Nordyccy operatorzy sieci przesyłowych Fingrid, Energinet, Statnett i Svenska kraftnät opublikowali raport Nordic Grid Development Perspective (NGDP) 2021. Opracowanie przedstawia drogę do neutralnego dla klimatu nordyckiego systemu energetycznego. Scenariusz „Climate Neutral Nordics” przewiduje dwukrotny wzrost mocy wytwórczej w OZE do 2040 roku.
Raport NGDP przedstawia wspólny nordycki scenariusz “Climate Neutral Nordics”, który zakłada wysoki wzrost zużycia energii elektrycznej w krajach nordyckich. W raporcie NGDP zawarto również analizę przyszłych potrzeb systemowych wysokiego poziomu w oparciu o stworzony scenariusz. Zgodnie z wynikami, potrzeby przesyłowe w przyszłym systemie rosną i istnieje duża potrzeba zwiększenia zdolności przesyłowych sieci. Ponadto, istniejące schematy przepływu mogą ulec znacznym zmianom w przyszłości.
Dodatkowo w raporcie przedstawiono trzy analizy obszarów tematycznych: transfer mocy północ-południe, adekwatność zasobów oraz rozwój morskiej energetyki wiatrowej. Raport zawiera również aktualne informacje na temat korytarzy nordyckich będących przedmiotem zainteresowania NGDP2019.
Neutralność klimatyczna wymaga więcej energii – potrzebne są inwestycje w sieć i połączenia transgraniczne
Konsumpcja energii elektrycznej wzrośnie w krajach nordyckich wzrośnie z obecnych 400 TWh do około 660 TWh do 2040 roku. Jednocześnie scenariusz ten zakłada ponad dwukrotny wzrost mocy wytwórczej energii ze źródeł odnawialnych – z 85 GW do około 190 GW do 2040 roku. Istniejące schematy przepływu energii mogą się znacząco zmienić. Istnieje potrzeba wzmocnienia sieci w krajach nordyckich oraz potrzebne są duże inwestycje w celu zwiększenia zdolności przesyłowych sieci w kilku korytarzach nordyckich.
Kraje nordyckie są doskonałym miejscem dla przyszłych inwestycji, w szczególności energochłonnych
Skandynawscy operatorzy systemów przesyłowych dokonują znaczących inwestycji w sieć elektroenergetyczną, aby móc połączyć produkcję i zużycie energii elektrycznej wymagane w neutralnym klimacie. W krajach nordyckich będzie dostępnych wiele konkurencyjnej cenowo i ekologicznej energii elektrycznej, w związku z czym wzrośnie potencjał do realizacji projektów energochłonnych.
System będzie zmienny – kluczowa jest elastyczność
Wraz z rosnącą zmiennością w systemach energetycznych wzrasta zapotrzebowanie na elastyczność w całym systemie elektroenergetycznym. Ponadto transformacja energetyczna i elektryfikacja zwiększają zapotrzebowanie na usługi elastyczności, która pomaga w optymalnym rozwoju i eksploatacji przyszłego systemu. Zasoby elastyczności, takie jak reakcja na popyt (DSR), Power-to-X (P2X), magazynowanie, i pojazdy elektryczne będą nabierały coraz większego znaczenia dla wyrównywania wahań w systemie nordyckim. Jednakże konwencjonalne źródła, a zwłaszcza energetyka wodna zbiornikowa, pozostaną stanowić ważne zasoby w przyszłym systemie.
System jest bardziej złożony – pojawią się nowe technologie jak offshore wind i Power-to-X
Potrzebne są nowe rozwiązania i współpraca w ramach całego systemu energetycznego. Przyszły system staje się bardziej złożony, a różne sektory gospodarki są coraz bardziej ze sobą powiązane. Przyszły system będzie zawierał duże ilości nowych nowych zasobów i technologii, takich jak morska energia wiatrowa i P2X.
