Rządy na całym świecie powinny zobowiązać się do potrojenia globalnej mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 r. przed COP28

Sceny ze świata pieczonego w rekordowych upałach w ostatnich tygodniach stanowią ponure przypomnienie, że ograniczenie wzrostu globalnych temperatur do 1,5°C ma kluczowe znaczenie dla zapobieżenia najgorszym skutkom zmian klimatu. Osiągnięcie tego celu wymaga zdecydowanych działań w sektorze energetycznym, aby doprowadzić do znacznej redukcji emisji gazów cieplarnianych na świecie do 2030 r. – a technologie energii odnawialnej, takie jak energia słoneczna i wiatrowa, mają do odegrania kluczową rolę.

Globalna “mapa drogowa” MAE do Net Zero do 2050 r., opublikowana po raz pierwszy w maju 2021 r. i zaktualizowana w tym roku przed konferencją w sprawie zmian klimatu COP28, określa ścieżkę sektora energetycznego, która ograniczyłaby globalne ocieplenie do 1,5°C. Ścieżka ta jasno pokazuje, że równolegle z podwojeniem postępów w zakresie efektywności energetycznej, masowe skalowanie szerokiej gamy czystych technologii energetycznych w tej dekadzie jest konieczne, aby zmniejszyć popyt na paliwa kopalne i osiągnąć zerową emisję netto wystarczająco szybko.

W ramach tego portfolio technologii najważniejszą dźwignią umożliwiającą redukcję emisji dwutlenku węgla (CO2) potrzebną do 2030 r. jest potrojenie globalnej mocy zainstalowanej energii odnawialnej do końca bieżącej dekady. Jest to kluczowy i powtarzający się element naszych danych i modelowania od maja 2021 roku. Zwiększenie mocy odnawialnych na taką skalę pozwoliłoby uniknąć około 7 miliardów ton emisji CO2 w latach 2023-2030. Byłoby to porównywalne z wyeliminowaniem wszystkich obecnych emisji CO2 z chińskiego sektora energetycznego.

Poczyniono już imponujące postępy, a w 2023 r. spodziewany jest największy w historii bezwzględny wzrost mocy odnawialnych źródeł energii. Odnawialne źródła energii są na dobrej drodze do pokrycia całego wzrostu globalnego zapotrzebowania na energię elektryczną w ciągu najbliższych dwóch lat. W tym celu MAE wzmocniła nasz apel do rządów na całym świecie, aby zobowiązały się do potrojenia mocy odnawialnych do 2030 r. przed COP28.

Zachęcające jest to, że desygnowany na prezydenta COP28 Sultan Al Jaber umieścił cel dotyczący odnawialnych źródeł energii – wraz z celem podwojenia postępów w zakresie efektywności energetycznej – wysoko w agendzie. Teraz rządy muszą podjąć wyraźne zobowiązania dotyczące tych celów.

Szybka ekspansja mocy odnawialnych źródeł energii może opierać się na silnej dynamice ostatnich lat

Świat poczynił ogromne postępy w zwiększaniu mocy odnawialnych źródeł energii w ostatnich latach – globalny kryzys energetyczny wywołany inwazją Rosji na Ukrainę dostarczył nowego impulsu, podkreślając korzyści związane z bezpieczeństwem energetycznym odnawialnych źródeł energii, oprócz ich zalet klimatycznych.

Ilość mocy odnawialnych źródeł energii dodanych na całym świecie wzrosła o prawie 13% w 2022 roku. Oczekuje się, że w 2023 r. wzrośnie o jedną trzecią, ponieważ rosnąca dynamika polityki, podwyższone ceny paliw kopalnych i ciągłe obawy o bezpieczeństwo energetyczne napędzają silne wdrażanie fotowoltaiki i energii wiatrowej, zgodnie z aktualizacją rynku energii odnawialnej MAE opublikowaną w zeszłym miesiącu. Globalna produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych może wyprzedzić węgiel już w przyszłym roku, w zależności od warunków pogodowych.

Potrzebne są jednak dalsze postępy. Zgodnie z mapą drogową Net Zero opracowaną przez MAE, że od 2021 r. osiągnięcie zerowej emisji netto z sektora energetycznego do 2050 r. zależy od zdolności świata do potrojenia mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 roku.

Ekspansja w tym tempie pozwoliłaby wzrostowi wytwarzania energii odnawialnej przewyższyć całkowite zapotrzebowanie na energię elektryczną, które ma silnie wzrosnąć w nadchodzących latach – wspierane przez elektryfikację systemów energetycznych, rosnące wykorzystanie chłodzenia w miarę wzrostu temperatur oraz silny wzrost popytu w gospodarkach wschodzących i rozwijających się. Potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii do końca dekady doprowadziłoby również do obniżenia o połowę w latach 2022-2030 niesłabnącego dotychczas wytwarzania energii z węgla, największego źródła emisji CO2 związanych z energią.

