskiej wiele korzyści, ale wiąże się również z wieloma wyzwaniami. Kluczowe znaczenie będzie miało włączenie dużej liczby źródeł OZE do systemu elektroenergetycznego. Wyzwaniem będzie budowa nowych połączeń i rozbudowa sieci po możliwie najniższych kosztach, utrzymanie bezpieczeństwa systemu, ponowne zdefiniowanie i dostosowanie schematów przepływu energii oraz uwzględnienie kluczowych ograniczeń związanych z planowaniem przestrzennym, ochroną środowiska i akceptacją społeczną. W szeregu publikacji ENTSO-E dokonała oceny możliwych rozwiązań, które mogłyby przyczynić się do realizacji wspólnotowej strategii dotyczącej morskiej energetyki wiatrowej. Iris Baldursdottir, niezależna konsultantka i starszy doradca w ENTSO-E, w wywiadzie dla BalticWind.EU podkreśla, że integracja morskiej energetyki wiatrowej nie nastąpi z dnia na dzień.

“Będzie się ona rozwijać krok po kroku, a w trakcie tego procesu europejscy operatorzy systemów przesyłowych muszą obsługiwać sieć w sposób bezpieczny i efektywny kosztowo. Dlatego ważne jest, aby opierać się na długiej historii udanej współpracy w zakresie obsługi europejskiego systemu elektroenergetycznego, rozciągającej się od Finlandii po Portugalię” – mówi Baldursdottir.

Dodaje, że zamiast wymyślać koło na nowo, Europa powinna bazować na dobrze ugruntowanych rozwiązaniach na lądzie i stosować je również na morzu. Odnosi się to do rynków, rozwoju systemu i operacji systemowych.

“Istniejące regulacje i wytyczne zostały przeanalizowane pod kątem roli i zadań operatora systemu, a w niedawno opublikowanym dokumencie przedstawiającym stanowisko w sprawie rozwoju sektora offshore wind, koncentrującym się na eksploatacji systemu i zarządzaniu, stwierdzono, że obecne regulacje sprawdzają się zarówno w przypadku eksploatacji systemu na lądzie, jak i na morzu, a OSP biorą na siebie tę odpowiedzialność” – wyjaśnia starszy doradca w ENTSO-E.

Cztery kluczowe filary, na których ma się opierać struktura zarządzania eksploatacją morskiego systemu na morzach europejskich, zostały przedstawione w najnowszym dokumencie przedstawiającym stanowisko w sprawie rozwoju morskiej działalności wydobywczej, koncentrującym się na eksploatacji systemu i zarządzaniu.

Iris Baldursdottir wyjaśnia, że istnieje kilka ważnych korzyści z rozszerzenia obecnych rozwiązań lądowych na morskie – jest to mniej ryzykowne, ponieważ opiera się na dobrze ugruntowanych rozwiązaniach, uczestnicy rynku i deweloperzy mają przewidywalność ram regulacyjnych i promuje niezbędną skuteczną integrację między lądem a morzem.

“Rozwój sektora offshore będzie miał wpływ na procesy związane z zarządzaniem nierównowagą na lądzie i na morzu. Uczestnicy rynku pozostają odpowiedzialni za swoje niezbilansowanie, a OSP za bilansowanie systemu w czasie rzeczywistym. Dlatego też rynki intraday offshore i onshore muszą zostać zintegrowane, aby zapewnić uczestnikom rynku offshore dostęp do zasobów elastyczności na lądzie, które mogą oni wykorzystać do zbilansowania swoich pozycji”.

Kluczem jest regionalna koordynacja, rozwiązania i interoperacyjność techniczna

Iris Baldursdottir podkreśla w komentarzu, że OSP muszą nadal budować ścisłą współpracę regionalną wraz z Regionalnymi Centrami Koordynacyjnymi (RCC). Dodaje, że po systematycznej ocenie obecnych ram regulacyjnych możemy być pewni, że struktura jest odpowiednia do radzenia sobie ze stopniowym rozwojem infrastruktury sieci przesyłowych morskiej energetyki wiatrowej i jest odpowiednia do realizowania celu w przyszłości.

“Integracja dużych ilości morskiej energetyki wiatrowej stawia przed operatorami systemów wiele wyzwań i nie wszystkie odpowiedzi są dziś znane, ponieważ technologia dopiero się rozwija. Równoległy rozwój zasobów elastyczności i innowacyjnych rozwiązań jest warunkiem wstępnym udanej integracji morskiej energetyki odnawialnej” – mówi Baldursdottir.

Wśród zmian, na których koncentrują się operatorzy systemów przesyłowych, jest to, że przyszła sieć będzie miała coraz większą liczbę rozwiązań dwu- lub wielozadaniowych, które połączą zarówno rynki, jak i energię wiatrową z lądem, a ostatecznie obejmą również konsumpcję energii na morzu.

Kolejnym ważnym osiągnięciem jest osiągnięcie technicznej interoperacyjności i standaryzacji w celu umożliwienia stworzenia wieloterminalowego systemu HVDC offshore należącego do wielu dostawców, aby zwiększyć opłacalność i niezawodność przyszłej sieci.

Grafika: ENTSO-E

ENTSO-E wyjaśnia w swojej publikacji, że interoperacyjność wielu terminali i wielu dostawców będzie miała zasadnicze znaczenie dla zapewnienia pomyślnego rozwoju morskich systemów HVDC, przyczyniając się do zwiększenia efektywności kosztowej i niezawodności przyszłej sieci.