Komisja UE dąży do uzyskania ok. 60 GW mocy w morskiej energetyce wiatrowej w 2030 roku i 300 GW w 2050 roku w Europie. Znaczna część tych nowych farm wiatrowych zostanie przyłączone do krajów nordyckich, na Morzu Bałtyckim i Morzu Północnym. Liczba i wielkość planowanych morskich farm wiatrowych w krajach nordyckich szybko rośnie. Oprócz budowy linii promieniowych, masowe rozmieszczenie morskich farm wiatrowych może wymagać nowych sieci morskich, które połączą morskie farmy wiatrowe zlokalizowane z dala od brzegu do węzłów, które mogą być połączone z wieloma krajami (np. wyspy energetyczne).Takie sieci morskie nie są wystarczająco dojrzałe technicznie, ale są niezbędne do integracji morskiej energetyki wiatrowej na wielu rynkach.
Skandynawscy operatorzy systemów przesyłowych spodziewają się znaczącego wzrostu przyłączonej morskiej energetyki wiatrowej w ciągu w ciągu najbliższych 20 lat. Obecnie łączna moc przyłączonych morskiej energetyki wiatrowej wynosi około 2,5 GW. Scenariusz Nordics zakłada wzrost mocy do 17 GW w 2030 roku i 35 GW w 2040 roku.
Regionalne plany i badania sieci będą regularnie aktualizowane
Operatorzy informują, że dokument NGDP będzie aktualizowany co dwa lata i stanowi tylko jedną z wielu różnych regionalnych inicjatyw rozwoju sieci. Następny raport NGDP ma zostać opublikowany w 2023 roku. Nordyckie OSP przygotowują również wspólną strategię nordycką, która zostanie ona opublikowana w raporcie Solutions w 2022 roku. Oprócz aspektów związanych z planowaniem systemu, strategia zapewni szersze spojrzenie obejmujące rynki i działanie systemu. Ponadto OSP z krajów nordyckich zidentyfikowali potrzebę rozwoju współpracy średnioterminowej zarówno w zakresie aspektów operacyjnych, jak i planistycznych, w celu uzupełnienia współpracy długoterminowej.
W kontekście europejskim ENTSO-E publikuje obecnie Europejski Dziesięcioletni Plan Rozwoju Sieci (TYNDP). Regionalny plan inwestycyjny dla Morza Bałtyckiego jest publikowany jako część TYNDP. Ponadto, każdy OSP stale aktualizuje swoje krajowe plany rozwoju sieci oraz publikuje długoterminowe analizy rynku i sieci. Raporty te koncentrują się bardziej na aspektach krajowych.
Ważne jest również, aby nordyckie procesy planowania i współpracy były przejrzyste, a zainteresowane strony zaangażowane na wczesnym etapie. Dlatego też zaangażowanie zainteresowanych stron poprzez warsztaty i konsultacje będzie nadal stanowić ważną częścią planowania sieci nordyckiej i innych form współpracy współpracy.
Inwestycje operatorów w 2021 roku
Nordyccy operatorzy systemów przesyłowych realizują obecnie znaczące inwestycje w celu zwiększenia przyszłych zdolności przesyłowych sieci w ciągu najbliższych 10 lat. Poszczególni operatorzy zrealizują następujące inwestycje (wartość inwestycji szacowana w 2021 roku):
Source: Map – NORDIC GRID DEVELOPMENT PERSPECTIVE 2021
- Energinet buduje około 3000 km kabli/linii, 8 nowych podstacji i dokona łączne inwestycje o wartości ok. 7,8 mld euro (nie obejmują Wysp Energetycznych).
- Fingrid buduje 3700 km linii, 41 nowych stacji elektroenergetycznych i realizuje inwestycje o łącznej wartości około 2,1 mld euro
- Statnett buduje 2500-4000 km linii, 30-35 nowych stacji elektroenergetycznych i realizuje inwestycje o łącznej wartości ok. 6-10 mld euro
- Svenska kraftnät buduje 800 km linii, 20-30 nowych stacji elektroenergetycznych i dokona inwestycji o łącznej wartości około 8,1 mld euro
Nordyccy OSP zbudują łącznie ponad 10 000 km linii, ponad 100 nowych stacji elektroenergetycznych oraz zrealizują inwestycje o łącznej wartości około 25 mld euro (według wartości przyjętej w 2021 roku).
