Ministerstwo energii Litwy poszukuje wykonawcy szerokich i dogłębnych badań dotyczących rozwoju i wykorzystania wodoru do 2050 roku. Ten kraj obserwuje inne państwa regionu Morza Bałtyckiego, które rozwijają m.in. morską energetykę wiatrową i planują wykorzystać energię z farm do produkcji wodoru. […]
Norweski deweloper morskiej energetyki wiatrowej Aker Offshore Wind poinformował w raporcie o wynikach finansowych za drugi kwartał 2021 roku, że obecnie trwają konsultacje publiczne dotyczące projektów farm wiatrowych na wodach Morza Bałtyckiego i Północnego. […]
Prace budowlane na morzu i na lądzie w ramach projektu przyłączenia do sieci Ostwind 2 idą pełną parą. Po wstępnej rozbudowie podstacji Lubmin, obecnie rozbudowywane są moce przesyłowe. Z tego powodu w ostatnich miesiącach dostarczono nowe transformatory. […]
Pierwszy internetowy hackathon “HACK DigitalSea’21” w krajach bałtyckich został uruchomiony w dniach 3-4 lipca, gdzie uczestnicy szukali innowacyjnych rozwiązań dla poważnych wyzwań dla zrównoważonej akwakultury w Morzu Bałtyckim. W dwóch z trzech kategorii nagrody o wartości 4000 euro zdobyły zespoły z Łotwy – PurOceans i DronePlan. […]
Prezes i Dyrektor Generalny Vattenfall, Anna Borg, komentuje raport okresowy dewelopera za styczeń-czerwiec 2021 roku. “Osiągnięcie naszego celu, jakim jest umożliwienie życia bez kopalin w ciągu jednego pokolenia, wymaga od nas współpracy z klientami i innymi partnerami – także spoza sektora energetycznego. Dlatego partnerstwo odgrywa centralną rolę w strategii Vattenfall”, [...]
Posłowie Parlamentu Europejskiej przyjęli rezolucję z dnia 7 lipca 2021 roku w sprawie wpływu morskich farm wiatrowych i innych systemów OZE na sektor rybołówstwa. W dokumencie podkreślono potrzebę uniknięcia ewentualnego negatywnego i długofalowego oddziaływania morskich turbin wiatrowych na niektóre ekosystemy, zasoby rybne i różnorodność biologiczną, a w konsekwencji na całe [...]
Stowarzyszenie branżowe Global Wind Energy Council przedstawiło list otwarty branży energetyki wiatrowej do krajów G20 i światowych przywódców. Przedstawiciele przemysłu apelują: czas poważnie podejść do kwestii odnawialnych źródeł energii. […]
Światowy producent turbin wiatrowych GE Renewable Energy wybrał szwedzką firmę Heatex z siedzibą w Malmö na dostawcę systemu chłodzenia generatora morskiej turbiny wiatrowej Haliade-X + 12MW. […]
Drodzy czytelnicy, W imieniu całej redakcji BalticWind.EU jest mi niezmiernie miło przywitać Państwa na łamach polskiej wersji językowej portalu. Zachęcam do lektury zarówno najnowszych artykułów, które publikujemy dziś, ale także do zajrzenia do bogatego archiwum aktualności, opinii, wywiadów czy analiz. Treści publikowane dotychczas w języku angielskim zostały przetłumaczone na język polski. BalticWind.EU jest innowacyjną [...]
Raport Carbon Trust Floating Wind Joint Industry Project (JIP) analizuje możliwości techniczne i wyzwania związane z optymalizacją przemysłu pływających morskich elektrowni wiatrowych w miarę zbliżania się realizacji farm komercyjnych. […]
The Swedish Wind Energy Association (SWEA) informs that so far in 2021, 15 billion Swedish kronor (1,47 billion euro) has already been invested in wind energy. Sweden attracted the most investments among the Scandinavian and Baltic countries. […]
W tym roku, po raz pierwszy od ponad dziesięciu lat, w Niemczech nie będzie realizowana rozbudowa morskiej energetyki wiatrowej. Ta luka inwestycyjna nie jest wyrazem braku zainteresowania inwestorów czy braku woli po stronie branży, ale konsekwencją decyzji politycznych, których skutki stają się obecnie widoczne dla sektora morskiej energetyki wiatrowej w Niemczech. Takiemu rozwojowi sytuacji [...]
