W październiku 2023 r. Ministerstwo Spraw Gospodarczych i Zatrudnienia powołało grupę roboczą w celu zbadania sposobów poprawy pozycji konkurencyjnej Finlandii w produkcji morskiej energii wiatrowej w porównaniu z innymi krajami bałtyckimi oraz promowania celów w zakresie morskiej energetyki wiatrowej określonych w programie rządowym. Propozycje zawarte w raporcie opublikowanym przez grupę roboczą w dniu 20 sierpnia 2024 r. stanowią plan działania na rzecz promocji morskiej energetyki wiatrowej.
Finlandia ma znaczący potencjał w zakresie morskiej energetyki wiatrowej, a deweloperzy projektów stali się bardziej zainteresowani zarówno wodami terytorialnymi, jak i wyłączną strefą ekonomiczną. Stwierdzono jednak, że przepisy dotyczące morskiej energetyki wiatrowej są niewystarczające, zwłaszcza w odniesieniu do wyłącznej strefy ekonomicznej. Z tego powodu przepisy są obecnie zmieniane.
Jesienią ubiegłego roku Ministerstwo Spraw Gospodarczych i Zatrudnienia uruchomiło również projekt legislacyjny dotyczący morskiej energetyki wiatrowej w wyłącznej strefie ekonomicznej. Wstępna wersja ustawy przygotowana w ramach tego projektu została przekazana do konsultacji wiosną 2024 roku. Ponadto Ministerstwo Finansów przygotowuje obecnie zmiany legislacyjne dotyczące opodatkowania nieruchomości i dochodów w wyłącznej strefie ekonomicznej Finlandii.
Plan działania przygotowany przez grupę roboczą ds. promocji morskiej energetyki wiatrowej obejmuje 17 propozycji rozwoju. Grupa robocza uważa, że w zakresie promowania morskiej energetyki wiatrowej konieczne jest ustalenie jasnych długoterminowych celów, poprawa koordynacji krajowej i zapewnienie zgodności morskiej energetyki wiatrowej z innymi użytkownikami obszarów morskich przy minimalnym szkodliwym wpływie na tych użytkowników. Założeniem prac jest to, że morskie turbiny wiatrowe będą budowane na warunkach rynkowych.
Co do zasady, proponowane środki dotyczą wyłącznej strefy ekonomicznej i wód terytorialnych Finlandii, z wyjątkiem obszaru morskiego znajdującego się pod kontrolą Wysp Alandzkich. Jednak niektóre z proponowanych środków mogą również promować morską energetykę wiatrową na Wyspach Alandzkich.
Podsumowanie środków zaproponowanych przez grupę roboczą
Grupa robocza wymieniła 17 proponowanych środków. Ich wdrożenie miałoby nastąpić głównie w latach 2024-2026. W sumie wymieniono 12 organizacji odpowiedzialnych za te działania, ale kilka podmiotów administracji centralnej i innych organów wdrożyłoby wiele z nich we współpracy. Propozycje są następujące:
- Określenie długoterminowych celów w zakresie morskiej energetyki wiatrowej i poprawa przewidywalności konkurencyjnych przetargów (główny podmiot odpowiedzialny: Ministerstwo Spraw Gospodarczych i Zatrudnienia)
- Powołanie grupy koordynacyjnej ds. morskiej energetyki wiatrowej (Ministerstwo Gospodarki i Zatrudnienia)
- Opracowanie ustaleń dotyczących zabezpieczeń praw do projektów morskiej energetyki wiatrowej w wyłącznej strefie ekonomicznej (Ministerstwo Spraw Gospodarczych i Zatrudnienia)
- Obniżenie podatku od nieruchomości od morskich farm wiatrowych na wodach terytorialnych (Ministerstwo Finansów)
- Zbadanie możliwości usprawnienia procesu wydawania pozwoleń wodnoprawnych w odniesieniu do morskiej energetyki wiatrowej (Ministerstwo Sprawiedliwości)
- Określenie obowiązku rozbiórki i odbudowy morskich elektrowni wiatrowych (Ministerstwo Gospodarki i Pracy/Ministerstwo Środowiska)
- Opracowanie procedur podłączania do głównej sieci z perspektywy dużych klientów (Fingrid)
- Promowanie zrównoważonego umieszczania kabli podmorskich (Ministerstwo Środowiska)
- Zapewnienie adekwatnej współpracy między portami w celu rozwoju infrastruktury potrzebnej dla morskiej energetyki wiatrowej i wykorzystania możliwości finansowania UE (Ministerstwo Spraw Gospodarczych i Zatrudnienia)
- Stworzenie wspólnych zasad planowania dla morskiej energetyki wiatrowej ze Szwecją (Ministerstwo Transportu i Komunikacji/Ministerstwo Środowiska)
- Opracowanie bardziej szczegółowych informacji morskich w celu wsparcia planowania przestrzennego obszarów morskich i planowania przestrzennego (Ministerstwo Transportu i Komunikacji)
- Zabezpieczenie warunków funkcjonowania sektora rybołówstwa (Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa)
- Rozpoczęcie badań nad wpływem morskiej energii wiatrowej na ryby wędrowne, ssaki morskie, ptaki wędrowne i nietoperze (Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa, Ministerstwo Środowiska)
- Poprawa zasięgu fińskiego programu inwentaryzacji podwodnej różnorodności morskiej (Velmu) na głębszych wodach (Ministerstwo Środowiska)
- Poprawa działań w zakresie obserwacji morskich (Fiński Instytut Meteorologiczny, Fiński Instytut Środowiska)
- Rozwój systemów informatycznych w celu usprawnienia procesów oceny i administracyjnych w różnych sektorach administracji oraz umożliwienia przewidywania planowania projektów biznesowych (Ministerstwo Środowiska)
- Aktywne informowanie studentów o możliwościach zatrudnienia w sektorach rozwijających morską energetykę wiatrową i zachęcanie instytucji edukacyjnych do tworzenia modułów nauczania na temat morskiej energetyki wiatrowej (Finnish Energy, Renewables Finland)
Źródło: Ministerstwo Gospodarki i Zatrudnienia Finlandii