Szwedzka Rada ds. Polityki Klimatycznej przedstawiła Minister Klimatu i Środowiska Annice Strandhäll najnowsze wydanie corocznego raport oceniającego skuteczność działań rządu w zakresie zmian klimatycznych. W ocenie ekspertów potrzebna jest lepsza koordynacja działań organów państwowych oraz większa efektywność procedur wydawania pozwoleń.

Zadaniem Szwedzkiej Rady ds. Polityki Klimatycznej, jako niezależnego i interdyscyplinarnego organu, jest ocena ogólnej polityki rządu, w tym podstaw i metod, na których jest ona oparta. W czerwcu 2017 roku Riksdag (szwedzki parlament) przyjął ramy polityki klimatycznej dla Szwecji. Ramy te obejmują cele klimatyczne, ustawę klimatyczną i Szwedzką Radę ds. Polityki Klimatycznej. Cele klimatyczne zostały ustalone w czerwcu 2017 roku, gdy Riksdag przyjął rządowy projekt ustawy „A Swedish Climate Policy Framework” (Prop. 2016/17:146), z kolei ustawa klimatyczna weszła w życie 1 stycznia 2018 roku.

W swoim raporcie z 2021 roku szwedzka Rada ds. Polityki Klimatycznej zauważyła, że transformacja klimatyczna w Szwecji osiągnęła nowy poziom dojrzałości. W coraz większej liczbie zastosowań energia z OZE kosztuje mniej niż energia pochodząca z paliw kopalnych. Biznes i przemysł dostrzegają coraz większe możliwości w zakresie konkurencyjności ekologicznej, istnieje szerokie poparcie społeczne dla transformacji, a na poziomie krajowym, europejskim i globalnym istnieją silniejsze ramy instytucjonalne dotyczące klimatu. Widoczna jest wzmożona aktywność przedsiębiorstw i przemysłu, zwłaszcza w północnej Szwecji, która posiada jedne z największych w Europie inwestycji przemysłowych w bardziej ekologiczne źródła energii i procesy przemysłowe.

Ostatni rok pod wieloma względami wzmocnił ten obraz. Rada w raporcie za 2022 roku krytycznie odniosła się do bieżącej polityki Szwecji, która nie wystarcza do osiągnięcia celów klimatycznych Szwecji, i zaleca lepszą koordynację działań władz oraz szybsze i skuteczniejsze procedury wydawania pozwoleń. Rada podkreśla potrzebę stworzenia lepszych warunków dla inwestycji, które przyczyniają się do osiągnięcia celów klimatycznych.

Istnieją jednak również oczywiste wyzwania. Wojna w Europie, niepewność geopolityczna, osłabienie demokracji i współpracy międzynarodowej mogą utrudnić globalną współpracę, podejmowanie niezbędnych decyzji politycznych i kluczowych inwestycji. Duże wahania cen energii wywierają presję zarówno na przedsiębiorstwa, jak i na osoby prywatne, co grozi osłabieniem poparcia dla transformacji klimatycznej. Sytuacja parlamentarna w Szwecji utrudnia podejmowanie długoterminowych decyzji i odpowiedzialności zbiorowej.

Doceniono rozszerzenie działań związanych z planami przyspieszenia rozbudowy sieci przesyłowej pod morskiej energetyki wiatrowej oraz opracowaniem przez Szwedzką Agencję Energetyczną kompleksowej strategii w zakresie m.in. wodoru.

Raport został przyjęty z zadowoleniem przez współzałożycieli m.in. szwedzkiego dewelopera offshore wind, Svea Vind Offshore.

– Znajdujemy się w samym środku kryzysu klimatycznego, w którym zarówno gospodarstwa domowe, jak i przemysł potrzebują więcej odnawialnej i taniej energii elektrycznej. Jesteśmy gotowi je zapewnić, ale proces uzyskiwania pozwoleń jest zbyt powolna – komentuje Maria Brolin, współzałożycielka spółki.

Pięć zaleceń dla szwedzkiego rządu

Na podstawie analiz zawartych w tegorocznym i poprzednich raportach, Rada Polityki Klimatycznej przedstawiła pięć ogólnych zaleceń dotyczących kierunku i treści kolejnego planu działań w zakresie polityki klimatycznej. Zostały one zaprojektowane jako pięć priorytetów.

Po pierwsze, powinno być poprawione zarządzanie agencjami i instytucjami rządowymi oraz koordynacja między różnymi obszarami polityki i poziomami decyzyjnymi. Po drugie, ważne jest wzmocnienie docelowego kierunku i instrumentów w kluczowych obszarach. Rząd powinien stworzyć lepsze warunki dla inwestycji, które przyczynią się do osiągnięcia celów klimatycznych. Po czwarte, konieczne jest wdrożenie szerokiego szerzenia wiedzy i umiejętności w zakresie zmian klimatycznych i sektorów związanych z transformacją energetyczną. Po piąte, szwedzki rząd i władze muszą mieć wystarczający potencjał, aby aktywnie wpływać i wdrażać decyzje w UE. Chodzi o koordynację polityki krajowej z nowymi celami i instrumentami UE oraz terminowe i odpowiednie wdrażanie wszystkich nowych dyrektyw UE do szwedzkiego ustawodawstwa.

Źródło: Svea Vind Offshore, Swedish Climate Policy Council