W ciągu ostatnich sześciu miesięcy do Łotewskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (LWEA) dołączyło czterech nowych i znaczących członków – deweloper projektów energii odnawialnej Sunly, numer jeden na świecie wśród deweloperów morskiej energetyki wiatrowej Ørsted, deweloper farm słonecznych i wiatrowych European Energy oraz SIA Gaismas rati, lokalna firma oferująca rozwiązania wysokościowe. [...]
Hitachi ABB Power Grids jest globalnym liderem technologicznym, który angażuje się w działania na rzecz zrównoważonej przyszłości energetycznej, wykorzystując pionierskie i cyfrowe technologie w celu stworzenia silniejszej, inteligentniejszej i bardziej ekologicznej sieci energetycznej. BalticWind.EU zapytał giganta technologicznego o perspektywy rozwoju morskiej energetyki wiatrowej na Morzu Bałtyckim. […]
Komisja Europejska przedstawiła dziś pakiet "Fit-for-55", czyli szereg wniosków legislacyjnych mających na celu osiągnięcie zwiększonego celu UE w zakresie klimatu, jakim jest 55-procentowa redukcja emisji do 2030 r. Pakiet obejmuje wyższy cel w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz nowe przepisy wspierające rozwój OZE. Ponadto KE proponuje reformę system handlu uprawnieniami do emisji (ETS), aby [...]
1 lipca członkowie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE) Parlamentu Europejskiego debatowali nad projektem raportu Mortena Petersena na temat strategii Unii Europejskiej dla morskiej energetyki odnawialnej. Zwracamy się do duńskiego posła do Parlamentu Europejskiego o komentarz do sprawozdania. […]
Szwedzkie ministerstwo środowiska pochyliło się nad prawem gmin do sprzeciwu w przypadku budowy elektrowni wiatrowych. W tym celu powołano specjalny zespół do zbadania skutków jego usunięcia lub przedstawienia innej alternatywy. Okazało się, że przedstawiono zrównoważoną propozycję wbrew wcześniejszym obawom. […]
W oparciu o swoje znaczące inwestycje w łańcuch dostaw lądowej energii wiatrowej w Polsce, Vestas rozpoczął rozmowy techniczne z Portem Gdynia w celu rozwoju portu jako kluczowej infrastruktury miejsce dla morskiej energetyki wiatrowej w Polsce. Współpraca ma na celu wsparcie atrakcyjności portu dla deweloperów jako główny węzeł w nadchodzącej budowie [...]
Jarosław Broda, były wiceprezes jednego z największych producentów energii elektrycznej w Polsce – Tauron Polska Energia, stanie na czele spółki odpowiedzialnej za budowę morskich farm wiatrowych na Bałtyku. […]
Vestas i Iberdrola sfinalizowały umowę na dostawę turbin dla projektu Baltic Eagle realizowanego u wybrzeży wyspy Rugia, na niemieckich wodach Morza Bałtyckiego. Vestas dostarczy turbiny V174-9,5 MW do projektu Baltic Eagle o mocy 476 MW, który będzie obejmował obszar 40 km2 na Morzu Bałtyckim i jest zlokalizowany 75 km od wybrzeża Niemiec. Baltic Eagle [...]
WindEurope, wiodące europejskie stowarzyszenie branży energetyki wiatrowej, reprezentujące ponad 400 członków z 50 krajów, uruchomiło dziś nową platformę z wideo na żądanie, która będzie koncentrować się na różnych tematach związanych z przemysłem wiatrowym. Zgodnie z zapowiedzią, Windflix będzie centrum treści wideo na temat energii wiatrowej wyprodukowanych przez WindEurope oraz jej członków i partnerów. Nowe [...]
Morze Bałtyckie jest jednym z obszarów zainteresowania inwestorów w sektorze morskiej energetyki wiatrowej, w tym duńskiej firmy Ørsted. Duńczycy będą realizować dwie morskie farmy wiatrowe na Bałtyku we współpracy z największym polskim producentem energii elektrycznej - PGE. Jak firma zapatruje się na polski rynek? Pytamy Rasmusa Errboe, Senior Vice President Ørsted Offshore, Continental Europe. [...]
