Szacuje się, że potencjał morskiej energii wiatrowej na Łotwie wynosi około 15 GW, co pozwoliłoby na wyprodukowanie około 70 TWh, czyli dziesięciokrotnie większe niż obecne zużycie energii na Łotwie, a także przewyższa szacowany wzrost zapotrzebowania. Obecnie zainstalowano 0 GW morskiej energii wiatrowej, a branża jest wciąż we wczesnej fazie rozwoju. Łotwa wyznaczyła mało ambitny cel 400-500 MW dla offshore do 2030, a nawet 2050 roku, co jest krytykowane przez branżę. Ale nawet przy tak niskich liczbach branża nie widzi jasnego planu i “mapy drogowej”, aby go osiągnąć. Łotewskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (LWEA) podkreśla potrzebę opracowania strategii dotyczącej energii odnawialnej.
Krok 1 – ramy prawne
Obecnie główny akt prawny, który reguluje budowę na morzu, został wydany w 2014 roku i został stworzony przede wszystkim z myślą o poszukiwaniu cennych minerałów na Morzu Bałtyckim, dlatego nie spełnia w pełni specyficznych wymagań morskiej energetyki wiatrowej. Jak zaznaczają przedstawiciele branży, modyfikacja tych przepisów byłaby nieskuteczna, ponieważ zostały one opracowane w czasie, gdy idea morskich farm wiatrowych była jeszcze odległą przyszłością i nie brano pod uwagę uwarunkowań branżowych. Ustalenie norm regulacyjnych dla branży należy do obowiązków nowo utworzonego Ministerstwa Klimatu i Energii.
“Jasne zasady i regulacje obok pozytywnych sygnałów politycznych dla rozwoju branży wiatrowej mają duże znaczenie. Rozwój morskiej energetyki wiatrowej potrzebuje ram, które zmniejszą ryzyko finansowe. Rynek nie jest tak gorący, jak mogłoby się wydawać decydentom – CAPEX rośnie, ceny energii elektrycznej spadają, a brak jasnych zasad nie jest dobrym sygnałem dla inwestorów. Jeśli Łotwa ma rozwijać projekty związane z morską energetyką wiatrową, przepisy powinny być opracowane w sposób zrównoważony – wymagania wobec deweloperów parków wiatrowych powinny być proporcjonalne do tego, co oferuje państwo. Przykładowo, dzielenie się zyskami lub procentem od obrotów oraz wpłaty na rzecz społeczności lokalnych lub państwa są powszechną praktyką w branży. Jeśli jednak wymagane płatności są nieproporcjonalne i nie oferuje się instrumentów ograniczających ryzyko finansowe, inwestorzy wybiorą inwestycje w innych krajach regionu Morza Bałtyckiego” – mówi Toms Nāburgs, szef łotewskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej.
Krok 2 – rozwój sieci energetycznej
Kolejnym poważnym wąskim gardłem na Łotwie jest ograniczona sieć przesyłowa. Realizacja projektów na dużą skalę wymaga w pierwszej kolejności rozwiązania niedociągnięć obecnego systemu: niewystarczającej sieci elektrycznej, w której brakuje ważnych połączeń międzysystemowych, całkowitej pojemności sieci oraz możliwości akumulacji (magazynowania i transportu) energii elektrycznej. Systematyczne, kompleksowe podejście jest kluczem do rozwiązania tych wyzwań, zastanawia się LWEA.
Na początku kwietnia 2023 roku potencjalni deweloperzy zabezpieczyli w sieci przesyłowej 7928 MW, ale to już cztery razy więcej niż sieć jest w stanie przyjąć. Obecna pojemność sieci, gdyby została w pełni rozwinięta, byłaby znacznie za mała do zaspokojenia pełnego potencjału Łotwy w zakresie energii odnawialnej. Rozwój sieci ma kluczowe znaczenie – potrzebne są nowe połączenia międzysystemowe, wspólne inicjatywy sieciowe. Deweloperzy muszą mieć pewność, że wytwarzana przez nich energia elektryczna zostanie przyjęta przez sieć.
Sieć jest również kwestią bezpieczeństwa. Łotwa zdesynchronizuje się z pierścieniem BRELL, dlatego ulepszenia w sieci przesyłowej energii elektrycznej są kluczowe dla bezpieczeństwa energii elektrycznej w regionie.
Otwarcie drogi dla połączonych gałęzi przemysłu
Pozyskanie łotewskiego potencjału morskiej energii wiatrowej otwiera drogę dla wielu powiązanych branż, takich jak przemysł wodorowy, systemy bilansowania sieci energetycznej, porty, budownictwo, inżynieria, konserwacja i rozwój technologii. Jednym z głównych sektorów, które należy rozważyć jest sektor wodorowy. Wodór może służyć jako środek do przechowywania i transportu nadmiaru energii elektrycznej generowanej przez morskie farmy wiatrowe. Przemysł wodorowy na Łotwie jest wciąż na wczesnym etapie rozwoju, ale dzięki rozpoczęciu produkcji energii elektrycznej w dużych ilościach, ma on wszelkie szanse na poprawę wraz z morskim przemysłem wiatrowym.
Morskie farmy wiatrowe są znaczącymi projektami długoterminowymi w zakresie infrastruktury i inwestycji. Budowa i utrzymanie tych masywnych struktur wymaga wielu zasobów, w tym zasobów ludzkich. Biorąc pod uwagę obecny niedobór inżynierów na Łotwie, morska energetyka wiatrowa stanowi znaczące wyzwanie pod względem potencjału zasobów ludzkich. Wyzwaniem dla przemysłu, jak również dla sektora edukacyjnego jest sposób wspierania szkoleń i rekrutacji niezbędnego personelu.
Obecnie na Łotwie istnieją dwa udane przykłady, które pokazują, jak lokalne firmy wykorzystują potencjał przemysłu energii wiatrowej i współpracują z producentami turbin – firma East Metal zajmująca się obróbką metali oraz firma Aerones zajmująca się zrobotyzowaną konserwacją farm wiatrowych. Istnieją dwa łotewskie porty, które mogłyby pełnić rolę we wsparciu morskich parków wiatrowych, ale potrzebne są ogromne inwestycje i adaptacje. Podczas gdy porty na Łotwie są chętne do udziału w rozwoju przemysłu morskiej energetyki wiatrowej, nadal istnieje kilka niepewności i wyzwań, które muszą zostać rozwiązane, aby podjąć jasne decyzje.
Czy morska energetyka wiatrowa może stać się “kopalnią złota” Łotwy?
“Wierzymy, że morska energetyka wiatrowa może stać się łotewską ‘zieloną ropą’, dzięki ogromnemu potencjałowi energetyki morskiej i zainteresowaniu inwestorów w udziale w rozwoju branży. Krótko mówiąc, jako kraj naprawdę potrzebujemy morskiej energetyki wiatrowej, jeśli chcemy produkować tanią, odnawialną moc w postaci energii elektrycznej i wodoru, osiągnąć przełom gospodarczy i uniknąć znalezienia się na dole niezliczonych wykresów statystycznych i na peryferiach innych uprzemysłowionych krajów. Aby jednak osiągnąć ten punkt, czeka nas wiele pracy. Teraz nadszedł czas, aby ustalić sprawiedliwe i skuteczne zasady dla branży i wykorzystać potencjał, którym dysponujemy” – mówi Toms Nāburgs.
Plany Latvenergo, narodowej firmy energetycznej
Latvenergo Group jest wiodącym producentem energii elektrycznej i cieplnej na Łotwie. Jest to spółka państwowa z kapitałem lokalnym i jeden z głównych graczy na rynku energetycznym. Jeśli chodzi o energię odnawialną, Latvenergo utworzyło niedawno spółkę joint venture z Latvijas valsts meži w celu rozwoju lądowych parków wiatrowych. Ponadto Latvenergo połączyło siły z RWE, światowym liderem w dziedzinie energii odnawialnej, w celu opracowania, budowy i eksploatacji morskich projektów wiatrowych u wybrzeży Łotwy. Niezależnie od tego, wiele innych międzynarodowych firm wykazuje zainteresowanie łotewskim sektorem energetycznym i domaga się części rynku. Jakie są plany i ambicje Latvenergo, narodowej spółki energetycznej w zakresie odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza morskiej energii wiatrowej?
Latvenergo postawiło sobie ambitny cel dodania do swojego portfolio 2300 MW energii ze źródeł odnawialnych do 2030 roku, co obejmuje budowę co najmniej jednej morskiej farmy wiatrowej na Łotwie w najbliższej przyszłości. Jako największy dostawca energii elektrycznej na Łotwie, Latvenergo działa w pionowo zintegrowanej strukturze, zaangażowanej we wszystkie aspekty łańcucha dostaw energii elektrycznej, od wytwarzania po dystrybucję i dostawy.
Spółka ocenia łotewski rynek energetyczny jako wysoce konkurencyjny i napędzany przez takie czynniki jak ceny, jakość usług i postęp technologiczny. Jednak dzięki dużemu doświadczeniu w lokalnym sektorze energetycznym, dobrym wynikom finansowym oraz zaangażowaniu w rozwój odnawialnych źródeł energii, Latvenergo jest w stanie utrzymać przewagę konkurencyjną w perspektywie średnio- i długoterminowej. Łotewskie warunki przybrzeżne, szczególnie na Morzu Bałtyckim, oferują duży potencjał dla wytwarzania morskiej energii wiatrowej. Szacuje się, że potencjał ten może osiągnąć 15 GW, co daje wielu podmiotom możliwość rozwoju i inwestycji na tym rynku.
