Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu COP27 zakończyła się 20 listopada porozumieniem w sprawie zapewnienia finansowania “strat i szkód” dla krajów dotkniętych katastrofami klimatycznymi.

“Ten wynik posuwa nas do przodu” – powiedział Simon Stiell, sekretarz wykonawczy ONZ ds. zmian klimatu. “Ustaliliśmy sposób postępowania w trwających od dziesięcioleci rozmowach na temat finansowania strat i szkód – zastanawiając się nad tym, w jaki sposób zajmiemy się wpływem na społeczności, których życie i źródła utrzymania zostały zrujnowane przez najgorsze skutki zmian klimatycznych”.

Osadzona w trudnym geopolitycznym tle, COP27 zaowocowała wydaniem przez kraje pakietu decyzji, które potwierdziły ich zobowiązanie do ograniczenia globalnego wzrostu temperatury do 1,5 stopnia Celsjusza powyżej poziomu przedprzemysłowego. Pakiet ten wzmocnił również działania państw mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i dostosowanie się do nieuniknionych skutków zmian klimatu, a także zwiększył wsparcie finansowe, technologiczne i w zakresie budowania potencjału, którego potrzebują kraje rozwijające się.

Główna krytyka wyników COP27 skupia się na braku decyzji o wycofaniu paliw kopalnych i dalszym ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Wiele państw i organizacji międzynarodowych, w tym Unia Europejska, naciskało na takie decyzje. Pomimo tego, w podsumowaniu szczytu Komisja Europejska wskazuje, że UE zgadza się z kompromisem COP27, aby utrzymać porozumienie paryskie i chronić tych, którzy są najbardziej narażeni na zmiany klimatu.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała na temat wyników COP27 “COP27 potwierdził, że świat nie cofnie się przed porozumieniem paryskim i jest ważnym krokiem w kierunku sprawiedliwości klimatycznej. Jednak nauka jasno pokazuje, że potrzeba znacznie więcej, aby utrzymać planetę w stanie nadającym się do życia. Równie jasne jest to, że UE odegrała kluczową rolę w Sharm el-Sheikh i nie ustąpi w swoich krajowych i międzynarodowych działaniach na rzecz klimatu.” 

Prezydencja konferencji klimatycznej ONZ zwraca uwagę, że stworzenie specjalnego funduszu na rzecz strat i szkód stanowiło ważny punkt postępu – kwestia ta została dodana do oficjalnej agendy i przyjęta po raz pierwszy podczas COP27. Rządy zgodziły się również na powołanie “komitetu przejściowego”, który ma przedstawić zalecenia dotyczące sposobu funkcjonowania zarówno nowych ustaleń dotyczących finansowania, jak i funduszu podczas COP28 w przyszłym roku. 

W uzgodnionym w Sharm el-Sheikh planie realizacji podkreślono, że oczekuje się, iż globalna transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej będzie wymagała inwestycji w wysokości co najmniej 4-6 bln USD rocznie. Zapewnienie takiego finansowania będzie wymagało szybkiej i kompleksowej transformacji systemu finansowego oraz jego struktur i procesów, angażującej rządy, banki centralne, banki komercyjne, inwestorów instytucjonalnych i inne podmioty finansowe.

COP27 znacznie przyspieszyła prace nad łagodzeniem skutków zmian klimatu. W Sharm el-Sheikh uruchomiono program prac w zakresie łagodzenia skutków, którego celem jest pilne zwiększenie ambicji w zakresie łagodzenia skutków i ich wdrażania. Program prac rozpocznie się bezpośrednio po COP27 i będzie kontynuowany do 2030 r., przy czym co roku będą odbywać się co najmniej dwa globalne dialogi. Rządy zostały również poproszone o zrewidowanie i wzmocnienie celów na rok 2030 w swoich krajowych planach klimatycznych do końca 2023 r., a także o przyspieszenie wysiłków na rzecz stopniowego wycofywania nieeksploatowanej energii węglowej i wycofywania nieefektywnych dotacji na paliwa kopalne.

Kraje uruchomiły pakiet 25 nowych wspólnych działań, które mają zostać zrealizowane do COP28, aby przyspieszyć dekarbonizację w ramach pięciu kluczowych przełomów w zakresie energetyki, transportu drogowego, stali, wodoru i rolnictwa.

Źródło: unfccc.int