Dziś obchodzimy Światowy Dzień Wiatru. W tym dniu BalticWind.EU ma zaszczyt ogłosić inicjatywę przyznania pierwszych nagród „Baltic Offshore Wind Awards”. Naszym celem jest wyróżnienie 20 liderów morskiej energetyki wiatrowej, którzy mieli największy wpływ na rozwój branży w regionie Morza Bałtyckiego w 2021 roku. Przyspieszenie procesu wdrażania inwestycji w farmy wiatrowe w krajach regionu Morza [...]
Szwedzki inwestor Vattenfall poinformował o budowie magazynu dla elementów morskich farm wiatrowych. Infrastruktura będzie znajdowała się na terenie duńskiego portu Esbjerg. Po ukończeniu budowy w 2022 roku magazyn będzie służył do obsługi farm wiatrowe w Europie Północnej, Wielkiej Brytanii i Skandynawii […]
Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego (EUSBSR) jest porozumieniem pomiędzy państwami członkowskimi UE i Komisją Europejską mającym na celu wzmocnienie współpracy pomiędzy krajami leżącymi nad Morzem Bałtyckim w celu sprostania wspólnym wyzwaniom i wykorzystania wspólnych szans stojących przed tym regionem. EUSBSR przewodniczy jeden Koordynator Krajowy. 1 lipca 2021 r. przewodniczący został przeniesiony z [...]
Stefan Thimm, Dyrektor Zarządzający BWO, komentuje dla BalticWind.EU kwestie związane z niemieckim planem zagospodarowania przestrzennego i potencjałem rozwoju morskiej energetyki wiatrowej na Morzu Bałtyckim z punktu widzenia Niemiec. Niemcy są jednym z liderów w rozwoju morskiej energetyki wiatrowej na Morzu Bałtyckim. Na wodach niemieckich działają już elektrownie wiatrowe. Stefan Thimm, Dyrektor Zarządzający BWO powiedział, [...]
BUND, niemiecka organizacja środowiskowa nonprofit, wzywa do ograniczenie ekspansji morskiej energetyki wiatrowej do 15 GW w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Podkreśla, że o ile transformacja energetyczna jest uzasadniona, to powinna być realizować z poszanowaniem dla środowiska morskiego. Niemiecki rząd przyjął w 2020 roku poprawkę do ustawy o morskiej energetyce wiatrowej, która wyznacza nowe cele [...]
Belgijski deweloper morskiej energetyki wiatrowej Parkwind rozwijający farmę wiatrową Arcadis Ost 1 w Niemczech wybrał firmę 24Sea jako dostawcę systemów monitorowania stanu fundamentów turbin wiatrowych. O decyzji inwestora poinformował portal offshorewind.biz. 24Sea posiada już ponad 10-letnie doświadczenie w analizowaniu dynamice konstrukcji wiatrowych, przetwarzaniu sygnałów, identyfikacji systemów i monitorowaniu stanu konstrukcji przy użyciu technik data [...]
Norweski deweloper OZE Magnora poinformował, że zwiększył swoje udziały do 24 proc. w projekcie budowy morskiej energetyki wiatrowej Kustvind na Morzu Bałtyckim. Obecnie projekt znajduje się w trakcie procesu uzyskiwania pozwoleń. Przeprowadzono już kilka badań związanych z ochrona środowiska dotyczących populacji żurawi oraz nietoperzy. Obecnie wyniki są analizowane przez ekspertów. Zrealizowano także analizy sieciowe [...]
Przedstawiciel norweskiego Equinora wskazuje, iż jest za mało obszarów morskich przeznaczonych do rozwoju energetyki wiatrowej w skali globalnej. Mając na uwadze osiągniecie celów klimatycznych rządy państw powinny udostępnić więcej takich powierzchni pod rozwój takich powierzchni. Anders Opedal, prezes Eqinora, globalnego lidera w morskiej energetyki wiatrowej i wiodącego na świecie dewelopera pływających farm morskich, wypowiedział [...]
