Szwecja stoi przed gigantycznym wyzwaniem, jeśli chcemy poradzić sobie z transformacją klimatyczną i konkurencyjnością przemysłu, wywrzeć presję na ceny energii elektrycznej i przyczynić się do uniezależnienia Europy od rosyjskiej energii. Dlatego też rząd nie powinien wprowadzać nowych przeszkód dla energetyki wiatrowej, pisze prezes Szwedzkiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, Daniel Badman, 16 sierpnia w NyTeknik Debatt.

Panel klimatyczny ONZ wykazał, że dalsza ekspansja energii wiatrowej i słonecznej do roku 2030 może zmniejszyć światową emisję gazów cieplarnianych o około 17 procent, co odpowiada łącznemu wpływowi na klimat całej Europy. Szwedzka Agencja Ochrony Środowiska podkreśla w swojej dokumentacji dotyczącej rządowego planu działań na rzecz klimatu, że szybki rozwój energetyki wiatrowej jest konieczny, aby Szwecja mogła osiągnąć swoje cele klimatyczne.

Premier Ulf Kristersson wskazuje, że musimy podwoić produkcję energii elektrycznej wolnej od paliw kopalnych do 2045 r., podczas gdy współpraca szwedzkiego przemysłu energochłonnego SKGS stwierdza, że zapotrzebowanie przemysłu na energię elektryczną gwałtownie wzrośnie już do 2030 r. Produkcja energii elektrycznej musi wzrosnąć o około 10 TWh rocznie przez następne osiem lat, aby sprostać zwiększonemu zapotrzebowaniu na energię elektryczną.

Bardzo cieszy fakt, że czterech liderów partii przy dokumentach rządowych wezwało ostatnio uczestników rynku energii elektrycznej do przedstawienia konkretnych propozycji dotyczących, między innymi, szybkiego rozwoju produkcji energii elektrycznej bez użycia paliw kopalnych. Zaskakujące było jednak to, że lądowa energia wiatrowa – energia, która może wnieść największy wkład, szybko się rozwinąć i umożliwić elektryfikację do 2030 r. – nie została nawet wymieniona wśród 11 propozycji przedstawionych przez strony w celu zwiększenia inwestycji w sieci elektroenergetyczne i wytwarzanie energii elektrycznej.

Nigdy wcześniej nie produkowaliśmy tyle energii elektrycznej, co teraz, dzięki rozwojowi energetyki wiatrowej. W perspektywie krótkoterminowej ekspansja będzie kontynuowana. Oczekuje się, że do 2025 r. energia wiatrowa na lądzie będzie rosnąć średnio o nieco ponad 6 TWh rocznie. Jest to rekordowa ekspansja, ale nadal odpowiada tylko połowie rocznego zapotrzebowania na produkcję energii elektrycznej bez paliw kopalnych do 2030 roku. Ponadto ekspansja na lądzie, gdzie można budować najszybciej, jest wstrzymywana, dopóki gminy nie zatwierdzą więcej projektów energetyki wiatrowej, a następnie nie pojawi się ostateczne pozwolenie.

Ulf Kristersson stwierdził w oświadczeniu rządowym, że międzynarodowa konkurencyjność Szwecji opiera się na dobrym dostępie do przystępnej cenowo energii. Dla firm, które prowadzą energochłonną działalność na rynku globalnym, energia wiatrowa jest kluczową częścią rozwiązania.

Niemniej jednak rząd uniemożliwił tzw. dochodzenie w sprawie zachęt, w którym zaproponowano rekompensatę państwową dla gmin za rozwój energetyki wiatrowej. Fakt, że gminy powinny otrzymywać rekompensatę, gdy zatwierdzają nową produkcję energii elektrycznej, jest zasadniczo bardzo pozytywny i prawdopodobnie stanowi warunek wstępny dalszej szybkiej ekspansji. Jednak dla całego społeczeństwa kluczowe jest, aby udało nam się zwiększyć produkcję energii elektrycznej, dlatego rozsądne jest, aby to państwo, a nie poszczególne firmy, to umożliwiło.

