Za nami intensywny 2021 rok dla morskiej energetyki wiatrowej, szczególnie w zakresie realizacji polityki europejskiej. Pytamy Komisję Europejską o podsumowanie minionego roku i plany na rok 2022 w polityce morskiej energetyki wiatrowej. Zapraszamy do lektury tekstu z cyklu “Kluczowe historie morskiej energetyki wiatrowej 2021/2022” na BalticWind.EU.

W 2021 roku było wiele ważnych momentów dla morskiej energetyki wiatrowej – wskazała Lynn Rietdorf, rzecznik prasowy ds. działań na rzecz klimatu w Komisji Europejskiej. Podkreśliła trzy różne aspekty prac, które mają miejsce na poziomie UE.

BalticWind.EU: Jakie są trzy najważniejsze momenty dla polityki i regulacji KE w zakresie morskiej energetyki wiatrowej, które wydarzyły się w 2021 r.?

Komisja Europejska: Po pierwsze, mamy do czynienia z aspektem politycznym. Komisja opublikowała Strategię Morskiej Energii Odnawialnej (Offshore Renewable Energy Strategy) w 2020 roku, podkreślając potencjał rozwoju morskich źródeł odnawialnych w pięciu różnych europejskich basenach morskich, nie tylko na Bałtyku, i podkreślając znaczenie ustanowienia niezbędnej infrastruktury w celu zmaksymalizowania tego potencjału, np. poprzez współpracę transgraniczną.

W 2021 r. działania następcze przybrały różne formy. Byliśmy świadkami utworzenia grupy roboczej ds. łańcucha dostaw morskich w ramach Forum Przemysłowego Czystej Energii (Working Group on the offshore supply chain) i ogólnie większego zainteresowania odnawialnymi źródłami energii na morzu. Na przykład zorganizowano konferencję ministerialną w celu wymiany doświadczeń między różnymi regionami, a doroczne Forum Infrastruktury Energetycznej 2021 (Energy Infrastructure Forum 2021) po raz pierwszy objęło sesję dotyczącą sieci przesyłowych morskiej energii wiatrowej.

W konkretnych kwestiach legislacyjnych ważne jest porozumienie polityczne w sprawie nowego rozporządzenia dotyczącego transeuropejskiej sieci energetycznej (TEN-E) z dnia 15 grudnia. Określono w nim ambicję osiągnięcia co najmniej 300 GW mocy w morskiej energetyce wiatrowej do 2050 r. i aby to osiągnąć, państwa członkowskie będą współpracować na poziomie regionalnym w zakresie celów dotyczących wytwarzania energii elektrycznej na morzu. Stwierdza się w nim również, że w ramach procesu dziesięcioletniego planu rozwoju sieci (TYNDP) ENTSO-E strategiczne zintegrowane plany rozwoju morskiej sieci przesyłowej wysokiego szczebla będą opracowywane dla poszczególnych basenów morskich.

Wśród inicjatyw Komisji w 2021 r. proponowana zmiana dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii (opublikowana w lipcu) ma na celu zapewnienie kompletnych ram dla wdrażania odnawialnych źródeł energii, w tym morskiej, we wszystkich sektorach w zintegrowanym systemie energetycznym.

Drugim aspektem naszych postępów w 2021 r. jest szereg różnych projektów, które są planowane oraz w przypadku których deklarowane są inwestycje i podejmowane zobowiązania. Oczywistym przykładem jest nowy program prac w regionie Morza Bałtyckiego poświęcony morskiej energii wiatrowej, który został przyjęty w ramach grupy wysokiego szczebla ds. planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na bałtyckim rynku energii (BEMIP). To zobowiązanie regionu Morza Bałtyckiego do wykorzystania ogromnego potencjału morskiej energii wiatrowej jest dobrą wiadomością dla nas wszystkich.

Kolejnym ważnym wydarzeniem były umowy polityczne i porozumienia o współpracy OSP w zakresie wysp energetycznych, które Dania podpisała z Niemcami (na Bałtyku) i Belgią (na Morzu Północnym) podczas corocznego wydarzenia WindEurope Electric City.

Trzecim i ostatnim aspektem naszej pracy jest oczywiście moment, w którym wszystkie elementy polityki i inwestycje zaczynają przynosić efekty, a nowe projekty są faktycznie uruchamiane i zaczynają zasilać sieć. W tym sensie, oczywistym kamieniem milowym na Morzu Bałtyckim w 2021 roku było uruchomienie Kriegers Flak, morskiego projektu wiatrowego DK 600 MW połączonego z niemiecką farmą wiatrową poprzez projekt wspólnego interesu Combined Grid Solution (PCI). Nie jest to jedyny projekt, który został uruchomiony w 2021 roku, ale jest to doskonały przykład, który pokazuje, że współpraca w zakresie offshore pomiędzy państwami członkowskimi UE ma sens.

Na piątej unijnej liście PCI, która jest obecnie analizowana przez współustawodawców, znajduje się nowy interkonektor pomiędzy Łotwą a Szwecją przez wyspę Gotlandia (LasGo Link), który dodatkowo przyczyni się do rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w rejonie Morza Bałtyckiego.

Jakie są plany Komisji Europejskiej w zakresie morskiej energetyki wiatrowej na rok 2022?

Jeśli chodzi o rok 2022, jesteśmy optymistami, jeśli chodzi o dalszy postęp w tym sektorze. Komisja będzie pracować nad wdrożeniem nowego rozporządzenia w sprawie TEN-E, w tym przepisów dotyczących morskiej energii wiatrowej, oraz kontynuować realizację elementów strategii dotyczącej morskiej energii wiatrowej. Specjalne przepisy dotyczące morskiej energii wiatrowej zawarte w zmienionym rozporządzeniu TEN-E umożliwią ambitną rozbudowę sieci morskiej energii wiatrowej w basenach morskich w Europie. Oczekujemy, że więcej takich projektów znajdzie się na szóstej i kolejnych unijnych listach projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania (PCI).

Oczekujemy, że dyskusje polityczne na temat rewizji dyrektywy o odnawialnych źródłach energii rozpoczną się w ciągu roku. Jest zbyt wcześnie, aby ocenić, czy w tym roku może dojść do porozumienia politycznego.

Podobnie, jako kontynuacja zestawu narzędzi opublikowanego przez Komisję w październiku w odpowiedzi na sytuację na rynku energetycznym, opublikujemy wytyczne dotyczące przyspieszenia realizacji projektu.

Pracujemy również nad licznymi badaniami dotyczącymi nowych projektów. Ale w tym przypadku Komisja jest jedynie pośrednikiem. Będziemy oczywiście uważnie śledzić rozwój sytuacji w sektorze, np. informacje na temat lokalizacji przyszłego hybrydowego projektu LV-EE offshore na Morzu Bałtyckim ELWIND.