ENTSO-E, T&D Europe i WindEurope opublikowali przygotowany razem raport na temat rozwoju systemów HVDC w kontekście morskiej energetyki wiatrowej. Wyzwaniem są problemy techniczne w integracji dużej ilości np. stacji konwertorowych od różnych dostawców. Kluczowe jest zapewnienie interoperacyjności technologii. Na początku warto wyjaśnić, że układy przesyłowe HVDC będą stanowić podstawę przyszłych inteligentnych sieci elektroenergetycznych określanych [...]
Fiński operator systemu elektroenergetycznego Fingrid opublikował projekt planu rozwoju sieci na lata 2022-2031. Dokument obejmuje prognozy rozwoju energetyki wiatrowej. Dokument powstał w oparciu o regionalne plany sieciowe, przygotowane we współpracy z partnerami i klientami operatora. Opinie i komentarze dotyczące projektu można przesyłać do firmy Fingrid do 31 sierpnia 2021 roku. Jak zaznacza operator w [...]
W maju estoński rząd przedstawił do oceny publicznej projekt zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich do opinii publicznej. Do planów rozwoju morskiej energetyki odniósł się na łamach estońskich mediów Mart Undrest, szef Estońskiego Związku Rybaków. Boją się zniszczenia łowisk W maju 2021 roku Ministerstwo Finansów Estonii przedstawiło plan zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich do opinii publicznej Jak [...]
Niemiecka Federalna Agencja Morska i Hydrograficzna (BSH) wybrała dwie firmy Fugro i Ramboll do przeprowadzenia badań geotechnicznych obszarów podmorskich pod względem rozwoju przyszłych obszarów morskich farm wiatrowych. Holenderska spółka Fugro, specjalizująca się w badaniach geologicznych, poinformowała w maju, że wygrała przetarg na wieloletnie badania geotechniczne obszarów, na których będzie rozwijane morskie farmy wiatrowe. Działania [...]
Komisja Europejska przedstawi pakiet regulacji "fit for 55%" jeszcze tego lata. Zgodnie z najnowszą agendą prac Komisji przyjęcie pakietu jest zaplanowane na 14 lipca br. Propozycje zmian szeregu dyrektyw i rozporządzeń mają zapewnić Unii ramy prawne dla osiągnięcia zwiększonego do 55% celu redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku, jak również neutralności klimatycznej do [...]
Czterech skandynawskich operatorów sieci przesyłowej – Energinet, Fingrid, Statnett oraz Svenska Kraftnät – pracuje nad strategią rozwoju sieci (Nordic TSO Strategy) do 2030 roku. Dokument koncentruje się na rozwoju energetyki wiatrowej w krajach oraz integracji sektorowej. Prace nad strategią ruszyły na jesieni 2020 roku. W marcu 2021 roku zorganizowano seminarium internetowe, po którym oficjalnie [...]
Co roku w dniu 21 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Hydrografii. W tym roku w centrum uwagi znajdują się technologie autonomiczne – m.in. drony do pomiarów lotniczych, powierzchniowych i podwodnych, czy autonomiczne statki. Prace hydrograficzne są niezbędne dla przygotowania projektów rozwoju energetyki wiatrowej, w tym eksploatacji i utrzymania farm wiatrowych. Hydrografia może odegrać kluczową rolę [...]
Jak informują szwedzkie media, firma wiatrowa Hexicon planuje wejść na giełdę. 4 czerwca 2021 roku ogłosiła zamiar przeprowadzenia oferty sprzedaży aukcji własnych. Prospekt emisyjny został już zatwierdzony przez Szwedzki Urząd Nadzoru Finansowego. Podmiot specjalizuje się w rozwoju pływających platform wiatrowych. Wejście na giełda ma dać firmie większe możliwości rozwoju w sektorze energetyki wiatrowej. Rozpoczęcie [...]
Nowe 72 turbiny wiatrowe o mocy 8,4 MW każda, zainstalowane w Kriegers Flak Wind, będą produkować wystarczającą ilość zielonej energii elektrycznej dla rocznego zapotrzebowania około 600.000 duńskich gospodarstw domowych. Według grupy Jan De Nul, położenie geograficzne morskiej farmy wiatrowej oferuje wyjątkowo niejednorodne warunki gruntowe. Firmie udało się jednak z powodzeniem wykorzystać do prac instalacyjnych [...]