Dodatkowy wymóg rekompensaty dla firm zajmujących się energetyką wiatrową opóźniłby i zwiększyłby koszty niezbędnej konwersji i w praktyce odpowiadałby wcześniej krytykowanemu “podatkowi od energii” dla energii jądrowej. Zwiększyłoby to również niepewność inwestorów, ponieważ taka opłata lub podatek mogłyby zostać podniesione w dowolnym momencie.

Nigdy wcześniej społeczność biznesowa nie była tak zainteresowana inwestowaniem w energię wiatrową i dzieje się to całkowicie bez dotacji. Jednocześnie uzyskanie pozwolenia na rozbudowę elektrowni wiatrowych nigdy nie było tak trudne.

W umowie Tidö stwierdzono, że “potrzebna jest cała nowa produkcja energii elektrycznej, która wzmacnia system energetyczny i przyczynia się do szybkiej rozbudowy systemu energetycznego”. Dlatego proponujemy, aby rząd wprowadził państwowe, długoterminowe i neutralne technologicznie zachęty dla gmin, które zachęcają do produkcji nowej energii elektrycznej – niezależnie od tego, czy jest to energia jądrowa czy wiatrowa.

Ale to nie wystarczy. Rząd powinien również:

  • Ustanowić konkretny cel, jakim jest produkcja 250 TWh energii elektrycznej wolnej od paliw kopalnych w 2030 r., co odpowiada wzrostowi o około 10 TWh rocznie przez następne osiem lat. Postępować zgodnie z propozycją Szwedzkiej Agencji Energii i Agencji Ochrony Środowiska, aby powierzyć administracjom powiatowym zadanie, wraz z gminami, identyfikacji odpowiednich obszarów dla energii wiatrowej.
  • Wdrożyć propozycję władz dotyczącą wcześniejszej, wiążącej decyzji gminnej w sprawie zezwolenia i przywrócenie wsparcia poprzedniego rządu koalicyjnego dla planowania energetyki wiatrowej przez gminy, tak aby decyzje mogły opierać się na zaktualizowanych planach energetyki wiatrowej.
  • Należy szybko rozwiązać problem tzw. naświetlenia przeszkód, które może być postrzegane jako przeszkadzające w całokształcie.
  • Jak najszybciej zmienić kodeks środowiskowy, tak aby wnioski dotyczące sieci elektroenergetycznych, energii wiatrowej i innej produkcji energii elektrycznej były rozpatrywane w oparciu o zasadę, że “kodeks środowiskowy musi być stosowany w taki sposób, aby zminimalizować zmiany klimatyczne”.

Rozbudowa produkcji energii elektrycznej nigdy wcześniej nie była tak pilna i nagląca, zarówno ze względu na kryzys klimatyczny, finansowanie wojny z Rosją poprzez import energii, wysokie ceny energii elektrycznej, jak i potrzebę taniej energii elektrycznej, aby poradzić sobie z konkurencyjnością Szwecji. Nigdy wcześniej społeczność biznesowa nie była tak zainteresowana inwestowaniem w energię wiatrową i dzieje się to całkowicie bez dotacji. Jednocześnie uzyskanie pozwolenia na rozbudowę elektrowni wiatrowych nigdy nie było tak trudne.

Teraz minister energii i żywienia Ebba Busch, minister klimatu i środowiska Romina Pourmokhtari oraz reszta rządu muszą umożliwić transformację klimatyczną i pozwolić wszystkim rodzajom energii wolnej od paliw kopalnych konkurować na równych i neutralnych technologicznie warunkach.

Daniel Badman , prezes Szwedzkiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej
Anders Wijkman , przewodniczący Vindkraftens klimatnytta
Johanna Bohn , prezes WPD
Maria Röske , prezes Bayware
Peter Zachrisson , prezes SR Energy

Źródło: Szwedzkie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej