W odpowiedzi na rosnące zagrożenia geopolityczne oraz znaczenie bezpieczeństwa energetycznego dla stabilności regionu, Polska, Estonia, Litwa i Łotwa podpisały 16 czerwca 2025 r. Memorandum o współpracy w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury podmorskiej.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE 

Cel memorandum: wzmocnienie współpracy w zakresie ochrony infrastruktury energetycznej (szczególnie podmorskiej) poprzez:

  •     wspólne działania zapobiegawcze,
  •     wykrywanie zagrożeń,
  •     reagowanie na incydenty,
  •     odstraszanie potencjalnych przeciwników.

Kluczowe działania przewidziane w Memorandum:

  •     rozwój mechanizmów szybkiej wymiany informacji,
  •     organizacja wspólnych ćwiczeń i koordynacja reakcji kryzysowych.

Wraz z podpisaniem memorandum utworzono międzykrajową i międzyinstytucjonalną grupę roboczą działającą w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury podmorskiej. Jej działania koncentrować się będą na wspólnych aktywnościach w obszarach: zapobiegania, wykrywania czy reagowania na potencjalne zagrożenia dla krytycznej infrastruktury– zarówno lądowej, jak i morskiej – przed zagrożeniami fizycznymi, cybernetycznymi i innymi.

Bezpieczeństwo energetyczne regionu Morza Bałtyckiego wymaga ścisłej współpracy międzynarodowej, szczególnie po synchronizacji państw bałtyckich z systemem europejskim. Poprzez ochronę infrastruktury i zwiększenia jej odporności wspólnymi siłami zwiększamy nasze bezpieczeństwo – powiedziała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig- Kloska. 

9 lutego 2025 r. Estonia, Łotwa i Litwa zsynchronizowały swoje systemy elektroenergetyczne z europejskim obszarem synchronicznym (CESA) przez Polskę, co zakończyło wieloletni proces integracji energetycznej z UE i uniezależniło region od systemu rosyjskiego.

Wspólne działania Polski i państw bałtyckich, prowadzone z aktywnym udziałem Komisji Europejskiej, koncentrują się na czterech filarach ochrony infrastruktury: zapobieganiu, wykrywaniu, reagowaniu i odstraszaniu. Inicjatywa jest także odpowiedzią na incydenty z ostatnich lat, takie jak uszkodzenia EstLink 2 i Balticconnector.

Dodatkowo, operatorzy systemów przesyłowych zawarli porozumienie techniczne o współpracy, a rządy państw regionu zaktualizowały Memorandum  BEMIP (Baltic Energy Market Interconnection Plan), potwierdzając wolę kontynuowania integracji i inwestycji w infrastrukturę krytyczną.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska