W dniu 19 grudnia 2024 r. Prezydent Republiki zatwierdził ustawę o morskiej energetyce wiatrowej w wyłącznej strefie ekonomicznej. Ustawa pomoże promować morską energetykę wiatrową w fińskiej wyłącznej strefie ekonomicznej, doprecyzuje regulacje dotyczące projektów morskiej energetyki wiatrowej w strefie i zapewni, że prawa do eksploatacji morskiej energetyki wiatrowej będą przyznawane w sposób sprawiedliwy, przejrzysty i przewidywalny.
Projekty morskiej energetyki wiatrowej w wyłącznej strefie ekonomicznej są nadal na etapie planowania. Ustawa doprecyzuje regulacje dotyczące projektów w wyłącznej strefie ekonomicznej, które do tej pory były niewystarczające. Nowe przepisy będą promować przewidywalne i zachęcające środowisko operacyjne, a także sprawny rozwój i budowę projektów. Ułatwi również zapewnienie zgodności morskiej energetyki wiatrowej z innymi sposobami wykorzystania obszarów morskich, takimi jak transport morski i rybołówstwo.
Zmiany legislacyjne zrealizują cel programu rządowego, jakim jest wyjaśnienie zasad dotyczących morskiej energetyki wiatrowej w wyłącznej strefie ekonomicznej Finlandii. Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2025 roku. Nowe przepisy nie spowodują żadnych zmian na wodach terytorialnych Finlandii.
Rząd wybierze obszary morskiej energetyki wiatrowej – Urząd Energetyki będzie odpowiedzialny za konkurencyjne przetargi
Wyłączna strefa ekonomiczna Finlandii jest międzynarodowym obszarem morskim, który państwo ma prawo wykorzystywać gospodarczo. Zgodnie z nową ustawą rząd może wybrać obszary w wyłącznej strefie ekonomicznej, które nadają się do wykorzystania w morskiej energetyce wiatrowej i podejmować decyzje dotyczące przetargów na te obszary.
Łatwiej będzie koordynować działalność morską w strefie, jeśli obszary morskiej energetyki wiatrowej zostaną wybrane przez rząd. Czynniki środowiskowe i inne sposoby wykorzystania obszarów morskich, w szczególności szlaki transportu morskiego i rybołówstwo, mogą być lepiej brane pod uwagę przy wyborze. Do tej pory firmy proponowały odpowiednie obszary.
Proces przetargowy składa się z trzech części: 1) Rząd wybiera obszary morskiej energetyki wiatrowej, biorąc pod uwagę ogólne interesy społeczeństwa; 2) Urząd Energetyki organizuje konkurencyjne przetargi na obszary; 3) zwycięzca przetargu otrzymuje wyłączne prawo do ubiegania się o zezwolenie na eksploatację od rządu dla określonego obszaru. Zezwolenie na eksploatację przyznaje projektowi morskiej energetyki wiatrowej prawo do użytkowania obszaru przez określony czas.
Zaproponowany przez rząd model przetargu na obszar morskiej energetyki wiatrowej został nieznacznie zmieniony w trakcie procesu parlamentarnego. Zgodnie ze zmienionym modelem, jeśli zwycięzca przetargu nie wystąpi o pozwolenie na eksploatację, drugi w kolejności oferent będzie mógł o nie wystąpić. Ponadto zniesiono ograniczenie, zgodnie z którym jeden oferent może wygrać tylko jeden przetarg, nawet w sytuacji, gdy przetargi na kilka obszarów są organizowane w tym samym czasie.
Samo zezwolenie na eksploatację nie oznacza, że projekt zostanie wdrożony, ponieważ wymaga to również innych zezwoleń. Ustawa określa również, które przepisy krajowe mają zastosowanie w wyłącznej strefie ekonomicznej. Dzięki modelowi przetargowemu możliwe będzie wpłynięcie na proces w celu zapewnienia, że firma, która uzyska prawo do obszaru, będzie również w stanie zrealizować projekt.
Odpowiedź parlamentu na propozycje rządu zawiera również rezolucję, zgodnie z którą parlament wymaga od rządu usprawnienia procesu wydawania pozwoleń wodnoprawnych w odniesieniu do morskiej energetyki wiatrowej.
Co dalej?
Kolejnym krokiem jest wdrożenie nowej ustawy. Ważną częścią początkowej fazy jest przygotowanie wyboru obszarów morskiej energetyki wiatrowej. Prace przygotowawcze obejmują współpracę z grupą koordynacyjną ds. morskiej energetyki wiatrowej, a wybór obszarów wiąże się z oceną oddziaływania na środowisko. Celem jest podjęcie decyzji w sprawie pierwszych obszarów, które zostaną objęte przetargiem jesienią 2025 r.
Wiosną kontynuowane będą również przygotowania do wydania dekretu rządowego na mocy nowej ustawy o morskiej energetyce wiatrowej w wyłącznej strefie ekonomicznej. Kluczowym elementem rozporządzenia będą kryteria wyboru zwycięzców przetargów.
Na początku 2025 r. Ministerstwo Gospodarki i Zatrudnienia zorganizuje spotkania z zainteresowanymi stronami na temat kryteriów wyboru dotyczących czynników środowiskowych i innych czynników przyczyniających się do akceptowalności projektu. Dekret zostanie opracowany w taki sposób, aby wszedł w życie przed rozpoczęciem pierwszego przetargu. Urząd ds. Energetyki może zorganizować przetarg konkurencyjny, gdy rząd zdecyduje, które obszary zostaną objęte przetargiem. Nastąpi to najwcześniej pod koniec 2025 roku.
Źródło: Ministerstwo Gospodarki i Zatrudnienia Finlandii