Energia słoneczna i wiatrowa są siłą napędową

Potrojenie mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 r. jest ambitnym, ale osiągalnym celem. Roczne przyrosty mocy wzrosły ponad dwukrotnie od 2015 do 2022 roku, średnio o około 11% rocznie. Tylko nieco wyższe roczne tempo wzrostu sprawiłoby, że odnawialne źródła energii byłyby na dobrej drodze do osiągnięcia celu w zakresie mocy do 2030 r. – choć będzie to wymagało bardziej zdecydowanych działań politycznych ze strony rządów, w szczególności w celu zapewnienia odpornych łańcuchów dostaw technologii, bezpiecznej i opłacalnej integracji systemów fotowoltaicznych i wiatrowych oraz wdrożenia odnawialnych źródeł energii w wielu innych gospodarkach wschodzących i rozwijających się.

W szczególności fotowoltaika daje podstawy do optymizmu co do tempa ekspansji odnawialnych źródeł energii. Stanowi ona dwie trzecie tegorocznego wzrostu globalnej mocy odnawialnych źródeł energii, a w 2024 r. spodziewany jest dalszy silny wzrost. Jednocześnie oczekuje się, że moce produkcyjne dla wszystkich segmentów produkcji fotowoltaiki wzrosną ponad dwukrotnie, osiągając 1 000 GW rocznie do 2024 r., na czele z Chinami i rosnącą liczbą projektów w Stanach Zjednoczonych, Indiach i Europie. Opierając się na tych trendach, w 2030 r. świat będzie dysponował wystarczającą mocą produkcyjną fotowoltaiki, aby zaspokoić poziom rocznego popytu przewidziany w ścieżce zerowego netto MAE.

Ten imponujący postęp pokazuje, co jest możliwe, ale wiele wyzwań pozostaje na innych polach. Energetyka wiatrowa w 2023 ma być silna, ale dalszy wzrost w przyszłym roku będzie zależał od tego, czy rządy będą w stanie zapewnić większe wsparcie polityczne, aby sprostać wyzwaniom w zakresie wydawania pozwoleń i projektowania aukcji. W przeciwieństwie do fotowoltaiki, łańcuchy dostaw turbin wiatrowych nie rosną wystarczająco szybko, aby sprostać rosnącemu popytowi w perspektywie średnioterminowej. Wynika to głównie z rosnących cen surowców i wyzwań związanych z łańcuchem dostaw, które zmniejszają rentowność producentów.

Szybki rozwój odnawialnych źródeł energii jest centralnym elementem kompleksowej “mapy drogowej” Net Zero

Chociaż jest to absolutnie krytyczne, szybkie budowanie mocy odnawialnych źródeł energii nie jest jedynym elementem, który musi zostać wdrożony, aby świat osiągnął zerową emisję netto do 2050 roku.

Jak wspomniano powyżej, znaczne przyspieszenie postępów w zakresie poprawy efektywności energetycznej na całym świecie jest drugim kluczowym filarem redukcji emisji w okresie do 2030. Globalna konferencja MAE na temat efektywności energetycznej, która odbyła się w zeszłym miesiącu, zgromadziła 45 rządów, które poparły cel podwojenia rocznego postępu w zakresie efektywności energetycznej z około 2% do ponad 4% do końca dekady. Energia jądrowa będzie musiała dalej rozwijać się na całym świecie, częściowo poprzez wprowadzanie na rynek małych reaktorów modułowych, jednocześnie przezwyciężając niektóre z ostatnich trudności w zaawansowanych gospodarkach. Pojazdy elektryczne muszą kontynuować swoją szybką ekspansję – zwłaszcza poza głównymi rynkami Chin, Europy i Stanów Zjednoczonych. Dostępność i wykorzystanie niskoemisyjnego wodoru i amoniaku w produkcji energii pomogłoby zmniejszyć emisje z elektrowni węglowych i gazowych.

Branża naftowo-gazowa musi pokazać, że poważnie podchodzi do kwestii przeciwdziałania zmianom klimatycznym, w szczególności poprzez zobowiązanie się do znacznego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych z jej działalności, które obecnie stanowią około 15% całkowitych emisji związanych z energią na całym świecie do 2030 roku. Lista jest długa – a nasza zaktualizowana “mapa drogowa” Net Zero rzuci więcej światła na to, co dokładnie jest potrzebne do osiągnięcia zerowego poziomu emisji netto do 2050 roku.

Jednak postępy w zakresie efektywności, energii jądrowej, wodoru, emisji ropy i gazu oraz we wszystkich innych obszarach będą niewystarczające, jeśli świat nie potroi mocy odnawialnych źródeł energii do 2030 roku. Cel ten jest zarówno niezbędny, jak i możliwy – a rządy muszą się do niego zobowiązać przed COP28, aby utrzymać cel ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C.

Źródło: Międzynarodowa Agencja Energetyczna MAE