W swoim orędziu o stanie Unii we wrześniu 2023 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podkreśliła obecne wyzwania stojące przed europejską energetyką wiatrową. Zobowiązała się do zapewnienia przyszłości energii wiatrowej “made in Europe” – i obiecała nowy pakiet wsparcia dla przemysłu wiatrowego. W dniu dzisiejszym Komisja przedstawiła pakiet dotyczący energii wiatrowej. Przedstawiono w nim szereg działań, które można szybko podjąć w celu wzmocnienia europejskiego przemysłu energii wiatrowej. Niektóre działania są przeznaczone dla UE, inne dla państw członkowskich, a jeszcze inne dla przemysłu. Wszystkie te działania będą przełomowe dla europejskiego przemysłu wiatrowego i dla zdolności Europy do osiągnięcia celów klimatycznych i energetycznych.

W dniu dzisiejszym Komisja Europejska uruchomiła “Pakiet energii wiatrowej” (Wind Power Package), mający na celu przyspieszenie rozwoju energetyki wiatrowej w Europie i wzmocnienie konkurencyjności europejskiej produkcji energii wiatrowej.

Europejska strategia energetyczna REPowerEU zakłada 420 GW energii wiatrowej do 2030 r., co oznacza wzrost z obecnych 205 GW. Aby to osiągnąć, Europa musi wzmocnić i rozszerzyć swój łańcuch dostaw energii wiatrowej.

Łańcuch dostaw energii wiatrowej boryka się obecnie z trudnościami. Koszty produkcji gwałtownie wzrosły w ciągu ostatnich 2 lat. Utrzymujące się wąskie gardła w wydawaniu pozwoleń zdecydowanie nie pomogły. Słaby projekt aukcji w wielu krajach podkopał przychody zarówno deweloperów farm wiatrowych, jak i producentów turbin. Producenci i ich dostawcy muszą zwiększyć produkcję i zbudować nowe fabryki. Potrzebują jednak do tego wsparcia finansowego i dalszego wsparcia politycznego.

Jednocześnie chińscy producenci turbin wiatrowych zaczynają zdobywać zamówienia w Europie. Oferują tańsze turbiny i warunki “odroczonej płatności”, nieuczciwie subsydiowane przez Chiny.

Działania na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu energii wiatrowej

Wind Power Package proponuje plan działąnia w zakresie energii wiatrowej (Wind Power Action Plan), który określa 15 działań mających na celu wzmocnienie europejskiego przemysłu energii wiatrowej.

Projektowanie aukcji jest kluczowym elementem. Komisja proponuje zestaw kryteriów wstępnej kwalifikacji projektów. Kryteria te decydują o tym, czy projekt może wziąć udział w aukcji energii wiatrowej. Obejmują one bezpieczeństwo danych i cyberbezpieczeństwo, ochronę środowiska i zdolność do realizacji dostaw.

Komisja podkreśla również kluczowe znaczenie indeksowania przez państwa członkowskie swoich cen aukcyjnych i taryf. Niewystarczająca indeksacja jest obecnie dużym problemem. Deweloperzy farm wiatrowych wygrywają aukcję z daną ceną, a kiedy rok później przychodzą zamówić swoje turbiny, koszty wzrosły i cena aukcyjna nie obowiązuje.

Plan działania określa następnie szereg środków, które mają pomóc sfinansować inwestycje w nowe fabryki, infrastrukturę i siłę roboczą w sektorze energii wiatrowej. Proponuje podwojenie środków dostępnych na czystą produkcję w ramach kolejnego zaproszenia do składania wniosków w ramach Funduszu Innowacyjnego UE do 1,4 mld euro.

Kluczową rolę odegra również Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). Do końca 2023 r. zapewnią one narzędzia do ograniczania ryzyka i kontrgwarancje w celu pokrycia ekspozycji banków prywatnych, które pożyczają pieniądze branży wiatrowej. EBI zmienił również swoją politykę kredytową, aby finansować produkcję oprócz ich szeroko zakrojonego finansowania farm wiatrowych.

Plan działania wzywa również do poprawy widoczności w zakresie wdrażania energii wiatrowej. Krajowe plany aukcyjne będą teraz publikowane na unijnej platformie cyfrowej. W ramach zrewidowanych planów krajowych w zakresie energii i klimatu do 2030 r. państwa członkowskie UE będą musiały przedstawić 10-letnie plany rozwoju energetyki wiatrowej, w tym perspektywę do 2040 roku.

Komisja będzie również w pełni wykorzystywać instrumenty handlowe aby zapewnić równe warunki konkurencji z nieuczciwie subsydiowanymi konkurentami spoza Europy. Komisja będzie uważnie monitorować ewentualne nieuczciwe praktyki handlowe, takie jak subsydiowanie produktów związanych z wiatrem importowanych do UE i jest gotowa uruchomić odpowiednie instrumenty polityczne, np. rozporządzenie UE w sprawie subsydiów zagranicznych.

Plan działania ma również na celu dalsze przyspieszenie wydawania pozwoleńnowych farm wiatrowych. Do końca 2023 r. Komisja uruchomi specjalne narzędzie do wydawania pozwoleń, aby pomóc państwom członkowskim w cyfryzacji ich procesów wydawania pozwoleń. Europejska branża energetyki wiatrowej opracowuje już cyfrowe narzędzie do wydawania pozwoleń online, które jest obecnie pilotowane przez lokalne organy wydające pozwolenia w Danii i Polsce. Pozwala to pracownikom wydającym pozwolenia na przetwarzanie 3 razy większej liczby projektów niż wcześniej. Poprawia też wymianę informacji i odpowiedzialność wobec lokalnych społeczności i deweloperów.

Co będzie dalej? Wind Power Package określa działania dla Komisji Europejskiej, EBI, państw członkowskich UE i przemysłu wiatrowego. Wszyscy będą musieli odegrać swoją rolę. A działania mają zostać podjęte jak najszybciej. Nie trzeba czekać na nowe przepisy UE. Komisja proponuje zapisanie wsparcia dla Pakietu w specjalnej Karta energii wiatrowej UE (EU Wind Charter)która ma zostać podpisana do końca roku.

Dyrektor generalny WindEurope, Giles Dickson, mówi: “Wind Power Package to przełom dla europejskiego sektora energetyki wiatrowej. Nowe działania w zakresie finansowania, aukcji i pozwoleń przyspieszą rozwój farm wiatrowych. A co najważniejsze, pomogą one europejskiemu łańcuchowi dostaw energii wiatrowej w dostarczaniu sprzętu do tego celu. Jest to korzystne dla miejsc pracy i wzrostu gospodarczego, a także dla bezpieczeństwa energetycznego Europy. Jak powiedziała Ursula von der Leyen w swoim niedawnym przemówieniu o stanie Unii, przyszłość czystych technologii w Europie musi być tworzona w Europie”.

Źródło: WindEurope