Wspólny komunikat prasowy – Europejski przemysł wiatrowy i europejski przemysł stalowy odgrywają kluczową rolę we wspieraniu europejskiej gospodarki czystych technologii. Nadchodząca ustawa o surowcach krytycznych UE musi uwzględniać strategiczną rolę tego kluczowego łańcucha wartości. Musi on zapewnić dostęp do wszystkich materiałów krytycznych dla przemysłu wiatrowego i stalowego, w tym do metali ziem rzadkich, niklu, manganu, miedzi, aluminium, złomu żelaznego i tkanin z włókna szklanego. W perspektywie długoterminowej, UE musi zwiększyć krajowe zdolności produkcyjne i rafinacyjne w zakresie tych materiałów, zachęcać do ich obiegowego wykorzystania i promować innowacyjne rozwiązania.

Europejski przemysł wiatrowy i europejski przemysł stalowy mają zasadnicze znaczenie dla konkurencyjności zdekarbonizowanej gospodarki Europy. Stanowią one klucz do bezpośredniej elektryfikacji z wykorzystaniem odnawialnej energii, powstającej w Europie gospodarki czystego wodoru i wielu innych rozwiązań z zakresu czystej technologii.

Energia wiatrowa ma stać się w Europie źródłem energii elektrycznej numer jeden, dostarczając do 2050 roku aż 50% całej energii zużywanej w UE. Stal jest głównym składnikiem w wielu zastosowaniach kluczowych dla transformacji energetycznej, nie tylko w turbinach wiatrowych.

Wiatr i stal stanowią jeden z najbardziej namacalnych przykładów cyrkularności w dekarbonizacji: przemysł stalowy potrzebuje dużych ilości bezemisyjnej energii elektrycznej wytwarzanej w szczególności z turbin wiatrowych do produkcji stali ekologicznej. Zapotrzebowanie sektorów na bezemisyjną energię elektryczną wzrośnie do 165 TWh rocznie do 2030 r., z czego 93 TWh zostanie wykorzystane do produkcji wodoru.

Jednocześnie stal, żelazo i cement stanowią łącznie 90% całkowitej masy nowoczesnych turbin wiatrowych. Aby jeszcze bardziej ograniczyć swój ślad węglowy, przemysł wiatrowy dąży do przejścia na zieloną stal, czyniąc ten łańcuch wartości całkowicie cyrkularnym. Zapotrzebowanie na zieloną stal gwałtownie wzrośnie: nowoczesna lądowa turbina wiatrowa zawiera około 120 ton stali na każdy MW mocy.

Europejski akt w sprawie surowców krytycznych musi wzmocnić sektor wiatrowy i stalowy

W marcu Unia Europejska przedstawi swój unijny Akt w sprawie surowców krytycznych (CRMA). Ma to kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego Europy oraz dla powodzenia europejskiej transformacji cyfrowej i ekologicznej. CRMA musi przełamać zależność Europy od garstki krajów eksportujących. Tylko równe warunki dostępu do kluczowych surowców zapewnią długoterminową konkurencyjność europejskiej produkcji i pozwolą uniknąć emisji.

Rosyjska inwazja na Ukrainę i trwający kryzys energetyczny były bolesnym dowodem na niebezpieczeństwo nadmiernego uzależnienia od jednego partnera handlowego. Europa nie może powtórzyć tego błędu, jeśli chodzi o dostawy kluczowych surowców. Dziś Europa jest zbyt zależna od krajów trzecich, zwłaszcza azjatyckich, jeśli chodzi o dostawy tych materiałów. Na przykład prawie wszystkie metale ziem rzadkich i materiały podstawowe do produkcji włókna szklanego pochodzą z Chin, podczas gdy Indonezja – kraj będący głównym producentem rudy niklu – wprowadza długoletnie ograniczenia eksportu, a zwłaszcza całkowity zakaz od stycznia 2020 roku.

Niedobór dotyczy również złomu żelaznego. Pomimo jego kluczowego znaczenia dla udanej dekarbonizacji sektora stalowego i jego łańcucha wartości, złom jest najczęściej eksportowanym strumieniem odpadów z UE do państw trzecich (59 % w 2021 r. według Eurostatu). Ponadto większość krajów docelowych nie posiada norm środowiskowych i społecznych równoważnych z europejskimi. Ta paradoksalna sytuacja zagraża zarówno strategicznej autonomii Europy, jak i jej celom klimatycznym.

W perspektywie krótkoterminowej CRMA musi zapewnić dostęp do wszystkich materiałów krytycznych wykorzystywanych w turbinach wiatrowych i produkcji stali: nie tylko surowców, takich jak metale ziem rzadkich, nikiel, mangan, miedź i aluminium, ale także materiałów wtórnych, takich jak złom żelazny oraz włókna szklane i węglowe.

W perspektywie długoterminowej UE musi zwiększyć krajowe możliwości produkcji i przetwarzania kluczowych materiałów w Europie. Obejmuje to publiczne wsparcie finansowe dla niezbędnych inwestycji prywatnych – na przykład poprzez nowy Europejski Fundusz Suwerenności lub finansowanie ważnych projektów będących przedmiotem wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI). Jednocześnie UE musi poprawić możliwości recyklingu i obiegu tych materiałów oraz promować innowacyjne rozwiązania.

Przewodnicząca Komisji von der Leyen chce zagwarantować, że “historia gospodarki czystych technologii zostanie napisana w Europie”. Europejski przemysł wiatrowy i stalowy są gotowe do kontynuowania tej historii sukcesu – poprzez inwestycje w nowe moce produkcyjne, badania, innowacje i cyrkulację. Jednak oba sektory są uzależnione od odpowiednio dużych, niezawodnych i przystępnych cenowo dostaw kluczowych materiałów.

Giles Dickson, dyrektor generalny WindEurope, mówi: “Ustawa o surowcach krytycznych jest kluczową szansą na zmniejszenie zależności Europy od Chin oraz na zwiększenie dostaw materiałów, których Europa potrzebuje w celu zwiększenia swojego bezpieczeństwa energetycznego. Ustawa musi jednak obejmować wszystkie kluczowe materiały potrzebne w branżach przechodzących transformację ekologiczną. Oznacza to materiały wtórne, takie jak włókno szklane, a także surowce, takie jak metale ziem rzadkich. Jeśli skupimy się tylko na tych ostatnich, to w przypadku turbin wiatrowych nadal pozostaniemy zależni od Chin”.

Axel Eggert, dyrektor generalny Euroferu, mówi: “Ustawa o surowcach krytycznych musi zapewnić ukierunkowane środki rynkowe, które pobudzą lokalne, zrównoważone łańcuchy dostaw i zachęcą do inwestowania co najmniej porównywalnie z amerykańską ustawą o obniżeniu inflacji. Unijny przemysł stalowy potrzebuje w szczególności dostępu zarówno do energii nie pochodzącej z paliw kopalnych, takiej jak wiatr, jak i do kluczowych surowców, takich jak złom, nikiel i mangan, aby dostarczać ekologiczną stal do swojego łańcucha wartości. Ponadto zachęcamy Komisję do sformułowania wniosku skupiającego się na “strategicznych zielonych towarach przejściowych”, takich jak stal i wiatr, w kontekście nowego planu przemysłowego dotyczącego zielonego ładu, ponieważ stanowią one zasadniczą część łańcucha wartości czystych technologii”.

Źródło: WindEurope