Latvenergo uważa, że morska energetyka wiatrowa jest istotnym elementem strategii Łotwy w zakresie realizacji celów redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz zapewnienia stabilności cenowej na rynku energii elektrycznej. Państwo łotewskie odgrywa kluczową rolę w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w kraju. Jako sygnatariusz Porozumienia Paryskiego i unijnych ram klimatyczno-energetycznych na rok 2030, Łotwa zobowiązała się do podjęcia ambitnych działań klimatycznych, a na państwie spoczywa odpowiedzialność za stworzenie sprzyjającego otoczenia regulacyjnego, które promuje rozwój morskiej energetyki wiatrowej.
Jeśli chodzi o rolę państwa w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej, przedstawiciel firmy wskazuje, że zasady rynkowe muszą być jasno określone, aby zapewnić, że projekty morskiej energetyki wiatrowej są rozwijane przez zdolnych deweloperów z odpowiednim potencjałem i odpowiednim doświadczeniem. Morska energia wiatrowa ma potencjał, aby znacząco przyczynić się do osiągnięcia celów Łotwy w zakresie energii odnawialnej, a biorąc pod uwagę ogromny potencjał 15 GW, kluczowe jest, aby również operatorzy systemów przesyłowych współpracowali na poziomie regionalnym w celu zapewnienia dostępu do sieci.
Istnieją jednak kwestie, które muszą zostać rozwiązane i uregulowane, aby zapewnić pomyślny rozwój morskiej energetyki wiatrowej na Łotwie. Kwestie te obejmują procedury wydawania zezwoleń i licencji, infrastrukturę i logistykę, wpływ na środowisko, finansowanie i inwestycje. Czynniki te mogą stanowić wyzwanie i mogą utrudnić pomyślny rozwój morskiej energetyki wiatrowej, jeśli nie zostaną odpowiednio uwzględnione.
Dzięki rozwiązaniu tych kluczowych kwestii, Latvenergo wierzy, że Łotwa stanie się liderem na rynku morskiej energetyki wiatrowej, przyczyniając się do realizacji celów w zakresie energii odnawialnej i zmniejszając swoje uzależnienie od paliw kopalnych. Pomyślny rozwój morskiej energetyki wiatrowej na Łotwie stworzy nowe możliwości biznesowe, miejsca pracy, zwiększy eksport i przyczyni się do wzrostu gospodarczego. Państwo łotewskie musi zapewnić korzystne środowisko regulacyjne, aby przyciągnąć inwestycje w morską energetykę wiatrową, co jest kluczowe dla osiągnięcia zrównoważonej i niskoemisyjnej przyszłości.
Konferencja w zakresie energetyki wiatrowej “Windworks. Moving Energy”
19 kwietnia na Łotwie odbędzie się największa konferencja branży energetyki wiatrowej – “WindWorks. Moving Energy”, która stała się najbardziej znaczącym wydarzeniem tego typu w regionie bałtyckim. Zagraniczni i lokalni eksperci spotkają się w Rydze, aby szukać rozwiązań dla lepszego i szybszego wykorzystania energii wiatrowej w krajach bałtyckich. Program konferencji obejmuje dyskusje na temat kwestii legislacyjnych, rozwoju nowych interkonektorów, rozwiązań w zakresie akumulacji (magazynowania) energii elektrycznej, a także możliwości biznesowych, jakie ekspansja morskich farm wiatrowych stworzy dla lokalnych przedsiębiorców w nadchodzących latach. Konferencja zgromadzi ekspertów i polityków z Łotwy, Estonii, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Danii i innych krajów europejskich.
PROGRAM:
9.45 Panel I Nowa rzeczywistość energetyczna
10.45 Panel II Tworzenie ram prawnych przed budową farm wiatrowych: Estońskie i Łotewskie doświadczenia w zakresie offshore
11.50 Panel III Grid me up
13.35 Panel IV No power-to-x, no party
14.35 Panel V Down to earth: rola portów w morskiej energetyce wiatrowej
15.45 Panel VI Being part of the offshore spiel: możliwości
Zanurz się w szczegóły: https://www.windworks.lv/
Dołącz i zobacz transmisję tutaj: https://www.windworks.lv/livestream
Konferencja WindWorks, Moving Energy jest organizowana przez Łotewskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej, Estońskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej oraz Ambasadę Danii w Rydze we współpracy z Łotewską Agencją Inwestycji i Rozwoju, Ambasadą Holandii w Rydze i Ambasadą Norwegii w Rydze.
Oficjalny partner medialny: BalticWind.EU
Źródło: Łotewskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej
