Odnawialne źródła energii, gaz ziemny i energia jądrowa zaspokoją dodatkowe zapotrzebowanie w miarę wzrostu światowego zużycia energii elektrycznej w przemyśle, urządzeniach gospodarstwa domowego, klimatyzacji, centrach danych, pojazdach elektrycznych i innych zastosowaniach.
Według nowego raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną ma rosnąć w jednym z najszybszych temp w ciągu ostatniej dekady, pomimo utrzymujących się trudności gospodarczych. Dodatkowe zapotrzebowanie zostanie zaspokojone dzięki energii odnawialnej, gazowi ziemnemu i energii jądrowej.
Według śródrocznego raportu IEA dotyczącego energii elektrycznej, popyt na energię elektryczną wzrośnie o 3,3% w 2025 r. i 3,7% w 2026 r. – ponad dwukrotnie szybciej niż całkowity wzrost popytu na energię w tym samym okresie. Nowy raport podkreśla rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną do zasilania fabryk i urządzeń, chłodzenia budynków, obsługi rosnącej floty centrów danych, napędzania pojazdów elektrycznych i nie tylko. Chociaż najnowsze prognozy dotyczące wzrostu globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną w tym i przyszłym roku wskazują na spowolnienie w stosunku do wzrostu o 4,4% odnotowanego w 2024 r., pozostają one znacznie powyżej średniej z lat 2015-2023, która wyniosła 2,6%.
Oczekuje się, że odnawialne źródła energii wyprzedzą węgiel jako największe źródło energii elektrycznej na świecie już w 2025 r. lub najpóźniej w 2026 r., w zależności od pogody i trendów cen paliw. Jednocześnie oczekuje się, że produkcja energii jądrowej osiągnie rekordowy poziom, napędzana ponownym uruchomieniem reaktorów w Japonii, solidną produkcją w Stanach Zjednoczonych i Francji oraz nowymi inwestycjami, głównie w Azji. Stały wzrost produkcji energii elektrycznej z gazu będzie nadal wypierał węgiel i ropę naftową w sektorze energetycznym w wielu regionach.
W wyniku tych zmian obecnie prognozuje się, że emisje dwutlenku węgla z produkcji energii elektrycznej osiągną plateau w 2025 r. i odnotują niewielki spadek w 2026 r., chociaż warunki pogodowe i gospodarcze mogą wpłynąć na tę trajektorię.
„Wzrost globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną pozostanie silny do 2026 r., pomimo niepewnej sytuacji gospodarczej” – powiedział Keisuke Sadamori, dyrektor ds. rynków energii i bezpieczeństwa w IEA. „Silna ekspansja odnawialnych źródeł energii i energii jądrowej stopniowo zmienia rynki energii elektrycznej w wielu regionach. Musi to jednak iść w parze z większymi inwestycjami w sieci, magazynowanie i inne źródła elastyczności, aby zapewnić, że systemy energetyczne będą w stanie zaspokoić rosnące zapotrzebowanie w sposób bezpieczny i przystępny cenowo”.
Gospodarki wschodzące w Azji odpowiadają za większość wzrostu globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną. Oczekuje się, że Chiny i Indie będą odpowiedzialne za 60% wzrostu globalnego zużycia energii elektrycznej w latach 2025 i 2026. Prognozuje się, że wzrost popytu przyspieszy do 5,7% w Chinach i 6,6% w Indiach w przyszłym roku, z odpowiednio 5% i 4% w 2025 r. W Stanach Zjednoczonych szybka ekspansja centrów danych ma utrzymać roczny wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną powyżej 2% zarówno w 2025, jak i 2026 r., czyli ponad dwukrotnie więcej niż średnia stopa wzrostu w ostatniej dekadzie. Natomiast zużycie energii elektrycznej w Unii Europejskiej ma w tym roku rosnąć wolniej, około 1%, choć w 2026 r. spodziewane jest niewielkie przyspieszenie, jak wynika z raportu.
W pierwszej połowie 2025 r. hurtowe ceny energii elektrycznej w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych wzrosły o 30–40% w porównaniu z tym samym okresem rok wcześniej, głównie z powodu wyższych cen gazu ziemnego w związku z zaostrzeniem się sytuacji na światowym rynku gazu. Chociaż średnie ceny energii elektrycznej na tych rynkach pozostały poniżej poziomu z 2023 r., były one wyższe niż w 2019 r. Tymczasem na różnych rynkach rośnie częstotliwość występowania ujemnych cen hurtowych, co podkreśla potrzebę większej elastyczności podaży i popytu, gdzie niezbędne będą odpowiednie ramy regulacyjne i struktury rynkowe sprzyjające zwiększeniu reagowania na popyt i magazynowaniu energii.
Ceny energii elektrycznej nadal znacznie się różnią w poszczególnych regionach, co ma wpływ na sektory przemysłowe. Średnie ceny energii elektrycznej dla energochłonnych gałęzi przemysłu w Unii Europejskiej są nadal dwukrotnie wyższe niż w Stanach Zjednoczonych i znacznie wyższe niż w Chinach. Te różnice w kosztach nadal stanowią wyzwanie dla konkurencyjności energochłonnych gałęzi przemysłu w Unii Europejskiej.
Źródło: IEA
