Zgodnie z danymi Fińskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (FSEW), krajowa energetyka wiatrowa jeszcze w tym roku odnotuje silny wzrost mocy zainstalowanej. Wzmocnienie niezależności energetycznej jest zgodne z zapowiedzią działań UE na rzecz ograniczenia importu paliw kopalnych z Federacji Rosyjskiej w wyniku inwazji na Ukrainę.

W planie REPowerEU zapowiedziano działania mające na celu zmniejszenie zależności energetycznej od Rosji. UE zainwestuje w produkcję energii z OZE i sieci energetyczne, a także zwiększy efektywność energetyczną, produkcję biogazu i wodoru.

Na ponad miesiąc przed wybuchem wojny na Ukrainie, 18 stycznia 2022 roku minister finansów Annika Saarikko, minister środowiska i klimatu Emma Kari oraz minister gospodarki Mika Lintilä powołali grupę roboczą, która ma wypracować ogólny pogląd na finansowanie zielonej transformacji. Celem grupy roboczej jest opracowanie propozycji środków finansowych na przyspieszenie transformacji w sposób zrównoważony ekonomicznie, ekologicznie i społecznie. Grupa robocza przygotuje raport częściowy do 31 marca 2022 roku, który zostanie opublikowany do końca czerwca 2022 roku.

Minister gospodarki Mika Lintilä w swoim przemówieniu otwierającym podczas Vaasa Energy Week w dniu 21 marca 2022 roku wskazał m.in., że inwazja Rosji na Ukrainę wygenerowała niezwykły wstrząs na świecie. „Po stronie energetycznej następuje jeszcze szybsza fala zielonej transformacji. Odejście od dostaw energii z Rosji oznacza również, że cele dotyczące klimatu i bezpieczeństwa dostaw pokrywają się na wiele sposobów”.

Z koli podczas debaty parlamentarnej na temat zabezpieczenia dostaw energii (22.3.2022) wskazał, że długofalowa polityka energetyczna Finlandii zakłada zwiększenie udziału energii z OZE oraz zapewnienie bezpieczeństwa dostaw poprzez zwiększenie produkcji krajowej i budowę połączeń przesyłowych energii elektrycznej z krajami sąsiednimi. Była to dotychczas właściwa polityka, ponieważ Finlandia posiada dobry poziom bezpieczeństwa dostaw energii. Jak jednak widać, kryzys spowoduje wzrost cen energii w perspektywie krótkoterminowej. Dodał, że w 2022 roku w Finlandii ma powstać prawie 2 tys. MW mocy w energetyce wiatrowej na warunkach rynkowych, co jeszcze bardziej poprawi sytuację.

– Uniezależnienie się od rosyjskiej energetyki i wysokie ceny paliw kopalnych jeszcze bardziej przyspieszą transformację ekologiczną. Niskowęglowy system energetyczny będzie wymagał znacznych inwestycji. Państwo może stymulować inwestycje, ale główną odpowiedzialność ponosi sektor prywatny. W ramach strategii klimatyczno-energetycznej rząd przygotowuje dalsze działania mające na celu odejście od paliw kopalnych – powiedział Mika Lintilä.

Finlandia zwraca uwagę na energetykę wiatrową ze względu na potrzebę produkcji zeroemisyjnego wodoru, który jest nośnikiem energii potrzebnym do dekarbonizacji przemysłu.

Może pomóc energetyka wiatrowa

W Finlandii w tym roku realizowanych jest ponad 330 projektów lądowych i morskich elektrowni wiatrowych, z których większość znajduje się na bardzo wczesnym etapie. Spośród planowanych elektrowni, 26 proc. znajduje się na etapie wstępnego planowania, a kolejne 25 proc. dopiero je rozpoczęło – informuje fińska organizacja branżowa (FSEW). Istotne jest, aby przyjrzeć się projektom, które są bardziej zaawansowane w procesie planowania, oraz tym, które są gotowe do budowy. W momencie aktualizacji listy projektów przez FSEW, 6 proc. planowanych zakładów posiadało zatwierdzony przez gminę plan, a 9 proc. miało już pozwolenie na budowę wydane także przez gminę.

– Należy zauważyć, że nie wszystkie projekty muszą zostać zrealizowane, ponieważ przed podjęciem decyzji inwestycyjnych i budową starannie uzyskuje się liczne analizy, pozwolenia i opinie różnych organów. W fazie przedkonsultacyjnej mogą pojawić się kwestie, które zadecydują o wyniku projektu energetyki wiatrowej. Jednak po wydaniu pozwolenia i podjęciu decyzji o inwestycji budowa elektrowni wiatrowych przebiega szybko – wyjaśnia Anni Mikkonen, dyrektor generalny Fińskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.

Istotne znaczenie dla budowy elektrowni wiatrowych miałoby przyspieszenie procesu planowania i uzyskiwania pozwoleń. Kluczowym priorytetem byłoby zwiększenie zasobów sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozpatrywania odwołań od planów i zezwoleń – wskazuje FSEW.

Statystyki pokazują, że im dalej od centrum Finlandii, tym mniejsze będą elektrownie wiatrowe. Zdecydowana większość projektów jest nadal zlokalizowana w regionie Ostrobothni, choć powoli planuje się i buduje elektrownie wiatrowe w środkowej i wschodniej Finlandii. W Finlandii Centralnej planuje się mniej projektów dotyczących energii wiatrowej niż w Finlandii Północnej.

Z planowanej mocy elektrowni wiatrowych 42 proc. znajduje się w Północnej Ostrobothni, ponad 10 proc. w Ostrobothni, ponad 8 proc. w Laponii, 5 proc. w Południowej Ostrobothni, 5 proc. w Kainuu i 4 proc. w Centralnej Finlandii. Spośród gmin najwięcej projektów zaplanowano na obszarach Pyhäjärvi, Ii, Siikalatva, Oulu i Siikajoki.

Według danych na grudzień 2022 roku, w Finlandii istnieją łącznie 962 elektrownie wiatrowe. Ich łączna moc wynosi 3257 MW. 8,6 proc.  fińskiej mocy wiatrowej znajduje się w Simo w Laponii.

Podatek od nieruchomości płacony od farm wiatrowych jest znaczącym źródłem dochodów dla kilku gmin. W Finlandii jest już wiele gmin, które dzięki farmom wiatrowym uzyskują rocznie ponad milion euro dochodów podatkowych. W ubiegłym roku energetyka wiatrowa wygenerowała podatek od nieruchomości w wysokości około 6,9 mln euro w północnej Ostrobotni. 37 procent fińskich farm wiatrowych znajduje się w gminach prowincji Ostrobothnia Północna, do których trafiają również największe ulgi podatkowe.

Lądowa farma wiatrowa zlokalizowana na terenie danej gmin obciążona jest ponad 400 tys. euro podatku od nieruchomości w trakcie swojego cyklu życia, jeśli gmina wprowadziła najwyższą możliwą stawkę podatku od nieruchomości dla elektrowni. Większość fińskich farm wiatrowych jest opodatkowana według stawki podatku od nieruchomości obowiązującej w elektrowni, która może wynosić do 3,1 proc.

Źródło: Fińskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, Rząd Finlandii