Nie tak dawno Eesti Energia nawiązała współpracę z duńskim potentatem Ørstedem w celu budowy morskiej farmy wiatrowej na wodach Zatoki Ryskiej. Estońska firma podtrzymuje swoje plany, ale chciałaby, aby państwo udzieliła gwarancji inwestycyjnych. O gwarancjach państwowych w offshore wind powiedział szef Eesti Energia, Hando Sutter, w rozmowie z portalem ERR. Przyszły inwestor offshore wind [...]
Nowa praca naukowa "Natural Hazards and Extreme Events in the Baltic Sea region", która jest obecnie recenzowana jako preprint przez European Geosciences Union, podsumowuje dotychczasową wiedzę na temat ekstremalnych zdarzeń w regionie Morza Bałtyckiego, ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich 200 lat, jak również przyszłych scenariuszy klimatycznych. Zagrożenia naturalne i zdarzenia ekstremalne mogą mieć poważne konsekwencje [...]
Jutro światowa społeczność energetyki wiatrowej będzie obchodzić Światowy Dzień Wiatru. Wydarzenie zainaugurowane jako Dzień Wiatru w 2007 roku początkowo objęło 18 krajów w Europie, z udziałem około 35 000 osób. Główną ideą tych obchodów była koordynacja wydarzeń organizowanych przez stowarzyszenia energetyki wiatrowej oraz firmy działające w tej dziedzinie w Europie. Dziś Światowy Dzień Wiatru [...]
Norweska firma SeaBird Exploration Plc zajmująca się badaniami sejmicznymi zrealizuje swój pierwszy kontrakt w sektorze morskiej energetyki wiatrowej. Umowa obejmuje czarter jednostki Petrel Explorer czyli pływającego hotelu. Realizacja kontraktu rozpoczęła się pod koniec kwietnia i będzie trwała 4 miesiące na wodach Morza Bałtyckiego. To pierwszy taki kontrakt tej firmy w sektorze morskiej energetyki wiatrowej. [...]
Dziewięć organizacji ekologicznych przedstawiło wspólne oświadczenie w sprawie projektu planu zagospodarowania przestrzennego w Niemczech. Stwierdzają jednogłośnie niezbędne jest rozwój obszarów morskich, ale w bardziej zrównoważony sposób. Organizacje ekologiczne BUND, DEEPWAVE, DNR, Fair Oceans, Greenpeace i NABU, Wadden Sea Conservation Station, Whale & Dolphin Conservation oraz WWF domagają się we wspólnym oświadczeniu, zrównoważonego użytkowania niemieckich [...]
Potrzebna jest strategia portowa oraz inwestycje rzędu 6,5 mld euro do 2030 r. - wynika z najnowszego raportu WindEurope. Cel neutralności klimatyczne do 2050 roku wymaga 25-krotnego wzrostu obecnie zainstalowanej mocy w morskiej energetyce wiatrowej. Tylko do 2030 roku moc w morskich wiatrakach wzrośnie do 110 GW. Tak ambitne cele nie ziszczą się bez infrastruktury [...]
Usunięcie przeszkód, zwłaszcza związanych z wydawaniem pozwoleń, to jedna z rekomendacji opublikowanych przez działający w Brukseli „Sojusz na rzecz elektryfikacji” (Electrification Alliance). Członkowie sojuszu, w tym m.in. WindEurope i Eurelectric, opublikowali stanowisko wskazując priorytety dla pakietu "fit for 55%", który KE ma przedstawić w połowie lipca br. Zalecenia dotyczące rewizji dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł [...]
Według danych Wind Europe na koniec 2020 roku moc zainstalowana w morskich farmach wiatrowych w Europie wyniosła 25 GW. W Szwecji pracowało 5 farm morskich o łącznej mocy 192 MW. Władze kraju podchodzą do rozwoju offshore wind w sposób wyważony, jej celem jest pogodzenia aspektu produkcji energii, bezpieczeństwa kraju i ochrony środowiska. Szwecja ma [...]
Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) jest podstawą do wypłaty pieniędzy z unijnego Funduszu Odbudowy na projekty ożywiające gospodarkę po pandemii COVID-19. Polski projekt uwzględnia także wsparcie dla projektów związanych z morską energetyką wiatrową, w tym budowę infrastruktury portowej. Konsultacje Krajowego Planu Odbudowy w Polsce trwały od 26 lutego do 2 kwietnia 2021 [...]
Inwestor Svea Vind Offshore planuje budowę dwóch farm wiatrowych Långgrund 1 oraz Långgrund 1 na wodach Morza Bałtyckiego. Szwedzkie media donoszą, że siły zbrojne nadal odmawiają zgód dla projektów. Långgrund 1 (1395 MW) i Långgrund 2 to projekty morskich farm wiatrowych, które szwedzki inwestor Svea Vind Offshore chce zainstalować na wodach na wysokości prowincji [...]
Komisja Europejska zatwierdziła duński system wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł energii, w szczególności lądowych i morskich farm wiatrowych, elektrowni wodnych oraz instalacji fotowoltaicznych. W ten sposób Duńczycy przyśpieszą rozwój sektora OZE. Pomoc publiczna zostanie przyzna w drodze aukcji, które mają zostać przeprowadzone w latach 2021-2024 r. Na ten cel zostanie przeznaczonych 400 mln euro. Wsparcie [...]
Polska już za kilka lat dołączy do krajów produkujących energię elektryczną w morskich farmach wiatrowych. W tym celu powstały niezbędne regulacje, które przewidują wsparcie dla projektów na Morzu Bałtyckim. Polski regulator rynku energii podjął już istotne decyzje w ramach pierwszej fazy wsparcia dla projektów offshore wind. Polskie regulacje Polskie regulacje Rozwój sektora morskiej energetyki [...]
Morze Bałtyckie wzbogaci się o kolejny port serwisowy - według zapowiedzi polskich decydentów oraz Krajowego Planu Odbudowy będzie Łeba. Norweski Equinor poinformował, że zakupił działkę w tym mieście, na które zostanie wybudowana baza obsługowo-serwisowa. W Polsce waży się kwestia powstania portów do budowy i obsługi morskich farm wiatrowych. Według zapowiedzi decydentów polskich głównym portem instalacyjnym [...]
Estonia ma ambitne plany rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. Po drugiej stronie Morza Bałtyckiego znajduje się Dania, która dziś jest jednym z liderów rozwoju sektora offshore wind. W kwietniu 2021 r. gigant wiatrowy Ørsted oraz spółka Enefit, jedna z największych firm energetycznych w krajach bałtyckich, nawiązały współpracę w obszarze energetyki wiatrowej na Bałtyku. 26 kwietnia [...]
Ørsted rozpoczął prace budowlane na terenie budowy projektu H2RES w Kopenhadze. H2RES będzie miał moc 2 MW i będzie zlokalizowany na terenie należącym do Ørsted przy Avedøre Holme w Kopenhadze. W ramach projektu zostanie zbadane, jak najlepiej połączyć wydajny elektrolizer z wahaniami mocy dostarczanej przez morskie elektrownie wiatrowe, wykorzystując dwie morskie turbiny wiatrowe Ørsted o [...]
Siedmiu europejskich operatorów systemów przesyłowych podpisało protokół ustaleń w sprawie uruchomienia Eurobaru, inicjatywy mającej na celu wzajemne połączenie morskich platform wiatrowych w całej Europie. Celem Eurobaru jest efektywna i bezpieczna integracja morskiej energetyki wiatrowej z europejską siecią energetyczną, począwszy od obecnych regulacji i projektów (np. połączenia punkt-punkt) i perspektywicznie ewoluując w kierunku wzajemnie połączonej sieci [...]
Komisja Europejska zatwierdza polski program wsparcia morskich farm wiatrowych o wartości 22,5 mld euro. Wiceprezes wykonawcza Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, powiedziała: "Ten polski program jest bardzo dobrym przykładem tego, jak polityka konkurencji może umożliwić państwom członkowskim wspieranie projektów związanych z zieloną energią, takich jak morskie farmy wiatrowe. Stanowi on zachętę dla przedsiębiorstw do [...]